Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Credito

← Fe­de Chris­tia­na. ’t Chris­ten Ge­loof

‘Cre­di­to. Ge­loof, goed Ver­trou­wen’ door Ce­sa­re Ri­pa

Fe­li­ci­ta Eter­na. Ge­luck­sa­lig­heyt die eeuwigh is →

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 150-151. Publiek domein.

[ 150 ]

Credito. Geloof, goed Vertrouwen.

EEn bedaeghd Man, met een langh kleed adelijck geciert, met een gouden keeten aen den hals, ſittende met een Koopmans Grootboeck in de hand, op welckers omſlag of rugge geſchreven is, ſolutus omni fœnore, dat is, Vry van alle woecker of rente. En voor ſijne voeten ſtaet een Griffoen op een berghsken.
 Om dat wy elders den Debet, dat is de Schulde, ſullen ſtellen, ſoo is ’t billijck, dat wy hier den Ontfangh of Credit vertoonen.
 Bedaeght is hy gemaelt, want in de Manbaerheyt wort het Geloof of het Credit verkregen, en ’t lange kleed brenght oock Credit aen: en daerom gingen oock de Romeinſche Raedsheeren met tabbaerden: ſoodaenigen kleed droegh Craſſus en Lucullus, Raetsheeren van groot Credit en aenſien, diewelcke daer en boven heel rijck en machtigh waeren.
 Hy draeght een goude keeten, doch daer van is de reeden klaer, want de ſchijn alleen van ’t goud brenght Credit aen, waer op het Credit eygentlijck ſiet.
 Hy ſit, want wie dat goed Credit of Geloof heeft, kan met een gerust gemoed ſitten.
 Het Grootboeck verſtaen wy dat alleen moet weſen, gelijck het Horatius uytdruckt, Vry van alle woecker of belaſtinge. Sulx dat in dat boeck niet ſtaet van uytkeeren, maer al van ontfangen: Want dat is een recht Crediteur, die niet heeft te betaelen, maer die alleen ontfanght: Het Credit beſtaet niet in handelen en veele van ander luyden geld uyt te tellen, gelijck eenige Koopluyden doen, om niet van alle te ſeggen, die dan oock lichtelijck banckerot ſpeelen, maer beſtaet geheel en al in ’t beſitten van ſijne eygene middelen, ſonder dat hy van iemant iets onder hem heeft.
 De Griffoen was in groot Credit of Geloof by de Oude, en derhalven gebruyckten zy die tot een beeld van de bewaeringe: Dat dit waer zy, ſiet men aen veele heylige en werltlijcke dingen van de Oude, als aen Outaeren, Graeven, Emmers, aen gemeene Tempels en beſondere gebouwſels, als een lichaem dat t’ſaemen geſtelt is van wackere en eedele Dieren, als daer zijn de Adelaer en de Leeuw: ſulx dat de Griffoen op deſen bergh geſtelt, de bewaeringe bediet, die iemant behoort te hebben, over de menighte van ſijne middelen, indien hy hem in Credit begeert te houden: En ſullen doen even als men van de Griffoenen verhaelt, diewelcke in ’t beſonder ſekere bergen in Scytien bewaerden, alwaer koſtlijcke ſteenen en Goudmijnen waeren, en derhalven lieten zy oock niet toe, datter iemant by quam, gelijck B. Anglicus, Plinius, en Philoſtratus verhaelt van de Indiaenſche Griffoenen, &c. alſoo moeten oock die geene die Credit hebben, niet toelaeten, dat ſoodanige perſoonen totten bergh van haere Rijckdomen naederen, diewelcke ſlechts daer over uyt zijn, om alles te vernielen, als daer zijn Roffiaenen, vleyers en ſpotvogels, die haer metter tijdt met eenige borghtocht beſwaeren, ofte in [ 151 ]eenige leeninge, die haer nimmermeer wort weder gegeven: noch aen pluymſtrijckers, die ’t goed in gaſtmaelen en bancketten verdoen: noch aen Speelers, Hoeren, en ander onnut geſpuys, die oock een gat daer in ſouden maecken, al waer de goude bergh noch ſoo groot: ſulx dat zy, deſe vliedende, altijd in goed Credit ſullen blijven, en in haere goede achtbaerheyt leven: anderſins ſooſe ſoodanige ſorghlooſe en ſchandige perſoonen van haer niet verjaegen, ſoo ſullenſe haer goed en Credit verlieſen, en al quynende druypen in ſmaet en ſchande.