Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Democratia
| ← Vulgo. ’t Gemeen Volck of Heeromnes | ‘Democratia. Gemeene Volx of Burger Regieringe’ door Cesare Ripa | Rumore. Getier, Gerucht → |
| Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 154. Publiek domein. De zetfout in de titel van dit artikel is omwille van de leesbaarheid gecorrigeerd. |
Dbmocratia. Gemeene Volx of Burger Regieringe.
EEn bedaeghde Vrouwe met een middelmatigh kleed, diewelcke ’t hoofd met een Wijnranck, en een Olmtack daer door geſlingert, omkranſt is, ſtaende over eynde, houdende in de rechter hand een Granaetappel, en mette ſlincker een hoop Slangen, en op der Aerde ſtaet een hoop koorens in ſacken, en een deel leyt los op der Aerde.
Democratia is een Regeeringe van een gemeene Staet, die gerecht en geleyt wort, door eene menighte Volx, op de maniere van eenen Raed, waer toe een ygelijck van ’t gemeen Volck bequaem is, den Eedeldom uytſluytende: alwaer zy alle haere Ordonnantien en Raedſlaegen beſluyten, en dat nae haere wijſe en waerdigheyt.
Van bedaeght Ouder wort zy gemaeckt, om dat in dees Ouder alles met meerder oordeel geſchiet, als wel in ander.
Zy wort met Wijnrancken en Olm te ſaemen gevlochten, gekranſt, om dat, gelijck ſich deſe planten onder malkanderen vereenigen, alſoo vereenight ſich de hoedanigheyt en het weſen van dit Volck.
Het middelbaere kleed bediet, den ſtand van ’t gemeen Volck, ’t welck, door haere behoeftigheyt, nae haere macht, haere eergierige begeerte niet kan betoomen, om andere die van hooger Staet zijn, gelijck te weſen. Daerom ſtellen wy haer datſe ſtaet, en niet ſit.
Zy hout in de rechter hand een Granaetappel: ’t welck Pierius ſeght, een beeld te weſen van een Volck, dat op eene plaetſe verſamelt is, wiens vereeninge geregeert wordt, nae de maniere van haere ſlechte ſtaet.
Het bewijs van een hoop Slangen, bediet de vereeninge en de Regeeringe van ’t slechte Volck, diewelcke niet lettende op de waerachtige Eere, kruypt gelijck de Slange langhs der aerde, niet konnende tot ſaecken van gewichte ſich verheffen: Alſoo wort oock vertoont, dat het ſlechte Volck, van natuyre, totte ſnoodſte dingen gedreven zijnde, de honde-wegh altijt uyt wil, gelijck Petrarcha verhaelt; en Virgilius ſinght mede, het olijck Volckjen raeſt in haere gemoederen.
Het kooren worter geſtelt, op de maniere, als geſeyt is, om de gemeene voorſorge te betoonen, die het vereenight Volck, totte gemeene nuttigheyt van allen plagh te doen, en om te vertoonen dat het gemeene Volck meer bemint den overvloet van voorraet, als dat het begeerigh ſoude zijn tot eere.