Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Gelosia (1)

Gio­ven­tu. Ieughd Ge­lo­sia. Ie­lours­heyt, Min­yver’ door Ce­sa­re Ri­pa Ge­lo­sia. Ie­lours­heyt
Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 214-215. Publiek domein.
[ 214 ]

Gelosia. Ieloursheyt, Minyver.

EEn Vrouwe in ’t blauw Camelot, als met Zeebaeren geciert, wiens kleed vol ooren en oogen ſal zijn, met vleugels aen de ſchouderen, hebbende een Haen in den ſlincker arm, en in de rechter hand een doornen ſtruyck.
Ialouſie is een quellinge en een vreeſe, die daer doet dat de dapperheyt der Deughd of van eens anders verdienſten, te boven [ 215 ]gaende de deughdlijcke hoedanigheden van die hy mint, niet wegh neemt de beſittinge van de beminde ſaecke.

Men ſchildert de Ieloursheyt met eenen Haen op of onder den arm, om dat dat Dier het alderjelourſte, wackerſte en looſte is van allen. De vleugels bedieden de vaerdigheyt en ſnelligheyt van haere wiſpeltuyrige gedachten. De oogen en ooren op ’t kleet gemaelt, beelden af de geſtadige ſorge van de jalourſche lieden, om alles te ſien en hooren, en op de alderkleynſte dingen ſcherp te letten, jae op de ooghwencken, van die men bemind. Waer over Taſſo aldus ſinght:

’t Ielourſche Meyſken loert met hondert oogen uyt,
En duyſent ooren ſtaen te luyſtren op ’t geluyt.

De ſtruyck met doornen, betoonen de moeylijcke pricklingen, waermede de jalourſche niet anders gepijnight worden, dan ofſe met ſcherpe doorens worden geſteken. En daerom worden haer deſe in de hand gegeven.