Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Historia (2)

‘Historia’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 200-201. Publiek domein.

[ 200 ]

Historia.

EEn Vrouwe met vleugels, in ’t wit gekleet, die te rugge ſiende een boeck in de rechter hand hout, daerſe schijnt in te ſchrijven, ſtellende haer ſlincker voet op eenen vierkanten ſteen, en ter ſyden haer ſal een Saturnus ſtaen, op wiens ſchouderen ’t boeck leyt, daer zy in ſchrijft.
Historia is een konſt, door de welcke men ſchrijvende uytdruckt de gedenckwaerdige handelingen der Menſchen, de deelingen der tijden, de Natuyre, en de verleedene en tegenwoordige toevallen van perſoonen en ſaecken: begrijpende in ſich drie dingen, te weten, Waerheyt, Ordre en Overeenſtemminge.

Gevleugelt iſſe gemaelt, weſende dieſelve een gedenckniſſe van vervolgende dingen die waerdigh zijn te weeten, en die ſich verſpreyt door alle deelen des Werrelts, rennende van tijd tot rijd op de naekomelingen.
Dat zy ſich omkeerende over de ſchouderen ſiet, vertoont dat de Hiſtorie een geheughniſſe is van gepaſſeerde ſaecken, die geſchapen en geboren wort voor de naekomelingen.
Zy wort ſchrijvende geſtelt, op de maniere als geſeyt is, om dat de geſchreven Hiſtorien gedachtniſſen zijn van de gemoederen, [ 201 ]en beeldeniſſen van ’t lichaem. Waer over Petrarcha in ſijn lxxxiv Klinckdicht aldus ſinght:

Pandulph dit werck is veel te broos,
Om te duyren voor altoos,
Doch onſe konst die altijt blaeckt,
Is ’t die den Menſch onſterflijck maeckt.

Zy hout haeren voet op eenen vierkanten ſteen: Om dat de Hiſtorie altijd moet vaſt ſtaen, en ſich niet laeten omkopen of onder het jock brengen, door d’een of d’ander ſyde, ’t zy door logens of eygen baet: en hierom wortſe in ’t wit gekleet.
Saturnus wort aen haer ſyde geſtelt, om dat de Hiſtorie van Cicero genaemt is een getuyghnis van de Tijden, een Meeſterſche van ’t Leven, een licht van de geheughniſſe, en de geeſt of leven van alle handelingen.