Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Intelligenza (1)

He­re­sia. Ket­te­rye In­tel­li­gen­za. Ken­nis­se, Ver­stand’ door Ce­sa­re Ri­pa In­tel­li­gen­za. Ken­nis­se
Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 254. Publiek domein.
[ 254 ]

Intelligenza. Kenniſſe, Verſtand.

EEn Vrouwe in ’t goud gekleet, die in de rechter hand een Sphæra of Hemelſche ronde hout, en in de ſlincker een Slange, zijnde met bloemen bekranſt.
 Kenniſſe noemen wy die vereeninge, die ons gemoed heeft, mette ſaecke die van haer verſtaen is. En zy wort in ’t goud gekleet, om datſe doorluchtigh, helder en blinckende wil zijn, niet nae de gemeene ſlagh, maer eedel en verre afgeſcheyden van de loſſe kenniſſe van ’t ſlecht Volxken en van Ian Rap, ’t welck alles door de ſonderlinge ſchoonheyt van ’t goud wordt onderſcheyden. Men ſoude noch veele manieren van deſe beeldeniſſe konnen maecken, als datſe de Hemelſche Sphæren beweeght, nae ’t ſeggen van de Philoſophen. Maer om dat ons voornaemſte ooghwit is, van die dingen te handelen, die aen ’t werck en aen de Menſchlijcke kenniſſe hangen, ſoo ſullen wy oock daer van alleene ſpreecken, gelijck wy ſulx door de Sphæra en door de Slange vertoonen, want om hooge en ſwaere dingen te verſtaen, is ’t noodigh, datmen eerſt, als de Slange, op der aerde kruype, en met ons verſtand de beginſelen van de aerdſche dingen leere verſtaen, die niet ſoo volkomen zijn als de Hemelſche. Daerom is haer in de ſlincker hand de Slange en in de rechter de Sphære gegeven.
 De bloemekrans op ’t hoofd, vertoont ons in wat deel des lichaems deſe mogentheyt is geveſtight: waer door verſtaen wort, en te gelijck door de bloemen is aengeweſen, dat de kenniſſe uyt haer natuyre, een volkomentheyt des gemoeds is, zijnde van een goede reuck om een goede naeme te verwecken, door het goed gevoelen, dat andere, in haer gemoed, van haer hebben.