Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Lombardia
| ← Romagna | ‘Lombardia’ door Cesare Ripa | Marca Trevisana → |
| Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 248-249. Publiek domein. |
Lombardia.
EEn Vrouwe ſchoon, vet en vrolijck, wiens kleed ſal groen weſen, geboort met goud en ſilver en met borduyrſels van koſtlijcke en heerlijcke cierſels, zy ſal ſeer aerdigh op de rechter hand een ſilvere Keyſers kroone hebben, en op de ſlincker een becken waer in veele Hertoghlijcke goude kroonen op de ſyde leggen. Aen de rechter ſyde voor haere voeten ſal de reviere Po leggen, te weten een oud naekt Man met een lange baerd, en ſteyl hoofdhayr met een gouden kroone. Ofte om wat veranderinghs te maecken ſal men een Stiers hoofd daer op ſtellen met een krans van Populieren, die met de rechter hand op een Emmer ſal ruſten, daer menichte van waeter uyt loopt, dat ſich in ſes aders verſpreyt, houdende mette ſlincker een Overvloets Hooren.
Dit eedele Landſchap heeft nae de verſcheydentheyt van tijden, oock verſcheyden naemen gehad. De eerſte is geweeſt Bianora, Gallia Ciſalpina, en voor een deel Gallia togata, Felſina, Aurelia en Æmilia, daer nae is ’t genaemt Longobardia en nu Lombardien. Van d’oorſprongh der andere naemen wil ick my niet bemoeyen, maer haer eerſte naeme heeftſe van Ocno Bianora een dapper Capiteyn van de Toſcaners, diewelcke den Apennin paſſeerende, dit Land beheerſchte. En de laeſte naeme heeftſe van de Longebarden, Lombardien, om de ſoetigheyt van dit Land.
Zy wort ſchoon, vet, vrolijck, en in ’t groen gekleet, vertoont, om dat de luyden van dit Land ſeer Minne-ſieck, geſelſchapſoet en ſeer genegen zijn tot het vermaeck des levens, zijnde in een geneughlijck, vruchtbaer en overvloedigh Land, om lecker te leven, waer in veel groote ſteeden zijn, vermaerde Landen, oneyndlijcke Dorpen en prachtige Kaſteelen, heerlijcke timmeringen, ſoo wel van beſondere als algemeene luyden, ſoo binnen en buyten de ſteeden, oock vermaerde vloeden, fonteynen en ſtaende waeteren, daelen, velden en bergen van alle aengenaemheyt der nature en konſt.
De wercken van goud, ſilver en andere ſchoone borduyrſels en cierſels bedieden haere pracht, glans en ſtatie van dit Volck, die in Konſt en Rijckdom overvloeyen, als mede in alle eedele wercken, die hare eedelheyt paſſen.
De ſilvere Keyſers kroone, vertoont de doorluchtige eerwaerdigheyt van dit Land, alſoo de Romeynſche Koningen, wanneerſe in Italien quaemen, de ſilvere kroone alhier ontfingen. En de gloſſe van Clemens hout, dat de Keyſeren met drie kroonen wierden gekroont. De yſere kroone kregen zy van den Biſſchop van Ceulen tot Aken, de ſilvere wierde haer opgeſet door den Aertzbiſſchop van Milaenen, en de derde van den Paus in de Kercke van S. Pieter te Romen: Waer van de yſere bediet de ſterckheyt, waer door hy de oproerders ſal t’onderbrengen. De tweede van ſilver, geeft te kennen de ſuyverheyt van de zeeden en de oprechte handelingen, die in alle Princen behoort uyt te blincken. Ten laeſten bediet de gouden kroone de uytmuntentheyt in de Iuſtitie en macht boven alle Wertlijcke Koningen en Princen des Werlts, even gelijck het goud alle d’andere metallen te boven gaet. Maer het ſal beſt zijn, datmen Lombardien een yſere en geen ſilvere kroone geve, om datmen den Keyſers eerſt met een ſilvere, en daer nae met een yſere in Lombardien kroonde, gelijck de Biſſchop Girolamus over de krooninge van Carol. v verhaelt.
De Hertoghs kroonen van goud verhoogen en maecken dit ſelve Land eedel boven alle andere Provintien van Italien, vertoonende datſe in haer bevat veel vermaerde Hertogdommen als van Milanen &c. Daer is oock dat oude en eedele Hertoghdom van Turino, alwaer de Hertogen der Longebarden haer Hof hielden, en noch tegenwoordigh gehouden wort van den doorluchtigen Hertog Carolus Emanuel, Hertog van Savoyen &c. Daer zijn oock van Mantua, Piacenze, Ferrara, en tegenwoordigh dat van Reggio en Modena, van de welcke, hoe hoogh, heerlijck en uytnement dit Land, maer oock gantſch Italien zy, is de geheele Werlt bekent.
Ter ſyden wort de Po gemaeckt, als een
[ 249 ]aenmercklijcke ſaecke van deſe Provincie, diewelcke midden door dit Landſchap loopende, veele gerijfs en vermaecks aenbrengt, en zy is vermaert door den blixemenden Phaëton, die daer in viel en verdronck.
Zy wordt oock gekroont, om dat zy de grootſte is van Italien, vergaderende in haeren ſchoot de Rijckdommen van veele andere vloeden, oock om datſe niet wijckt door haere grootheyt de vermaerdſte revieren des Werlts, te weten den Nijl en Iſther, gelijck Lucanus in ſijn 2 boeck ſeyt, Quoque magis nullum tellus. En gelijck geſeyt is, ſoo kan men de Po ſchilderen met een Stierekop met hoorens, om dat, gelijck Servius en Probus verhaelen, haer geluyt het belcken van Oſſen gelijck is, en datſe aen haere boorden kromten heeft, die de Hoorens van Stieren gelijck zijn.
Het Overvloets hooren bediet, de groote overvloet, die veroorſaeckt wort door deſe vermaerde reviere, overmits in de Hontsdagen, gelijck Plinius verhaelt wanneer de ſneeu in de Alpiſche geberghten komt te ſmelten, en die wateren aenwaſſen en ſich veſpreyen, ſo worden de plaetſen daer van ſeer vruchtbaer, en deylende dit Landſchap in twee deelen, komt de reviere met ſeven monden in de Adriatiſche Zee, met ſoodaenigen overvloet van waeter, datſe aldaer maeckt ſeven meeren, gelijck Plinius verhaelt.