Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Puglia

‘Puglia’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 245-246. Publiek domein.

[ 245 ]

Puglia.

EEn Vrouwe die van de Sonne verbrant is, zijnde luchtigh gekleet, waer op eenige beeſtjens loopen Tarantole geheeten, weſende als groote Spinnen, geſtreept met verſcheyden verwen: en ſal deſe beeldniſſe ſtaen ofſe danſte, hebbende om ’t hoofd een krans van Olijven met ſijn vruchten, houdende ſeer aerdigh mette rechter hand een bos kooren-ayren, en een tack Amandelen met blaeden en vruchten, hebbende aen d’eene ſyde eene Oyevaer, die een Slange in den mond hout, en aen d’ander ſyde verſcheiden inſtrumenten om te ſpeelen, doch in ’t beſonder een Trom, of een Schalmey.
Dit Landſchap is van d’Oude Apulia genoemt, van Apulus, dien ſeer ouden Koningh van deſe plaetſe, die alhier, lange voor den Trojaenſchen krijgh, quam woonen.
Verbrant en licht gekleet iſſe gemaelt, om de groote hette en drooghte, die ten meeſtendeel in Puglia wort gevonden. Waer over Horatius en Perſius dit Landſchap naemden, het dorſtige Apulia.
De Tarantole mette verſcheyden verwen geplackt, als Dierkens die ſeer bekent en alleen dit Landschap eygen zijn, worden op ’t kleed geſtelt, om de verſcheydentheyt van haer venijn te vertoonen, gelijck Mathiol. over Dioſcoridem verhaelt: Want als deſe Dieren iemant ſteecken, ſoo gebeuren daer uyt wonderlijcke, vreemde en ſeer ſeltſaeme toevallen: want eenige ſingen, andere lacchen, andere klaegen, deſe krijten, die ſlaepen, die waecken, die danſſen, die trillen en beven, die ſweeten, en andere lijden andere quellingen en ſieckten, jae worden mal, en als ofſe waeren beſeten. En dit komt nergens anders van, dan door de verſcheydene Natuyren van deſe Dierkens, als mede door de Natuyre van die geene, die van haer zijn gebeeten, en oock nae de daegen en uyren.
De verſcheydenheyt van de inſtrumenten om te ſpeelen, vertoont, gelijck Mathiolus verhaelt, dat het venijn van deſe dierkens ſich geheel laet verſachten en overwinnen door de Muſijck van ’t ſpeelen, en daerom heeftmen aldaer een gewoonte om altijd dagh en nacht te laeten ſpeelen, ter tijd de gequetſte is geneſen. En het langh ſpeelen en danſſen, ’t welck in deſe beeldniſſe wert vertoont, doet het ſweet voor den dagh komen, ’t welck dan, door ’t geweldigh bewegen, de quaedaerdigheydt van het venijn, krachtlijck overwint. En alhoewel deſe inſtrumenten, op andere plaetſen alleene tot luſt en vermaeck worden gebruyckt, niet te min, ſoo gebruyckt men die in deſe Provintie, niet alleen tot luſt, maer oock tot nootſaecklijckheyt, gelijck geſeyt is.
De Oyevaer worter mette Slange in de mond geſtelt, om dat dit Dier in geen ander deel van Italien zijn neſt maeckt als in dit Landſchap, waer over men ſeyt, dat het oock by lijf ſtraffe verboden is, eenigen Oyevaer te dooden, door de Weldaed die zy ’t land doen, om dat zy ’t ſelve van de Slangen ſuyver houden. [ 246 ]
De Kooren-ayr, de Olijfkrans, de tack met Amandelen, betoonen dat in dit Landſchap groote overvloet is van Kooren, Rijs, Oly, en Amandelen, ſulx dat het wel met geheel Italien magh ſtreeck houden. Hebbende niet alleen overvloet voor haer ſelve, maer gerijft oock veele andere Landen.