Karel ende Elegast/Deel 1
| < Karel ende Elegast | Karel ende Elegast/Deel 1 | Karel ende Elegast/Deel 2 > |
|---|
Bequaemgroepe: Karel ende Elegast
[fol. 2r]
1
Fraeye historie ende al waer
Mach ic v tellen hoort naer
Het was op enen auontstont
Dat karel slapen begonde
5
Tengelem op den rijn
Dlant was alle gader sijn.
Hi was keyser ende coninc mede.
Hoort hier wonder ende waerhede
Wat den coninc daer gheuel
10
Dat weten noch die menige wel
Tenghelem al daer hi lach
Ende waende op den anderen dach
Crone draghen ende houden hof
Om te meerderen sinen lof
15
Daer die coninc lach ende sliep
Een heilich engel aen hem riep
So dat die coninc ontbrac
Biden woerden die dengel sprac
Ende seyde staet op edel man.
20
Doet haestelic v cleeder an
Wapent v ende vaert stelen.
God die hiet mi v beuelen
Die in hemelrike is here
Of ghi verliest lijf ende eere
25
En steeldi in deser nacht niet
So is v euel gheschiet.
Ghi sulter omme steruen
Ende uwes leuens deruen
[fol. 2v]
Eer emmermeer scheit dit hof
30
Nv verwacht v daer of
Vaert stelen of ghi wilt.
Neemt uwen speere ende uwen schilt
Wapent v sit op v paert
Haestelic ende niet en spaert
35
Dit verhoorde die coninc
Het docht hem een vreemde dinc.
Want hi daer niemant en sach
Wat dat roepen bedieden mach
Hi waendet slapende hebben gehoort
40
Ende hilt hem niet an dat woert
Dengel die van gode quam.
Sprac den coninc als die was gram
Staet op karel ende vaert stelen
God hiet my v beuelen
45
Ende ontbiedet v te voren
Anders hebdi v lijf verloren
Het dien woerde sweech hi
Ende die coninc riep ay mi
Als die seere was vereent
50
Wat ist dat dit wonder meent
Ist alfs ghedroch dat mi quelt.
Ende dit grote wonder telt
Ay hemelsche drochtijn
Wat node soude mij sijn
55
Te stelen ic ben so rike
En is man in aertrijcke.[fol. 3r]
Weder coninc noch grauen:
Die so rijc sijn van hauen
Si moeten mi sijn onderdaen
60
Ende te minen diensten staen
Mijn lant is so groot
Men vint nyewers sijns ghenoot.
Dlant is algader mijn
Tot colene opten rijn
65
Ende tot romen voort
Alst den keyser toe behoort
[.]C ben here mijn wijf is vrouwe
Oest totter wilder denouwe
Ende west totter wilder see
70
Nochtans heb ic goets veel meer
Galissien ende spandien lant
Dat ic selue wan mitter hant
Ende ic die heydene verdreef
Dat mi tlant alleene bleef
75
Wat node soude mi sijn dan
Te stelen ellendich man
Waer om ontbiedet mi dit god
Node brekic sijn ghebot
Wistic dat hijt mi ontbode
80
En mochs niet ghelouen node
Dat mi god die lachter onste
Dat ic te stelen begonste:
Daer hi lach in dit ghepeyns.
Hare tale weder ende gheyns[fol. 3v]
85
So vaecte hi een luttelkijn
So datti looc die oghen sijn
Doe seide dingel van te voren.
Wildi gods ghebot verhoren:
Heer coninc so sidi ontdaen
90
Het sel v an v leuen gaen:
Dengel vanden paradise.
Sprac conincdoet als die wise
Vaert stelen ende wert dief
Al hebdijs nv groot ongerief
95
Het sal v namaels wesen lief
[.]Et deser talen voer dengel dan
Ende karel hem tseynen began
Vanden wonder dat hi hoorde
Gods ghebot sine woerde
100
En wil ic niet laten achter.
Ic sel dief wesen al ist lachter
Al soudic hanghen bider kelen
Nochtan haddic lieuer vele
Dat mi god name ghemeene
105
Dat ic van hem houde te leene
Beyde borch ende lant
Sonder mijns ridders ghewant
Ende ic mi moeste gheneeren
Mitten schilde ende metten speere
110
Als een die niet en heeft
Ende op die auenture leeft:
Dat ware mijn wille bet[fol. 4r]
Dan ic gheuanghen ben int net
Ende ic nv moet stelen varen:
115
Sonder eenich sparen
Varen stelen oft god verwercken
Nv so moetti mi gestercken
IC woude ic ware vuter sale
Sonder nieumare ende tale
120
Ende mi waer ghecost opten rijn
Seuen borghen van steenen fijn
Wat sel ic segghen van oneeren
Den ridderen ende den heeren.
Die hier liggen in die sale
125
Wat sal wesen mine tale
Dat ic in deser duyster nacht
Alleene sonder yemants cracht
Moet varen in een lant
Dat mi is vremde ende onbecant
130
Mit deser talen ghinc hem gereyden
Die coninc karel ende cleyden.
Mit sinen dieren gewaden
Als die te stelen was beraden
Het was altoes sine seden
135
Datmen sine wapene deden
Ten bedde daer hi lach
Het waren die beste die ye man sach.
Als hi aldus ghewapent was
Ghinc hi doer dat palas
140
Daer en was slot noch dore so goet:[fol. 4v]
Noch poerte diene wederstoet.
Sine waren tegen hem ontdaen
Daer hi wilde mocht hi gaen
Daer en was niemant dien sach
145
Want dat volc algader lach
In vasten slape als god woude.
Dat dedi al door des conincs houde
Sine hulpe was hem bereet
Als hi die borch brugghe leet
150
Ghinc die coninc mit liste
Totten stalle al daer hi wiste.
Sijn ors ende sijn ghesmiden
Sonder eenich langher beyden
Hi sadelet ende satter bouen
155
Opt ors datmen mochte louen
[.]Oen hi ter poorten ghereden quam
Sach hi daer ende vernam
Den wachter ende den poortiere
Die luttel wisten dat hoer heere
160
So na hem was mitten schilde
Si sliepen vaste alst god wilde
Die coninc beette ende ontdoet
Die poorte die besloten stoet
Ende leyde sijn ors vut
165
Sonder niemare ende gheluyt
Doen sat hi in sijn ghereyde
Die coninc karel ende seyde
God also ghewaerlijcke:[fol. 5r]
Als ghi quaemt in aertrike
170
Ende wort sone ende vader:
Om ons te verlossen alle gader
Dat adam hadde verloren
Ende dat na hem wert gheboren
Ghi liet v aenden cruce slaen
175
Doen v die ioden hadden gheuaen.
Si staken v met eenen speere.
Si sloegen v dies haddi geere
Dese bitterlike doot
Ontfincdi here door onsen noot:
180
Also waerlic alst was waer
Ende ghi here lasaruse.
Daer hi lach in sine cluse
Verwecket heere vander doot
Ende vanden steenen maket broot
185
Ende vanden water wijn
So moeti in mijn gheleyde sijn
In desen duemsteren nacht
Ende verbaert aen mij v cracht
Oetmoedich god ende vader
190
Aen v keer ic mi alle gader
Hi was in vele gedochten
Waer hi best henen varen mochte.
Daer hi stelens soude beghinnen.
Doe quam hi in een wout binnen.
195
Karel den edelen man
Dat niet verre stont van daen[fol. 5v]
Doen hi quam gereden daer
Die mane scheen seer claer
Die sterren lichten aenden trone:
200
Dweder was claer ende scone
DVs peynsde die coninc.
Ic was ghewone voer alle dinck
Dieue te hatene daer icse wiste
Die den lieden mit liste