Nieuwe Tijdinghen/1620/ca. 22 juli
| ← 21 juli 1620 | Nieuwe Tijdinghe, hoe dat de Cosagghen d’weers door Hongherijen, ende Moravien gleslagen zijn, ende de stadt Trenchin in genomen hebben voor den Keyser, ende wel vier duysent vanden Vyant verslagen hebben
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Rr, [ca. 22 juli] 1620 |
dat de Cosagghen d’weers door Hongherijen, ende Moravien gleslagen zijn, ende de stadt Trenchin in genomen hebben voor den Keyser, ende wel vier duysent vanden Vyant verslagen hebben.1620.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne.. 1620.Rr.
Waerachtighe Tijdinghen wt Weenen den 29. Junio 1620.
DEn 29. Junio wesende den dach van Sinte Peeter ende Paulus is tot Weenen ghearriveert, en overwacht eenen Coronel vande Cosacquen, die zijne Keyserlijcke Majesteyt quam adverteren, dat hy tot zijnen dienste ghebrocht hadde noch twee duysent Cosacquen, die alreede waren by de groote brugghe eene cleyne mijle van Weenen, Den Coronel heeft Audiencie gehadt van zijne Majesteyt, soo haest de Missa ghedaen was.
Dese Cosacques zijn ghecomen in midden deur de Steden van Hooch-Hongheren altoos met het sweert inde handt, ende hebben drymael tegen den vyant gheslaghen, soo in Hongheren, als in Moravien, al waer dat zijer wel vier duysent vanden vyant verslaghen hebben, ende alleenelijck vijftich vande [ 4 ]hunne verloren, ende ontrent hondert Knechts, zy hebben oock eene stadt inghenomen in leeg Hongeren gheheeten Trenchin, ende Garnisoen daer in gelaten inden naem vanden Keyser.
Sy zijn ses duysent sterck gheweest als wt Polen trocken, waer van datter ontrent dectich verdroncken zijn door het groot water, ende de andere hebben niet cunnen passeren, ende die gepasseert zijn hebben deur de Riuieren gheswommen met groote moeyte ende perijckel op hunne peerden, mits dat de passagie over de brugghen hun altoos benomen werdt, men seght dattet al wtghelesen volck is, ende daer zijnder oock al eenighe hier ghearriveert, ende de andere sullen oock haest hier zijn, mits zy gesworen hebben, ende hunnen Eedt verobligeert, dat zy den Keyser Ferdinandum sullen comen dienen, ende zijne Rebellen helpen straffen ghelijck zy ooc doen, want zy niemant het leuen en laten noch Boer, noch Soldaet, het is fraey volck, dan drincken geerne.
Dese onverwachte compste heeft den Keyser seer verblijt, ende ghelooven dat hunne comste den vyant ghenoech achterdencken sal geven als mede aen de Luterse Staten, op het daghement hun gedaen als oock aen de Catholijcke, aengaende den Eedt van ghetrouwicheyt die sy den Keyser den sesden Julio moeten doen, op pene van verclaert te worden voor [ 5 ]Rebellen, ende voor sulcx te straffen, soo datter eenighe ghelooven, dat sy deur de vreese sullen resolveren den Eedt te doene.
Ondertusschen doet den Grave de la tour, die op hunne vergaerderinghe is in leech Oostenrijck alles wat moghelijck is om hun t’selve te beletten.
De Baron Jacques de Molard, den Ambassadeur is voor den Keyser tot Constantinopelen, heeft hem eenen Bode ghesonden die te Weenen ghearriveert is den 28. Junio, by den welcken hy versekert dat den Turck gheene hulpe oft bystant aen die Rebellen geven en sal, maer ter contrarie dat zijne den Keyser presenteert te helpen, met soo veel volckx als hem belieft, iae met 100. duysent mannen, oft meer soo hijse begheert, ende dat hy den Tregues voor 20. Jaeren ghemaeckt wilt onderhouden in alle manieren, ende den Ambassadeur die nu lest vanden Keyser ghesonden is naer den Turck schrijft van Buda, dat den Turck ende den Bassa van Buda seer gheaffectioneert zijn tot den Keyser soo datter wat goets van te verwachten is.
Den lesten Junio isser Tijdinghe ghecomen tot Weenen dat den Baron Omonay, naer die Diete van Hongheren ginghe met 16. duysent mannen partije Polacken en partije Francke Heyduckers, ende den Coninck van Polen heefter oock eenen [ 6 ]Ambassadeur ghesonden met vijf hondert peerden, om de Staten te vermanen datse den Keyser souden ghetrou blijven, ende teghen hem niet rebelleren.
Den Prince van Transilvanien is hem tegen gegaen om te ontfanghen, ende meer eere te doen, De Ambassadeur van Bohemen die op de selve Diete zijn, waeren wel droeve vande compste van desen Poolschen Ambassadeur, mits sy vreesen dat den Prince van Transilvanien met den Keyser soude moghen accorderen, ende dat de Hongheren ooc souden tot ghetrouwigheyt comen.
De Ghedeputeerde vanden Keyser zijn oock den 26. Junio derwaerts ghetrocken.
Den Ambassadeur van Malta die den 2[2]. Junio tot Weenen ghearriveert is, heeft den 23. naer den noen van zijne Majesteyt Audiencie ghehadt, hy was gheaccompanieert van drije Jonghe Ridders van Malta, zijne Lacqueyen tot ses int ghetal zijn ghecleet met incarnadin Laken, ende gheboort met sijde passement, hy is den Keyser comen veel ghelucx wenschen van sijne Electie, ende op het selve subject heeft den Ambassadeur vanden Duqui de Modena, den 28. Junio oock Audiencie ghehadt van sijne Majesteyt ontrent den elfue uren op Middach, hy quam inde Carosse vanden Cardinael van Dieterstain, ende ghevolcht met elfue ander Carossen, [ 7 ]die den Noncius vanden Paus, den Ambassadeur van Spagnien, ende andere hem gesonden hadden, hy heeft eenen fraeyen staet, 8. Edelmans, 2. Pagien, ende 8. Lacqueyen, zijne Liureye is van swert gheblont Fluweel, hunne Mantels van Laken, ghevoedert met Fluweel, witte sijde cousens, ende de Pluymen wit, root, ende swert.
Men verstaet dat den Ceurvorst van Brandenborg heeft hem ghedeclareert voor den Keyser, ende heeft het hem selve gheschreven.
Den Coninck van Denemercken heeft hem oock ghedeclareert voor den Keyser, als oock den Hertoge van Brunswijck, Lunenborg, ende andere.
Den Conte d’Auerne Ambassadeur vanden Coninck van Vranckerijck is tot Vlms ghearriveert, ende aldaer de Princen Protestanten ghevonden hebbende, heeft hun ghedeclareert sijne commissie, ende ghelijck het meeste was raeckende de Croone van Bohemen, ende hoe die saecke ginghe, hebben t’samen gheantwoort dat hun sulcx niet gedeclareert en was, maer soo wanneer het soo is, dat zy den Palsgrave gheen hulpe noch bystant meer gheven en willen.
Den 30. Junio is vanden vyanden Legher inden onsen ouer ghecomen 40. Soldaten, ghelijcker oock alle daghen veel compt, die niet anders en verhalen [ 8 ]als vande Miserie ende Armoede van hunnen leger. Sy hebben een Commandement gedaen door het heel Coninckrijck van Bohemen dat de Borghers ende Buyten lieden moeten geuen voor elck huys 15. gulden, voor yder peert 3. voor Os ende Coe 2. ende voor het schaep eenen, soo dat alle het lant van Bohemen in oproer is, ende de Boeren die wel vijf duysent sterck inde wapenen zijn roepen oock liberteyt ende segghen datse willen zijn vande selue Conditie als de Duytschen, ende niet meer slaven, soo datter wat goets van te verwachten is mette hulpe Godts. Don Baltasar de Maradas Gouverneur van Budwijs is dese daghen met een deel volck wt ghetrocken, ende gheweest tot Soboslau toe, twee mijlen van Tabor, ende heefter ontrent 250. vanden vyant doot gheslaghen, ende soo meynden weder te keeren is oueruallen gheweest van 1200. Hongeren, dan heeft hen soo fraeye ghedefendeert, datse in de vluchte heeft ghebrocht ontrent 90. vande hunne doot gheslaghen, ende twintich gheuanghen. Den Heere sy ghelooft, men seght hier dat wy haest sullen 3. duysent Albanesen hebben.Daer is ghepasseert naer Praga eenen Turck, sy segghen dat hy gesonden is voor Ambassadeur aen dien alderliefsten Coninc van Bohemen, maer ick ghelooue dattet eene stratagema is van dese Caluinisten om de Ghemeynte in goede deuotie te houden.