L’ordre est la représentation d’une unité régie par les facultés, universelles, la sobriété, la pureté de la précision.”
DUITSCHLAND. — Max Krell bericht ons dat de uitgever Ernst Rowohlt in Berlijn een nieuw tijdschrift voorbereidt, dat dezelfde bedoeling als „De Stijl” heeft.
In de door Kasimir Edschmidt uitgegeven editie „Tribüne der Kunst und Zeit” zal tegelijk met de manifesten van Rolland, Barbusse, Shaw, Heinrich Mann, Edschmid, R. Tagore enz., welke eveneens de geestelijke veralgemeening in Leven en Kunst tot grondslag hebben, het Stijlmanifest, gedocumenteerd worden opgenomen.
Waar de gezindheid in geheel Europa zoo op geestelijke veralgemeening gericht is moet het de voortdurende toewijding van alle scheppenden zijn het individualistische (vorm) in de kunstuiting te vernietigen om zoodoende de verwezenlijking van een monumentale gemeenschapsstijl mogelijk te maken.
Uechtgruppe. — Onder dezen naam hebben zich in Stuttgart een groep ernstige werkers verzameld. Naast veel zoekers in Expressionistische richting zijn er ook eenige schilders als E. Kinzinger en H. Spiegel, die door het cubisme tot een meer rustige en evenwichtige kunstuiting trachten te komen. Cultureel dus van meer belang dan het tot mode en verwildering ontaarde: Expressionismus.
Van hun inzichten, voor in de tentoonstellingscatalogus afgedrukt, citeeren wij met instemming het volgende, hetgeen blijk geeft, dat het bewustzijn betreffende het doel der elkâar kruisende richtingen ook in Duitschland begint te ontwaken:
„Es ist klar, dass Freiheit um so grösser ist, je mehr nicht nur Gefühl vorliegt, sondern auch die Forderungen von Tat und Gedanke befriedigt werden. Umfasst das Gefühl diese Forderungen und wird solche Vereinigung zu stärkestem Erleben und Leben und die Schale menschlichen Inhalts, so ist Demut mit Beherrschung verbunden, Das ist das spezifische Gefühl der Friedländerschen „Schöpferischen Indifferenz”, ja vielleicht das Wesen tiefster Verinnerlichung, Laotses, Buddhas und Christi. Es ist ein Gefühl der Vollkommenheit und in Gegensatz zu Taten und Gedanken, die relativ sind, sind reine künstlerischen Uebersetzungen absolut: die Kunst erlöst”.
Deze synthese der absolute schilderkunst lijkt ons belangrijk, omdat zij zoowel voor het moderne leven als voor de moderne kunst in al hare uitingsvormen van toepassing is.
Junge Berliner Kunst. — Het doorbladeren van zoo’n album als „Junge Berliner Kunst” versterkt de overtuiging, dat het waarlijk nieuwe het resultaat is van innerlijke cultuur, d.i. van gediciplineerde zelfbepaling. Slechts een berijpt levensgevoel, een zuiver inzicht betreffende alle dualiteit maakt de nieuwe kunstconceptie mogelijk,
Al dergelijke quasi-genialiteit, gevolg van het toegeven aan onbewuste gevoelsimpulsies, moet onderdrukt worden. De kunstwaarde en de cultureele beteekenis der kunst wordt niet bepaald door het gevoel — dat is er altijd nog te veel — maar door de geaardheid van het gevoel en naarmate het gevoel beheerscht wordt, zal het zich verdiepen en worden omgezet in geestelijke activiteit. Welnu — deze „Junge Berliner Kunst” toont daarvan niets. Dit werk — evenals ’t meeste „expressionistische” — is onstuimig en daardoor speculatief. Het toont hoogstens het verlangen om boven de impressionistische ziening uit te komen —
26
