Reis van Sint-Brandaan/deel 5
| < Reis van Sint-Brandaan/deel 4 | Reis van Sint-Brandaan/deel 5 | Reis van Sint-Brandaan/deel 6 > |
|---|
Doe si te schepe kwamen
Ende orlof ghenamen
Een der moonken doe verkande,
Dat die gront goudin was.
Ay, hoe blide waren si das.
Doe ghinghen si hute met spele
870 Ende droughens in den scepe vele,
Elkerlijc in sine hande,
Daer si zint mede in haren lande
Eerden menich gods huus.
Mettien so hoerden si een gheruusch
875 Metten windes vlaken
Ende een weder also craken
Ende een vier also blecken.
Dat die goede Gods recken
Ontsaghen des hemels vallen.
880 Doe quamen die duuele met allen
Ende heesscheden met rechte
Den breydel dief, die si zochten.
Om dat hi den brydel stal,
Voerden sine in den afgront al.
885 Daer moeste hi in der pinen dooten
Met anderen sine ghenooten.
Doene begreep die viant,
Metten breydele hine bant,
Diefs recht maecte hi hem cont;
890 Hi voerdene wers dan een hont;
Hi sleepten met vleesch ende met beene
Ouer struuc ende ouer steene
Te zijns heeren aensichte.
Daer was een groet gheruchte,
895 Daer hine voerde te zijnre scolen.
Die sint meer hebben verstolen,
Willent al voer niet slaen,
Maer en sal also niet gaen
En si dat zijs af staen
900 Ende daer af penitencie ontfaen.
Anders sullen sie moeten quellen
Metten duuelen in der hellen.
Sente Brandaen hads toren,
Dat hi zondelike verloren
905 Sinen moonc aldus heeft.
Met tranen hi aldus claghende zeecht:
"Waric (niet) een droghenare,
God en hadde mi niet so zware
Ghegheuen dese meswende
910 Hier in deser allende.
Dat God des ghehinghet,
So es mine vaert ghelinghet.
Ic en sceede henen nemmermere,
Mi en doe hebben onse heere
915 Minen moonc wedere.
Eer willic hier nedere
Soucken ons heeren oemoet,
Tote mi die duuele doet
Minen moonc weder zenden
920 Hute der zwaerre allenden."
Sie weenden vele tranen.
Gode riepen si ane
Met herten vele zeere,
Dor zijnre moeder eere.
925 Doe saghen si een sittijn
Met .ij. hornen vierijn,
Datso lichte daer jnne.
Daer sprac een stemme hute van binnen:
"Wat wijstu Mi, Brandaen?
930 Des en hebbic niet ghedaen.
Die duuel voerdene te zijnre scolen,
Omme dat hi heeft ghestolen.
Waer omme belghestu vp Mi?
Onschuldic bem Ic ieghen di.
935 Du wetes wel dat Adaem
Om eenen appel dien hi nam
Was in die helle vorwaer
Daer omme .vm. jaer.
Also eist huwen moonc vergaen:
940 Met diefs rechte es hi gheuaen
Ende es der hellen ghegheuen."
"Ne scende, heere, niet zijn leuen,"
Sprac weder sente Brandaen,
"Heeft mijn moonc hiet mesdaen,
945 Dies willicken voert bringhen
Voer Hu in allen ghedinghen."
In cruce si hem strecten,
Biddende met tranen si wecten
Gode onsen sceppare.
950 Ter herten wart hem zware.
Haer bede wilden si niet begheuen,
Altoes si daer an bleuen,
Tote die almachteghe God
Den duuele gaf een ghebod,
955 Dat hi Brandane tsinen gheuoughe
Sinen moonc weder droughe
Toten kiele in der vloeden.
Onlanghe si daer mede stoeden,
Hi en ghincker omme loepen.
Dat hi vp sulc een ors zat
Quam om dat hi Gods vergat,
Daer hi dien breydel tien male
Hier voren stal in die zale.
965 Der heetter hellen heere
Torende vele zeere,
Dat hi dien moonc moeste draghen
Toten kiele vp sine craghen.
Doe hine brochte vp dat boort,
970 Doe sprac hi lude zeer gescoort:
"Weestu niet," sprac hi, "Brandaen,
Dattu mi leede hebs ghedaen?
Du en laets mi niet behouden
Dat wi met rechte hebben souden.
975 Du mesdoet ieghen ons, dats waer."
Die moonc dochte hem arde zwaer
Ende den wech arde lanc,
Daer hi die letaniere zanc
Sittende vp sinen hals beene.
980 Ouer stoc ende ouer steene
Daer hi den moenc drouch,
Drouchine ten kiele ende louch
Ende warpene in de steuene weder.
Onsachte sette hine neder.
985 Daer was hem sine verwe van eere
Verwandelde also seere
Dat sine cume verkanden:
Pec hadden hem die helsche vianden
Ghewreuen an lijf ende an baert.
990 Die huut was hem ter vaert
Swart bemasschert ende berompen.
Van stocken ende van tsompen
Haddi ghehadt meneghen stoot.
Die duuel scree daer hi wech scoot
995 Ende vloe vanden goeden lieden saen
Ende die gode sente Brandaen
Weende van groeten lieue
Ende sprac toten breydel dieue:
"Haddi des breydels vermeden
1000 Ende met eere aelteren ghereden,
So en ware hu crune met huwen baerde
Ende huwen hals niet so aerde
Swart bepeket no bezinghet.
Nu hebdi arde zeer ghelinghet
1005 Vp die zee mine vaert."
"Mi es leet dat hi ye ghesmeet wart,"
Sprac die bezijnchde capelaen;
Doe louch zeer sente Brandaen.
DOE aldus sente Brandaen
Ghewan van der hellen,
So mach ic hu voert tellen,
Dat hi voer langhe wijle
Vp die zee ende meneghe mile.
1015 Doe vernam sente Brandaen
Die goede vele saen,
Een dier dat hiet Cyrene,
Die slapen doet die ghene,
Diet horen zinghen ofte sien.
1020 Van zijnre bliscap moet gescien
Ter zee groet ongheweder.
Doe viel sciere neder
Sente Brandaen vp sine knien
Ende bat Gode dat hi moeste ontvlien
1025 Dien diere, so hi best can.
In slape wart die stierman.
Haer selues si al vergaten,
Datsi en wisten waer si saten.
Elc moonc wel vaste sliep.
1030 Die kiel sonder stierman liep
Tote eenen bernenden berghe dan
Daer hute quam loepende een laerc zwert man.
Hi riep toten kiele
Hute zinen groeten ghiele,
1035 So hi luuts mochte,
Ende wecketse arde onsochte.
Hi hietse tote hem keeren.
Hi seide hi soude hem leeren,
Den meester stierman boude,
1040 Waer hi best henen soude.
Doe hiet sente Brandaen
Sinen kiel wel saen
Toten berghe keeren,
Omme dat hi hem soude leeren.
1045 Maer des duuels cose
Die was arde boze.
Doe seide des duuels bode:
"Mochte ic wel, dor Gode,
Dinen kiel, heere Brandaen,
1050 Die soude eene quade vaert angaen.
Du soudes ontghelden metter spoet
Dattu ons so leede doet.
Jn can ieghen hu niet ghehebben.
God en wille hu niet ontsegghen,
1055 So wat dat dijn wille es -
Want dine bede so moghende es -
Du souts dat wel ghenieten.
Lietstu di dat verdrieten,
Dat hu mijn vernoy niet ware lief.
1060 Du naems mi den breydeldief,
Die achter di sit al daer.
Hi zweet van anxte, dat es waer,
Ende van zorghen die hi heeft ontfaen."
Doe sprac sente Brandaen:
1065 "Dat es sine boete,
Dat hi hem wasschen moete;
Mi ne dinct niet so goet.
Hier es so scone eene vloet,
Dat hi hem wel ghewasschen mach."
1070 Die moonc scamelike lach:
Met vele groter zorghen
So haddi hem gheborghen
Onder eene scip banc.
Die tijt dochte hem arde lanc.
1075 Die duuel louch zeere omme das,
Dat hi so zeere veruaert was.
Doe hi sijn spot hadde ghedreuen,
Bat hi hem dat hi hem wilde gheuen
Weder sinen capelaen.
1080 Hi soudene arde scone dwaen:
Hi roke vp hem te zeere.
Doe seide die milde heere,
Die goede sente Brandaen:
"In gheue hu niet den capelaen.
1085 Mi dincke dine cozen
Onnutte ende ghebozen.
Dijns sprekens bem ic zat."
Den stierman hi doe bat,
Dat hi weder keerde vpt meere.
1090 Doe quam des duuels heere
Huten berghe ende daden hem wee
Ende volchden vp die zee
Ende droughen in haer hande
Groete gloyende brande
1095 Ende groete gloyende schichten,
Als of si wilden vechten.
Si worpen neder ende stooten
Vp die in den kiel vlooten,
Met groten torne moede.
1100 Maer God, onse heere, die goede,
Behoedese ieghen al mesweghen.
Ic wane van bouen die reghen
So dicke nye en viel,
Alse daer omtrent den kiel
1105 Die brandere entie schichte vloghen.
Die moonken met riemers toghen
Omme saen te sine huter noot;
Dus iaghetse thelsche conroot.
Si zeylden watsi mochten.
1110 Die duuele worpen onsochte
Na den vluchteghen kiel.
Den heeren saen gheuiel,
Datsi bi Gods hulpe waren
Der vreesen al ontvaren.
1115 BRandaen voer voert met trauwen.
Doe liet hem God bescauwen
Van inghelen vele scaren,
Die bouen hem quamen gheuaren;
Die voerden meneghe ziele
1120 Bouen sinen kiele.
Den lof Gods si daer bouen zonghen.
Datmen de lucht mochte horen clonghen;
Dat dede hem God te minnen,
Dat Hi hem liet verkinnen
1125 Wat die gheeste wouden
Ende waer si henen souden.
Doe sach sente Brandaen
Eenen sconen tempel staen,
Met tiene scone choren
1130 Die nye man conste testoren,
Sonder God, diet vermochte.
Die chierheit te segghene en vermochte
Negheen erdsche man.
Doe screef sente Brandaen
1135 Alle dwonder dat hi sach,
Daer hi in zinen kiele lach.