De Stijl/Jaargang 5/Nummer 7/Balans van het nieuwe
Balans van het nieuwe | |
Auteur | [Theo van Doesburg] |
Genre(s) | Proza |
Brontaal | Nederlands |
Datering | Juli 1922 |
Bron | De Stijl. [deel] 2. 1921_1932. Complete Reprint 1968. Amsterdam: Athenaeum, Den Haag: Bert Bakker, Amsterdam: Polak & Van Gennep, 1968, pp. 239-242. |
Auteursrecht | Publiek domein |
[106] BALANS VAN HET NIEUWE (vervolg van blz: 176, 4e Jaargang, no. 12) In de zgn: „nieuwe kunst“-tijdschriften treffen wij belangrijke, reactionaire artikelen aan. Sinds de kunsthandelaren zich georganiseerd hebben om systematisch het naturalistische schilderij (onder welken dekmantel dan ook! — Neo-naturalistisch, meta-physisch, neo-klassiek enz) op de markt te brengen worden zij hierin dapper gesteund door de zgn: moderne Kunstperiodieken als: Valori Plastici, L’Esprit Nouveau, Das Kunstblatt, La revue de L’Epoque, Sélection, Arrarat en Cicerone, L’art Libre enz. Zelfs de populaire weekbladen als „Die Woche“, „Die Dame“ enz. helpen hieraan ijverig mede met geruststellende artikelen, waarin het kubisme gepardonneerd wordt als „een vergissing“ opgeluisterd met schilderijen van Picasso, Braque, Juan Gris en beeldbouwwerken van Lipschitz vóór en na hunne abstracte periode. Dezelfde tijdschriften, die zich voorheen druk bemoeiden het „abstracte“ schilderij tegenover het publiek te verantwoorden en te verdedigen, beijveren zich nu — even dapper — om neo-klassiek-naturalistische kunstproduktie te propageeren. En dat alles in naam van den kunsthandel. O.W., Nouveau-riche-en Schieberdom wil nu eenmaal meer voor zijn geld dan enkel doek met kleuren of geometrische vormen. Het wil waar voor zijn geld: naakte dames, optochten van kakkerlakken, koeien, bloempotjes of mandolines. Dergelijke produkten laten zich als koek en zonder metaphysische explicaties verkoopen. Zijn daarenboven een reeële geldbelegging. Neo-naturalisme, zoo ongeveer gelijk aan Schieberromantiek, laat nog altijd plaats voor abstractie. Dat staat gekultiveerd aan den wand en in dezen geest wilden men in Dusseldorp een Internationale stichten. Verkoopdépôts in alle landen, stond nummer een op het program en de heer Flechtheim zal voor de ansichtkaarten zorgen. De kritiek maakt hiervan gebruik om
de wederopbloei der echte natuurgetrouwe kunst en de dood van het kubisme te constateeren. Zoo publiceerde La Revue de L’Epoque een enquête, betreffende de dood van het cubisme, samengevat in den volgenden vraag L’on entend souvent dire depuis quelques mois „Le cubisme est mort.“
Dat het verlangen en de wil om het nieuwe te realiseeren bij de jongste generatie voorhanden is, bewijst ons genoegzaam de toepassing der elementaire kunst- 1 Men zie in dit verband „Het kubistisch probleem, zijn gronden en consequenties.“ „De Stijl“ 11 en 12, Jaargang 4. [108] middelen in Holland, Rusland, Duitschland en Hongarije. In Holland richten zich alle vakken bewust naar de nieuwe beelding terwijl elk land der noordelijke cultuurzône zijn pioniers heeft, welke bereid zijn tegenover de reactie het nieuwe niet slechts te handhaven, maar voor zooverre de economische toestanden dit mogelijk maken, het in het leven te realiseeren. Een krachtig tegenwicht, wordt echter eerst dan verkregen, wanneer de internationale politiek zich in eén richting kan concentreeren. In zooverre is de ontwikkeling der nieuwe kunst direct, innerlijk met de economische ontwikkeling verbonden. Een consequent-nieuwe beelding kan zich eerst dan doorzetten wanneer het leven zelf nieuwe opgaven stelt. Deze opgaven kunnen niet komen van de zijde der individualistische overheersching, noch van de private erkenning van het nieuwe. Zij moeten, geeischt worden door een gemeenschap of minstens door een groep.
1 In Rusland en Hongarije bv. werd door de leiders der revolutionaire beweging een romantische, voorwerpelijke kunst geeischt. Elke poging in moderne richting werd systematisch onderdrukt! [109] enkeling kampt, het is noodzakelijk dat alle scheppenden die voor een nieuwe kultuur strijden zich organiseeren om georganiseerd tegen elke reactie „het Nieuwe“ te verdedigen.
Als Overzicht van het streven tot elementaire plastiek reproduceeren wij eenige experimenteele werken (Men zie de reproducties) die, hoewel nog verre van eenvormig met het streven van „De Stijl“, getuigen van de behoefte om met elementaire middelen tot beelding te komen.
(Wordt vervolgd) [...]
110
111
112 |