Architectura/Jaargang 5/Nummer 9/De nieuwe beurs

‘De nieuwe beurs’ door Joh. L.
Afkomstig uit Architectura, jrg. 5, nr. 9 (zaterdag 27 februari 1897), p. 53-54. Publiek domein.
[ 53 ]
DE NIEUWE BEURS.

Deze week behandelde de Amsterdamsche Gemeenteraad het bekende adres „de flines–von glahn” in zake Beursbouw.
Toegevoegd waren bovendien nog vier adressen, twee ter ondersteuning (een zelfs uit een oogpunt der zedelijkheid beschouwd!!) en een, dat van den Graanhandel, tegen het adres, terwijl de onderteekenaars van het adres „krasnapolsky” blijkbaar de zaak nog meer willende rekken, met het vermakelijke voorstel voor den dag kwamen om onder overlegging van een schetsontwerp den heer a. w. krasnapolsky en anderen die zich daartoe geroepen gevoelden in de gelegenheid te stellen een uitgewerkt plan der Gemeente aan te kunnen bieden, ’t Heeft er wel iets van of men met de Amsterdamsche beurs den draak begint te steken en de Wethouder van P. W. dr. blooker in zijne repliek de opmerking deed maken, dat er hier sprake van hallucinatie kan zijn, zoodat diegenen dan ook, welke onder suggestie handelden, niet toerekenbaar waren te achten. Spreker toonde tevens uit officieele cijfers, door hem medegedeeld, dat men zich niet voldoende op de hoogte der zaak had gesteld. Verder bewees spreker duidelijk, dat ’t geen in ’t adres was voorgesteld, niet was ’t gewijzigde ontwerp w. p. w. daar dit indertijd 36 perceelen ter onteigening eischte, ’t geen hier aangeboden werd waren slechts 19 dus maar de helft van ’t plan dat indertijd door den Raad is aangenomen, men zou dus aan ’t onteigenen moeten, wat zeker niet meê zou vallen (gesteld tenminste dat zulks mocht en eene onteigeningswet niet weder zou verworpen worden. red.) daar de tegenwoordige eigenaren der 19 perceelen in ’t [ 54 ]adres bedoeld slechts met eene luttele winst op hunne eigendommen van 150 percent zegge honderdvijftig percent! tevreden waren. Deed men dat niet en werd de Beurs gebouwd volgens het plan „de flines–von glahn” dan kwam de Beurs niet te staan zooals die op de tentoongestelde teekening voorkwam met eene voorsprong van slechts weinige meters, deze prent was onwaar, maar kwam de Beurs midden in de tegenwoordige grasperken met een voorsprong van vijfendertig meters, zeker iets wat geen aanbeveling zou verdienen.
Bovendien kwam één gevel aan de 6 à 7 meters breede warmoeddtraat, één aan de nog smallere oudebrugsteeg, één gevel aan eene nieuw te projecteeren steeg van 3 M. en de vierde gevel aan de Boulevard, daarin 35 M. inspringend. Verder merkte spreker op dat wat het financiëele aangaat, de eigenaren nu bijna de helft vragen van ’t geen zij vroeger deden, laten wij dus nog wat wachten misschien kunnen wij ’t nog goedkooper krijgen (hilariteit), van de winst die de heeren eigenaren terwille van de schoonheid der stad voldoende achten en nu 150 percent bedraagt, kon nog wel iets af, ook waren de heeren huiseigenaren zeker wel niet zoo onbaatzuchtig als de flines–von glahn.
Ook deed spreker in nadere beschouwing van de prent uitkomen, dat waar het plan berlage slechts iets hooger is dan b.v. het Bijbel–Hotel, ’t ontwerp de flines van glahn tweemaal zoo hoog is, (’t Bijbel–Hotel is ongeveer 16 à 17 m. hoog, red.) en dus in strijd komt met de Politie-verordening[.]
De heer boele wenschte nadere behandeling der zaak en wees op zijne motie, ’t vorig jaar bij de behandeling der Beurskwestie gesteld, waarin hij voorstelde de zaak twee maanden op te houden en ’t nu nog betreurde dat deze motie niet was aangenomen, zeker was ’t adres dat nu in behandeling was in dien tijd wel uitgekomen.
De voorzitter stelde nu voor de discussie te sluiten en tot stemmen over te gaan, want de Heer boele zal zeker ook niet meenen dat hij iets nieuws over de zaak gezegd heeft.
De heer v. gigch komt echter eerst nog even op tegen de uitdrukking des Wethouders van P. W., dat hij (de heer v. gigch) aan hallucinatie zou lijden. Was ’t een gewoon Wethouder die ’t gezegd had, dan zou hij er niet zooveel om geven, maar nu ’t een medicus was die dit zeide, nu verontrustte hem dit zeer en meent hij niet dat een ander ook niet een medicus hem na ’t geen hij over de beurskwestie gezegd had voor ontoerekenbaar zou verklaren.
Daarna werd tot stemmen overgegaan en verklaarde de Raad zich met 29 tegen 4 stemmen om het adres de flines–v. glahn te verwerpen.
De Beurs komt dus op het damrak en blijft alzoo het Raadsbesluit van october van ’t vorig jaar gehandhaafd.

joh. l.