De wereldrevolutie door Herman Gorter

I. De Noodzakelijkheid der Wereldrevolutie

II


[ 1 ]
 

I.

De Noodzakelijkheid der Wereld-Revolutie.

 

 

De Wereldrevolutie nadert als gevolg van dezen eersten Wereldoorlog.

Evenals een onmetelijk woud door een wilden storm naar alle kanten gebogen wordt, zoo werd het Proletariaat door den wereldoorlog gebogen naar alle richtingen.

Jaren lang door een verkeerde propaganda, alleen op hervormingen gericht, op een dwaalspoor gebracht, het Imperialisme niet kennend, door zijn regeeringen bedrogen, door zijn leiders verraden, gaf het Proletariaat aan den Wereldoorlog en het Imperialisme toe.

Maar het zal zich in al zijn deelen weder opheffen, den strijd weder opnemen, en tot Eenheid komen.

De oorlog kon alleen ontstaan, hij kan alleen steeds verder gevoerd worden, doordat, het Proletariaat der Wereld niet Eén is.

En de Russische Revolutie, door het Proletariaat van Europa, van Duitschland in de eerste plaats, verraden, bewijst dat ook elke revolutie ten slotte mislukken moet, wanneer het internationale Proletariaat der wereld niet als één Geheel, als één internationale Eenheid opstaat tegen het Wereld-Imperialisme.

De Revolutie nadert als gevolg van dezen eersten Wereldoorlog. Het Proletariaat van Europa en Noord-Amerika zal opstaan tegen het Imperialisme, dat het zooveel deed en doet lijden; het zal door een langen, zwaren strijd aan het Imperialisme een einde maken.

[ 2 ]Maar het Imperialisme kan niet opgeheven worden, wanneer niet het Kapitalisme opgeheven wordt.

De komende Strijd, de komende Omwenteling, is dus de Sociale Revolutie, de Revolutie voor het Socialisme.

En de Revolutie van het Europeesche en Amerikaansche Proletariaat brengt tenslotte het Socialisme op de geheele wereld.

Het is dus niet alleen de Europeesche en Amerikaansche Revolutie, het is de Wereldrevolutie die nadert.


Het is de plicht van alle waarlijk-revolutionairen de voorwaarden der sociale revolutie te onderzoeken, haar voor te bereiden, en een internationaal program van eischen voor haar op te stellen.


Dit zal in de volgende bladzijden geschieden.

 
[ 3 ]
 

Het geheele Proletariaat staat als één Geheel tegenover alle Imperialismen, tegenover het Imperialisme der wereld.

Er bestaat geen beter, geen slechter Imperialisme. Het Imperialisme van de beide groote groepen, van Duitschland aan de eene, van Engeland en de Vereenigde Staten aan de andere zijde, is even slecht, even vreeselijk voor het Proletariaat der wereld.

Dit is het eerste wat bewezen moet worden. Want alleen dan, als het Proletariaat der wereld dit inziet, dat er geen keuze is tusschen de Imperialismen, dat het van alle kanten even erg bedreigd wordt, en dat er geen uitweg is tusschen de even vreeselijke Imperialismen, eerst dan zal het Proletariaat der Wereld begrijpen dat de Wereld-Revolutie tegen het Wereld-Imperialisme noodzakelijk is voor het internationale Proletariaat.

 
[ 4 ]
 

Wij zullen aantoonen ten eerste: de Noodzakelijkheid van de Revolutie uit de noodzakelijkheid van de onderdrukking en slachting van het Proletariaat door het Imperialisme, ook na den oorlog, en de Noodzakelijkheid van de Wereldrevolutie uit de gelijkheid van de onderdrukking en slachting van het Proletariaat door ieder Imperialisme, door het Imperialisme van alle Naties. Ten tweede: dat er uit deze onderdrukking en slachting geen andere uitweg is voor het Proletariaat dan de Wereldrevolutie. Ten derde de Uitvoerbaarheid der Wereldrevolutie en haar Program, Ten vierde dat de Russische Revolutie het voorbeeld is der Wereldrevolutie voor het Proletariaat der Wereld. In het vijfde hoofdstuk zullen wij onze beschouwingen dan nog eens samenvatten.


De groote tegenstanders, de leiders in den strijd om de beheersching der wereld, de eenige strijders, die werkelijk de macht, d.w.z. het recht hadden om dezen strijd te strijden, Engeland en Duitschland, staan nu tegenover elkander op één front, van de Noord- tót de Middellandsche zee, met al hun macht. De strijd om de beheersching der wereld is begonnen.

Rusland, dat slechts een bureaucratisch en militair Imperialisme had, geen sterk kapitalistisch, en dat dus ook niet rijp was voor dezen strijd, is afgevallen. Slechts een paar trawanten, wier Imperialisme in den dienst is getreden der beide Machten, zijn aan beide zijden over.


Maar de strijd is nu waarlijk, door het toetreden van de Vereenigde Staten, geworden een strijd om de beheersching der wereld.

Want wint Duitschland, dan beheerscht het Europa en een groot deel van Azie en Afrika, en doet dus den eersten stap naar de wereldheerschappij.

Winnen Engeland-Vereenigde Staten, dan beheerschen zij de wereld.

[ 5 ]De vereenigde staten hebben dat ingezien, en zijn daarom in den oorlog getreden.

Als Rome en Carthago, zoo staan de beide Machten nu tegenover elkander. Ging het toen om de Middellandsche Zee, nu gaat het om alle Oceanen en om alle landen die er aan liggen.

En evenals er toen geen mogelijkheid was van verzoening, maar de strijd uitgevochten moest worden tot een der tegenstanders de overwinning had behaald, zoo ook nu.

De strijd gaat om de beheersching der wereld, en zoolang dat doel voor oogen staat, zal men pogen om het, met alle middelen en alle offers, (zelfs ten koste van de helft van het bloed der naties), te bereiken.


In de brochure: Het Imperialisme, de Wereldoorlog en de Sociaal-Democratie, had ik geschreven, dat het Duitsche Imperialisme even gevaarlijk is voor het Internationale Proletariaat als het Engelsche. Ik zou nu schrijven: als het Engelsch-Amerikaansche.

De vraag rijst nu: Is dit volkomen waar? Of is het simplistisch, al te eenvoudig? Is het misschien ingegeven door den wensch om alle Imperialismen gelijk te zien, opdat men dan daaruit de noodzakelijke Eenheid van het internationale Proletariaat zou kunnen afleiden?

De zaak moet nu nog eens onderzocht. Want als het Imperialisme van Duitschland gevaarlijker, nadeeliger was voor het Proletariaat dan het Engelsch-Amerikaansche, dan zou het Proletariaat zijn nederlaag moeten wenschen en het heviger moeten bestrijden. Dan kon het heil van het Proletariaat in de overwinning van het ééne liggen. Dan ware misschien de Revolutie onmogelijk of onnoodig.


Om klaar te beslissen, of de overwinning van het ééne Imperialisme aan de arbeidersklasse grooter nadeel zou brengen dan die van het andere, moeten wij ons de gevolgen van een werkelijk volkomen overwinning van het eene en van het andere voorstellen[1]. [ 6 ]Wanneer Duitschland overwint, d. w. z. de vredesvoorwaarden opleggen kan, dan houdt het België in zijn macht, neemt nog een deel van de mijndistricten van Frankrijk, maakt Polen, Servië, Albanië, Montenegro van Oostenrijk-Hongarije, Oostenrijk-Hongarije van zich afhankelijk, geeft Turkije het gebied tot de Perzische Golf, maakt Turkije van zich afhankelijk, splitst Rusland in stukken, en maakt ook deze afhankelijk, beheerscht de overige Balkanstaten, en dwingt Frankrijk en Italië tot een bondgenootschap. Het neemt zijn koloniën terug, en een deel van die der anderen.


Dan is Duitschland meester van de Vlaamsche kust en Emden tot de Perzische Golf en tot diep in Azië. Dan heeft het het doel, waarvoor het den oorlog voorbereidde en voerde, bereikt.

Maar door zijn militair, politiek en economisch overwicht, door de handelstractaten die het opleggen kan, krijgt het overheerschende macht in Skandinavie en in Holland [2].


Duitschland beheerscht dan het vasteland van Europa, een groot deel van Azië, – tot dichtbij de poorten van Engelsch-Indië –, en van Afrika.


Engeland daarentegen en de Vereenigde Staten zijn dan, hoewel op het vasteland van Europa overwonnen, volstrekt niet verslagen. Hun macht ter zee is zoo goed als zeker niet gebroken. Duitschland moet, om wereldmacht te krijgen, dus voortgaan op zijn bloedigen, imperialistische weg, en opnieuw zich tot oorlog voorbereiden.

Scheidsgerecht, ontwapening, beperking van bewapening zijn onmogelijk. Noch Engeland, noch Duitschland, noch de Vereenigde Staten willen ze. Het gaat om de wereldmacht, om de uitbuiting en beheersching van het grootste deel der aarde, die met die middelen niet te krijgen zijn, – slechts met geweld.

Deze leuzen zijn slechts de leugens, waarmee men, geholpen door zijn bondgenooten de Reformisten en Pseudo-Marxisten, de arbeidende klassen bedriegt, om hen stil te houden en hen nieuwe oorlogen te laten voeren.

[ 7 ]Wat zijn dus nu de gevolgen van een Duitsche overwinning?


Duitschland wapent zich uit alle macht. Zoodra het de gevolgen van dezen oorlog eenigszins te boven is. Naast de stapels wapens uit dezen oorlog maakt het nieuwe, nog vreeselijkere. En daartoe dwingt het al zijn "bondgenooten". Door zijn economische en politieke en militaire overmacht. En Turkije en Oostenrijk-Hongarije, en Polen, en den Balkan, en Skandinavie, en Holland. Ook Frankrijk, Italië en Rusland.

De Duitsche organisatie van Reuzentrusts van Banken, Fabrieken, Spoorwegen, Reederijen, wordt een Europeesche, van Holland tot Konstantinopel.

De Pruisisch-Duitsche geest, dat mengsel van, die bastaard uit despotisme en slaafschheid, dringt door en heerscht overal. En de volken van Europa moeten gehoorzamen, op straffe van ecomische en politieke vernietiging.

Dat is het Duitsche "Verbond der Volken". Dat Duitschland wil en dat door de overwinning wordt bereikt.

De arbeidersklasse wordt dan onder dit gewicht van Militarisme, Trusts, Patroonsbonden, in alle landen van Europa verpletterd.

En dan eindelijk barst de tweede Wereldoorlog uit, tegen Engeland en de Vereenigde Staten, nog veel vreeselijker dan de eerste. Om de heerschappij ter zee. In Azië en Afrika. Om de Stille Zuidzee. En een groot deel der arbeidersklasse wordt weer vermoord.

Dit is het vooruitzicht van het Duitsche Imperialisme.


Nu het Engelsch-Amerikaansche.


Indien de Vereenigde Staten en Engeland overwinnen, zoodat zij de vredesvoorwaarden kunnen dicteeren, dan worden aan Duitschland Elzas-Lotharingen, Pruisisch Polen, en al zijn koloniën ontnomen, en misschien ook nog wel Duitsch grondgebied tot den Rijn. Oostenrijk wordt verscheurd. Polen krijgt een deel van Pruisen, en Galicie. De Balkan komt onder Engelsche leiding. Turkije wordt verdeeld.

Dat de Vereenigde Staten de voorwaarde stellen, dat Oostenrijk, de Balkan en Turkije aan den Duitschen invloed onttrokken en Arabië, Mesopotamië en Syrië "onafhankelijk" demaakt moeten worden, bewijst hoe zeer de Vereenigde Staten ge politiek van Engeland tot de hunne hebben gemaakt. Want [ 8 ]als deze voorwaarden vervuld worden, dan is het Engelsche Wereldrijk van de Kaap, over Kaïro naar Indië gesticht. Zeker heeft Engeland daarvoor aan de V. S. zijn hulp in de Oost-Aziatische en Groote-Oceaan-vraagstukken beloofd.

Bovendien wordt aan Duitschland onder den naam van schadeloosstelling een enorme oorlogschatting, in jaarlijksche termijnen, over een groote rij van jaren te betalen, opgelegd, en zijn vloot wordt duurzaam tot op zeer kleine sterkte verminderd. Helgoland wordt een Engelsche vesting. Door het verlies der mijnen in Lotharingen wordt het ook zeer verzwakt. Duitschland en Oostenrijk-Hongarije zijn dan voorloopig tegenover Engeland-Amerika machteloos.

Maar ook Rusland zal, wanneer de Revolutie zich onder den druk van het Entente-Imperialisme niet zou kunnen houden, langen tijd door binnenlandschen strijd en ontwikkeling en door zijn schuldenlast niet veel beteekenen. De Vereenigde Staten zullen daar grooten invloed krijgen.

Frankrijk en Italië krijgen flinke deelen van den buit. Frankrijk vooral zal zich door de herwonnen mijnen zeer ontwikkelen, maar beide staten zijn toch niet sterk genoeg om tegen Engeland en de Vereenigde Staten op te kunnen.

Blijven over deze twee en Japan.

Wat men met Japan doet kan men nog zien. Maakt het te groote aanspraken op China, Nederlandsch Indië, enz., dan breekt men zijn macht. De ontzaglijke vloot van Engeland (in den oorlog bijna verdubbeld) met de nieuwe vloot der Vereenigde Staten beheerschen alles.

Wij onderstellen hier dat de twee bondgenooten samenblijven. Hun kapitaalsbelangen zijn tijdens den oorlog reeds zeer sterk versmolten, en het ligt voorloopig zeker in hun voordeel samen te blijven.

Wat is dan het lot der wereld?

De Vereenigde Staten en Engeland zullen alles doen om te maken dat geen enkele staat meer tot groote macht komt.

Om alle te beheerschen, of uit te zuigen, zullen zij allen zwak zien te houden.

In den tijd dat Duitschland en Rusland nog zwak zijn, zullen zij zich meester maken van de voornaamste markten.

In Europa zullen Frankrijk, Italië, en de kleine landen hun volgelingen zijn, in Amerika de Midden- en Zuid-Amerikaansche Staten.

Het zal zijn alsof twee keizers voorop gingen in een optocht, en hun vazallen volgen hen.

[ 9 ]Bij alle politieke geschillen in Europa en Amerika zullen zij den een tegen den ander uitspelen, zóó dat allen zwak blijven. Evenals Engeland in het verleden (om te zwijgen van zijn vele veroveringen en wreedheden) Rusland, Turkije, de Balkanstaten, Klein-Azië, Egypte, Perzië, Indië, China, dus het geheele nabije en verre Oosten niet tot zelfstandigheid en macht liet komen, zwak hield, om ze of tegen elkaar uit te spelen of uit te zuigen, zoo zullen Engeland en de Vereenigde Staten het dan doen met Duitschland, Rusland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije, den Balkan. En Amerika met Mexico, Brazilië, Peru, Argentinië, enz.

De Vereenigde Staten zullen Midden- en Oost-Europa in een hel veranderen, waar de van Duitschland afgescheurde deelen, Duitschland zelf, Polen, de uit Oostenrijk-Hongarije gevormde Staten, de nieuwe staten van Rusland, de Balkanvolken en Turkije elkander voortdurend bestrijden. En in dien tijd beheerschen Engeland en de Vereenigde Staten de wereld.

Ekonomisch zullen zij trachten Europa afhankelijk te maken van het Amerikaansch-Engelsch kapitaal. Vooral Rusland zullen zij daarmee overstroomen. Overal zullen zij filialen van hun Trusts, hun Banken, hun Reederijen grondvesten, en, – waar het natuurlijk niet gelukken zal de Europeesche te vernietigen, maar zij door de verzwakking van Duitschland hierin toch ver zullen komen, – ze tot samensmelting dwingen, in hun voordeel, omdat zij de zeeën en de overzeesche markten overheerschen.

En Afrika en Azië zullen dienen als uitbuitingsgebied zoo goed als alleen voor hen beide. Vooral ook China. Gedeeltelijk beheerschen zij deze gebieden zelf, gedeeltelijk inheemsche despoten in hun soldij.

Terwijl Duitschland door zijn strijd tegen een overmacht ten minste nog gedwongen was om Oostenrijk, Turkije, den Balkan, Klein-Azië, nog andere staten wellicht, sterk te maken, te ontwikkelen, moeten Engeland en Amerika dit juist niet doen, omdat zij een monopolie hebben en dus niet bedreigd willen worden.

Dan ontstaat er een Europa, waar, in het Centrum, de hoofdmacht van het vasteland, de eenige macht die tegen Engeland en de Vereenigde Staten kon wedijveren, die strijden kon, politiek en voor een deel ook economisch, is gebroken, en de rest uit voor strijd te kleine of voorloopig te zwakke landen bestaat, of in machtelooze en met [ 10 ]elkaar twistende deelen is verscheurd. Een, met uitzondering van Engeland, machteloos Europa dus.

De politieke strijd der naties, een hoofdfaktor voor den vooruitgang van het kapitalisme, is dan uitgeschakeld.

In Midden en Zuid-Amerika een dergelijke toestand.

En de kans op eigen machtige ontwikkeling en zelfstandigheid van Klein-Azië, Mesopotamië, Arabië, Egypte, Perzië, Indië enz. is voor een langen tijd verdwenen.

Een dergelijk zwak, verbrokkeld Europa, een zwak Zuid-Amerika, Azië en Afrika, een zwakke, verbrokkelde wereld, dat is het doel der politiek der Vereenigde Staten.

Maar omdat de Vereenigde Staten, Engeland en Japan elkaar toch niet vertrouwen, en bovendien Frankrijk en Italië toch sterke machten zijn, en Rusland en Duitschland zeker weer groeien en zich herstellen, en er dus altijd geweldige coalities te vreezen zijn, blijft men zich wapenen uit alle macht.

Dat is het "Wereld-verbond der Volken" dat Engeland en de Vereenigde Staten willen, en waarvoor Wilson, Lloyd George en Asquith propaganda maken, en waarin Duitschland, als het eenmaal demokratisch is, ook een plaats mag nemen!

En daartoe willen zij het Zelfbeschikkingsrecht der Volken van Europa (niet van Azië en niet van Afrika). Het zelfbeschikkingsrecht, dat deze volken niet sterk maar zwak maakt, en dat slechts dient om machtige coalities van Europa onder Duitschlands leiding te voorkomen, opdat Engeland en de Vereenigde Staten over de Wereld heerschen [3]. [ 11 ] Het is waar, de Duitsche geest, de lage brutaliteit, heerscht dan niet, het beestachtige Duitsche Imperialisme is machteloos geworden.

Maar in plaats daarvan is gekomen het machtig Engelsch-Amerikaansch monopolie, waardoor een groot deel der wereld tot stilstand, en bijna de geheele wereld tot onderworpenheid is gebracht. En de geest van dit imperialistisch Monopolie is de beestachtige ruwheid en de corruptheid van het Amerikaansche kapitalisme, vermengd met de verfijnde uitzuiging van het Engelsche, die het slachtoffer krachteloos maakt. En van beide de huichelarij en de valsche demokratie.


En wat zullen de gevolgen van dit Imperialisme zijn voor het internationale proletariaat? De Amerikaansch-Engelsche banken en Amerikaansch-Engelsche trusts zullen de wereld [ 12 ]beheerschen. Om daartegen te concurreeren zal voor de andere landen moeilijk zijn, zij zullen zich dikwijls moeten onderwerpen. De strijd van het Proletariaat zal dus zwaar zijn, haast onmogelijk worden, tegen het Monopolie dezer Wereldtrusts.

Maar het Amerikaansch-Engelsch kapitaal zal, zooals het Engelsche deed, een deel van het Proletariaat omkoopen tegen het andere. Het zal dit maken tot het beter betaalde, hooger georganiseerde, ontwikkelde proletariaat. Tot de goed gevoede, goed gekleede, goed gehuisveste, goed afgerichte beulen en bloedhonden tegen het overige Proletariaat, – en tegen de zwakke volken –, tot het leger van verraders tegen het overig Proletariaat en tegen de zwakke volken, waarop het in zijn strijd tegen de arme proletariers en de zwakke volken altijd rekenen kan. Zulk een leger huurlingen zal het maken in alle landen. Het zal dit kunnen, want het heeft het Monopolie, nu Duitschland viel. En het zal de "unskilled", de slecht gevoede, de slecht betaalde, de slecht gehuisveste, de ellendige, de arme arbeiders kunnen onderdrukken zoo veel het wil. En dat zal de groote massa zijn.

Bovendien zal ook nu het Proletariaat verdrukt worden onder het militarisme.


Dat heet dan de Wereldvrede van het Engelsch-Amerikaansch Imperialisme. En dat is het, waarvoor de bourgeoisie van de neutrale landen, ja van alle landen, zoo in verrukking is.


Maar tenslotte zal de oorlog toch losbreken. Want Duitschland herstelt zich, en Rusland komt op, en China laat zich op den duur niet onder het juk houden. De wereld verdraagt op den duur niet, kan niet lang verdragen de opperheerschappij van het Amerikaansch-Engelsch Kapitaal. Daarvoor is het Kapitaal nog lang niet internationaal genoeg, zijn de te exploiteeren landen nog te groot, zijn de mogelijkheden tot eigen ontwikkeling en zelfstandigheid nog te vele, zijn ook de wrijvingsvlakken nog te aanzienlijk. Nieuwe coalities vormen zich tegen Engeland, tegen de Vereenigde Staten, deze twee machten scheiden zich misschien, en het Proletariaat der wereld wordt toch weer in een bloedbad gestort, en voor een groot deel vermoord.

[ 13 ]Dit zijn dus de gevolgen, als zij hun voorwaarden kunnen stellen, van de overwinning van het Duitsche en van het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme.


Aan de eene zijde: Duitschland oppermachtig in Europa, met Duitsch-militair despotisme overal, en binnen korten tijd een tweeden nog vreeselijker wereldoorlog.

Aan de andere zijde: Engeland en de Vereenigde Staten oppermachtig in de wereld, met onderworpenheid, of krachteloosheid en stilstand overal. En toch ook militarisme overal en na eenigen tijd een nieuw bloedbad.


Komt de oorlog niet tot een werkelijke beslissing, dan moet de geheele strijd des te eerder uitgevochten. Dan ontstaan er twee volkenbonden tegen elkaar en komt zeer spoedig een nieuw bloedblad.


Dus van beide kanten: Onderwerping van het Proletariaat der Wereld, en Slachting van het Proletariaat der Wereld.

En in ieder geval Onderwerping en Slachting van het Proletariaat der Wereld. Dat is de Toekomst.


Kiest, Proletariers! Beide machten lokken u met hun Wereldbond van Volken. Beide zeggen u: Wij zijn niet imperialistisch, maar de ander!! Maar beide bedreigen u inderdaad met onderwerping en ondergang!!!


Als men het Proletariaat vraagt: Wat hebt gij liever, het despotisme, de beestachtigheid en het bloedbad van het Duitsche Imperialisme, of de beestachtigheid van het Amerikaansche vermengd met de verfijnde uitzuiging van het Engelsche, waarna het bloedbad toch ook komt, dan moet het Proletariaat der Wereld antwoorden: Ik weet het niet. De gevolgen van beide zijn even vreeselijk.


Zoo is het.

Het Duitsche en het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme zijn inderdaad even vreeselijk voor het Proletariaat.


De Duitsche, Engelsche, Amerikaansche en dus alle Proletariërs der Wereld worden gelijkelijk door het Duitsche [ 14 ]en door het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme bedreigd.

Zij kunnen zich dus vereenigen.

Zij kunnen een bond maken, waarin het ééne Nationale Proletariaat voor het andere opkomt. Een bond als een vakvereeniging of een trust van Proletariaten die alle tezamen, tegen het Wereld-Imperialisme strijden. Want hunne belangen zijn werkelijk dezelfde.

Slechts een vereenigd Duitsch, Engelsch en Amerikaansch, en dus slechts een vereenigd Wereld-Proletariaat kan het Duitsche en het Engelsch-Amerikaansch Imperialisme, kan dus het Imperialisme in het algemeen, het Wereld-Imperialisme vernietigen.

Elk nationaal, en dus het geheele internationale proletariaat moet beide evenzeer bestrijden.

Het proletariaat van alle landen moet zich op één front vereenigen om beide te gelijker tijd te vernietigen.

Er moet een Internationale gevormd worden, die beide tegelijk vernietigt.

Evenals in alle landen in de binnenlandsche politiek door het Imperialisme de grenzen tusschen de partijen Klerikaal en Liberaal, Conservatief en Demokraat zijn weggevallen voor het nationaal strijdende Proletariaat, en er slechts één imperialistische massa is, zoo moet in de internationale politiek het internationale Proletariaat geen onderscheid maken tusschen dit of dat Imperialisme.

De nieuwe Internationale moet beide tegelijk, het Imperialisme van allen bestrijden en vernietigen.


De beide groote Imperialismen der wereld zijn gelijkwaardig[4]. En daar alle Imperialismen, van alle andere Naties [ 15 ] der Wereld, verbonden zijn met, d.w.z. onderworpen zijn [ 16 ]aan deze beide Imperialismen, van Duitschland aan de eene, van Engeland-Amerika aan de andere zijde, zoo is het waar dat voor alle arbeiders der aarde, voor het geheele Wereldproletariaat het Imperialisme van elk van beide groepen, van de een zoowel als van de ander, even vreeselijk is.


Daarom is het zeker dat de arbeiders der geheele wereld opnieuw door alle Imperialismen zullen worden onderdrukt en geslacht.

En daar dus nieuwe slachting, nieuwe onderdrukking door het Imperialisme, hoe ook de uitslag van dezen oorlog moge zijn, zeker is, —

daar het Proletariaat der Wereld met absolute zekerheid weder zal worden onderdrukt en vermoord, —

Daarom is de opstand van het Proletariaat der Wereld tegen het Imperialisme noodzakelijk.


Het internationale Imperialisme kan evenwel niet opgeheven worden zonder dat het internationale Kapitalisme opgeheven wordt.


De Revolutie, de sociale Wereldrevolutie tegen het Kapitalisme, is dus noodzakelijk voor het Wereldproletariaat.


Dit wilden wij in de eerste plaats bewijzen.

 

 
  1. Om de werking eener zaak te leeren kennen, moet men haar "rein", "zuiver", stellen. Dit doet iedere wetenschap, dit deed ook Marx bij het onderzoek van het Kapitaal. – Zoo moet men om de beide Imperialismen te leeren kennen, ze beide nemen in hun volle kracht. – In het orgaan der S.D.P. de "Tribune" werd dit politieke tinnegieterij genoemd. Het is de éénige manier om beide Imperialismen te begrijpen.
  2. Dat Holland het Duitsche Imperialisme steunt en steunen moet, is dikwijls genoeg aangetoond. Het Imperialisme van Holland is dat van Duitschland, door aardrijkskundige en economische oorzaken, en om Indië. De banden tusschen de beide volken zijn in den oorlog zeer vast geworden.
  3. Dit probleem is hoogst ernstig, want het gevaar bestaat, dat, evenals de nationale Proletariaten, geleid door de Reformisten, op de Liberalen en de Democraten vertrouwd hebben, het internationale Proletariaat zal vertrouwen op het Imperialisme der groote burgerlijke democratiën.

    En zoolang dit geloofd wordt, zoolang de Fransche, Engelsche, Amerikaansche, Belgische etc. arbeiders gelooven, dat het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme ook maar een haar beter is dan het Duitsche, zoolang komt er geen eenheid van het Proletariaat, geen nieuwe Internationale, en geen eensgezinde strijd van het Wereldproletariaat voor de Wereldrevolutie.

    Daarom hierover nog een paar woorden.

    Het doel van Wilson: de zelfstandigheid, de zelfbestemming aller naties in Europa, en een Wereldbond der Volken, is in de eerste plaats onmogelijk. Want de belangen van al deze volken zijn verschillend, en er zijn onder hen zeer machtige en zeer zwakke. Dit moet onder het kapitalisme, zooals het nu nog is, zooals het nu nog verdeeld is in nationale kapitalismen, voeren tot overheersching en onderdrukking. Het is niet anders mogelijk.

    Bovendien is het huichelachtig. Want het is het belang van Engeland en de Vereenigde Staten, dat geen enkele macht op het vasteland van Europa sterk wordt. Het middel tot bereiking van dit doel is, na de vernietiging van de macht van Duitschland, de zelfstandigheid van alle volken van Europa. Deze zelfstandigheid is dan echter niet meer dan een schijn, want juist zij maakt de europeesche naties politiek en economisch tot vazallen der beide angelsaksische volken.

    De waarheid is echter deze: Onder het Imperialisme bestaat er geen zelfstandigheid. Wint Duitschland, dan ontstaat er een volkenbond van Europa, waarin de volken niet langer zelfstandig, maar eenvoudig aan Duitschland onderworpen zijn. Winnen de Geassocieerden, dan ontstaat een Bond van Volken, waarin alle, behalve de Vereenigde Staten en Engeland, zwak zijn, en, door hun zwakte, aan deze beide onderworpen.

    Het doel van beide Imperialismen is dus precies hetzelfde: Onderwerping der volken, beheersching der wereld, wereldmacht, wereldheerschappij.

    Duitschland vermoordt op wreede wijze de zelfstandigheid, Engeland en de Vereenigde Staten laten ze in schijn bestaan, maar dooden ze in werkelijkheid.

    Het onderscheid is schijnbaar, niet wezenlijk.

    Het onderscheid tusschen het Duitsche en het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme is van denzelfden aard als dat tusschen conservatief en liberaal, tusschen absolutisme en republiek, tusschen aristocratie en democratie. Onder het Imperialisme is er tusschen dezen alleen nog een verschil naar den schijn. Zoo is er in werkelijkheid geen onderscheid tusschen het Imperialisme van een reactionairen, absolutistischen, autocratischen staat, en dat van een liberalen, republikeinschen, democratischen.

    Werkelijke zelfstandigheid is onder het kapitalisme niet meer te bereiken, noch onder een autocratie, noch onder een democratie. Het kapitalisme, het Imperialisme, leidt onvermijdelijk tot onderwerping der volken.

    De oorzaak daarvan is het monopolistische Bankkapitaal, dat in Duitschland, Engeland en de Vereenigde Staten almachtig is en van daar uit de wereld beheerscht.

    Het is juist het karakteristieke, dat het Kapitalisme ook in deze quaestie in een slop geraakt is.

    Alleen het Socialisme kan dit vraagstuk, evenals zoovele andere, oplossen.

  4. Al diegenen dus, die het eene Imperialisme boven het andere stellen, steunen hun geest en hunne handelingen niet op de waarheid. Zij staan op een valschen bodem.

    Zij splitsen het Internationale Proletariaat en maken het de overwinning op het Internationale Imperialisme onmogelijk. Zij alle, mogen het zijn Sociaal patriotten, Pseudo-Marxisten of partijen van neutrale landen, zij spelen het spel van het Imperialisme, der imperialistische duitsche, engelsche, amerikaansche, en met hen verbonden internationale kapitalistische klassen en regeeringen.

    Zij staan aan de zijde dezer klassen en regeeringen en helpen het Imperialisme.

    Want juist deze, – de engelsch-amerikaansche onder het masker der demokratie, de duitsche onder het masker van het absolutisme, – juist deze scheiden het internationale Proletariaat slechts hierdoor, dat zij aan het eigen Proletariaat het eigen Imperialisme als niet bestaand, of vreedzaam, het vijandelijke als het eenige of slechtere voorstellen.

    Dit doen Wilson, Bethman Holweg, Lloyd George, Poincaré, Czernin, Asquith enz. Dit is het doel hunner redevoeringen. Daardoor alleen, door dit bedrog alleen, konden zij den oorlog doen ontstaan, en kunnen zij hem verder voeren. Hierop alleen steunen zij. En daaraan doen deze Socialisten mee.

    Maar de waarheid is, dat beide Imperialisme even gevaarlijk zijn voor het Proletariaat, en dat zij beide slechts door een vereenigd Wereld-Proletariaat kunnen worden overwonnen.

    De zaak staat in werkelijkheid zoo: Evenals in de binnenlandsche politiek de heerschende klassen de arbeiders verdeelden door de leuzen Liberaal en Klerikaal, Conservatief en Democraat, enz. enz., leuzen die juist door het Imperialisme zijn opgelost, zoo verdeelen, maar nu in reusachtig veel grootere, in wereldgroote mate de Imperialisten de arbeiders internationaal in aanhangers van het eene of het andere Imperialisme.

    Het Duitsche Imperialisme, als het brutalere, meer hondsche, door een aristocratie geleide, neemt de plaats in der conservatieven, der reactionairen.

    Het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme, als het sluwere, meer huichelachtige, door een democratie geleide, die van de liberalen.

    In werkelijkheid zijn zij beide gelijk.

    De groote Imperialisten, de keizers, de koningen, de presidenten, de leiders der Engelsche, Duitsche, en Amerikaansche banken, de ministers en politici weten wel wat zij doen. Zij weten wel, dat door deze splitsing, en door deze splitsing alleen, (want zoo machtig is het Proletariaat, dat het, wanneer het internationaal een was, het Imperialisme van alle staten, het Imperialisme in het algemeen, zou vernietigen), dat ze door deze splitsing van het Proletariaat in twee groepen, hun doel: de enorme, duurzame winst voor he. bankkapitaal en de onderwerping der wereld aan het bankkapitaal bereikent

    Hiertegenover moet het Proletariaat zich vereenigen als een geheel tegen het geheele Imperialisme, tegen het Imperialisme in het algemeen. Dit kan echter slechts dan geschieden, als het Proletariaat inziet dat het Duitsche en het Engelsch-Amerikaansche, het internationale Imperialisme gelijkwaardig zijn; wanneer het niet, zooals vroeger de liberalen boven de clericalen, het eene Imperialisme, "het kleinere kwaad", boven het andere stelt, wanneer het niet tot bondgenoot van het eene wordt, wanneer niet, zooals een nationaal, nu een internationaal "Reformisme" ontstaat.

    In de binnenlandsche politiek het liberalisme te stellen boven het conservatisme, of het clericalisme, is nationaal reformisme. In de internationale politiek het democratische Imperialisme te stellen boven het absolutistische, is internationaal reformisme.

    Het wil zeggen, bij het Proletariaat de gedachte te wekken dat een deel van het Kapitalisme, het democratische, in staat is tot "hervormingen", tot oplossing van vraagstukken, waartoe alleen het Socialisme in staat is.

    Evenals hij, die in de nationale politiek liberaal boven klerikaal stelt, de Eenheid van het nationale proletariaat verhindert, zoo verhindert hij die het Engelsch-Amerikaansche Imperialisme stelt boven het Duitsche, de Eenheid van het internationale Proletariaat.

    Het nationale en het internationale reformisme moeten beide tot op het uiterste bestreden en vernietigd worden.

    De zaak waarop het voor het internationale Proletariaat aankomt, is juist in te zien, dat beide Imperialismen gelijk zijn, even verderfelijk in hun doel en gevolgen, zich te vereenigen door dat inzicht, en dan beide te vernietigen.