De wereldrevolutie/II
| ← I | De wereldrevolutie door Herman Gorter
II. Geen andere Uitweg voor het Wereldproletariaat |
III → |
II.
Geen andere uitweg voor het Proletariaat.
"Het Imperialisme van beide groepen is even vreeselijk voor het Proletariaat.
Het kan alleen vernietigd worden door een vereenigd Wereld-Proletariaat.
De Wereld-Revolutie is dus noodzakelijk."
Dit, wat wij in het eerste hoofdstuk zeiden, zou genoeg zijn, het zou voldoende zijn bewezen te hebben, dat het Imperialisme der beide groepen even vreeselijk is voor het Proletariaat, en dat dus het internationale Proletariaat zich moet vereenigen om het Imperialisme te vernietigen.
Wij zouden nu kunnen overgaan tot het bewijs, dat de vernietiging van het Imperialisme, de Wereldrevolutie, mogelijk is voor het Proletariaat, wij zouden dit kunnen doen, – als niet de Regeeringen, de Bourgeoisie, de Sociaal-Patriotten en de Pseudo-Marxisten van alle landen, – de Meerderheid en de Minderheid in Frankrijk en Italië, de Meerderheid en de Onafhankelijken in Duitschland, de Labour-Party en de pacifistische Socialisten in Engeland, en alle groote socialistische partijen in de Vereenigde Staten – kortom alle Kapitalisten en alle Socialisten der wereld, uitgezonderd de werkelijk revolutionairen, – het aan de arbeiders voorstelden alsof tusschen Imperialisme en Socialisme nog een uitweg was.
Als zij niet aan het Proletariaat zeiden, dat het Imperialisme, het Imperialistische Kapitalisme, tot ontwapening, tot het verplichte scheidsgerecht, tot den wereldbond van volken, tot den wereldvrede komen kan en na den oorlog komen zal.
De Kapitalisten, de Sociaal-Patriotten, en de Pseudo-Marxisten, de Labour-Party en de pacifistische Socialisten in [ 18 ]Engeland, de Meerderheid en de Onafhankelijken in Duitschland, de Meerderheid en de Minderheid in Frankrijk en Italië, de Socialisten van de Vereenigde Staten, zeggen dit om het Wereldproletariaat van de Revolutie af te houden.
Want, als dit zoo was, als het Kapitalisme den oorlog nu reeds opheffen kon, dan zou het Kapitalisme zich vreedzaam kunnen ontwikkelen, dan zou de Wereldrevolutie nu nog niet noodzakelijk zijn.
Daar deze voorstelling dus een geweldige contra-revolutionaire beteekenis heeft, – vooral ook door het aantal en de macht van degenen, die ze aan het Proletariaat geven, – is het voor iederen revolutionair plicht, nogmaals hun valschheid te bewijzen.
Voordat wij dus tot de uiteenzetting der mogelijkheid der revolutie overgaan, zal dit in dit hoofdstuk geschieden.
In alle kapitalistische staten, bij alle kapitalistische volken, wordt ieder jaar door de millioenen en millioenen arbeiders in het eigen land en in de kolonien, een massa nieuwe meerwaarde voortgebracht.
Deze massa wordt voortdurend grooter, en stijgt, daar ieder jaar meerwaarde aan het oude kapitaal wordt toegevoegd, progressief.
in de wereld, op de aarde, zijn echter nog vele landen met rijke natuurschatten, en met zwakke bevolking, uit welke kolossale winsten gemaakt kunnen worden.
Het Kapitaal zoekt deze beleggingsplaatsen.
Dit is de oorzaak van het Imperialisme.
Maar de aarde is reeds verdeeld. Alle landen der aarde hebben reeds hun meesters.
De volken moeten dus strijden om de beste plaatsen.
Dit is de oorzaak der imperialistische oorlogen.
Er bestaan in het bijzonder drie kapitalistische Staten, wier kapitaalmassa zoo geweldig groeit, dat zij met elkaar op alle plaatsen der aarde om de winst strijden.
Deze drie Staten zijn: Engeland, Duitschland, en de Vereenigde Staten.
De millioenen arbeiders van Engeland, Duitschland, en [ 19 ]de Vereenigde Staten, hebben zoo gewerkt, zoo vele jaren met zoo nooit ophoudende geweldige krachten, dat de Kapitalisten van deze landen het monopolie der wereldheerschappij in het oog vatten.
Deze drie gigantische volken kampen nu waarlijk om de heerschappij over de geheele wereld.
Men zegge niet dat deze voorstelling overdreven is, dat nooit een natie of een groep van naties de wereldheerschappij zou kunnen bereiken. Want de eigenschap van het kapitaal is juist, dat het altijd meer meerwaarde, dat het een oneindige hoeveelheid meerwaarde, meerwaarde in het oneindige scheppen kan, als het slechts altijd meer proletariërs, grondstoffen, en machines kan aanwenden. Iedere geweldige kapitalistische staat, ieder geweldig kapitalistisch volk, voelt dus, dat, als het zich maar altijd meer land onderwerpt, het wezen van het kapitalisme het in staat zal stellen, ten slotte de geheele wereld te veroveren of te beheerschen.
Deze drie Giganten verheffen zich dus uit den maalstroom van den strijd tusschen de kapitalistische naties, en maken aanspraak op de geheele wereld.
En twee van hen, Engeland – en onder dezen naam verstaan wij nu het Engelsche wereldrijk, Engeland met zijn koloniën en dominions –, en de Vereenigde Staten, hebben zich, misschien voor korteren, misschien voor langeren tijd, misschien voor altijd, verbonden tot een Eenheid om tesamen de wereldheerschappij te veroveren.
En evenals in den economischen strijd de machtigste Syndicaten, de machtigste Trusts ten slotte alle kleine kapitalistische maatschappijen met zich sleepen, zoo hebben bijna alle volken der wereld zich met deze drie groote Machten verbonden, zóó, dat twee groepen van Naties der wereld, elkaar de heerschappij der wereld betwisten[1]. [ 20 ]
De ontwikkeling van het Kapitalisme is tot den hoogsten trap gestegen. Er zijn slechts weinige strijdenden over.
Het Kapitalisme nadert door strijd zijn einde.
Evenals uit den strijd der kleine middeneeuwsche steden de kleine middeneeuwsche staten ontstonden, – evenals uit den strijd dezer kleine staten de groote nationale staten, – zoo ontstaan uit den strijd der groote nationale staten de groepen, de allergrootste bonden, de twee Bonden van Volken.
In en door den strijd der middeneeuwsche steden ontstond de heerschappij der kleine burgers, in en door den strijd der nationale staten de heerschappij der groote bourgeoisie, in en door den strijd der Groepen der Volken de heerschappij der allergrootste Kapitalisten, der Monopolisten der Industrie, der Reederij, der Banken, der Trusts.
Maar evenals eens deze kleine burgers, deze bourgeoisie zich verhieven uit den strijd der vorsten, des adels en der geestelijkheid onder elkander, zoo verheft zich nu uit den strijd aller kapitalistische naties eene andere macht, het Proletariaat der Wereld, en verovert midden in den strijd dezer beide groepen, voor zich de Wereldheerschappij.
Terwijl de twee hoogste Machten der aarde, de twee groepen aller kapitalistische Naties om de Wereldheerschappij strijden, verheft zich het Proletariaat der Wereld en maakt zich meester van de wereld.
Op zijn hoogsten trap geklommen, opgebloeid tot Monopolie, in den strijd om het Monopolie der Aarde, sterft het Kapitaal en wordt afgelost door het Proletariaat.
In zijn hoogsten bloei, zijne laatste en hoogste, alle zijne krachten inspannend, zich ontwikkelend tot den hoogsten strijd om het Monopolie der Wereldheerschappij, stort het in zijn strijd, den strijd die zijn wezen was, ineen, en [ 21 ]uit zijn schoot, uit den brand zijner krachten, ontstaat een nieuwe wereld.
Het Kapitalisme, begonnen als privaatbezit van eenige weinigen aan kapitaal, opgebloeid tot kapitaalbezit eener talrijke machtige klasse, eindigt weder, keert weer in zich terug, tot het bezit van het geheele kapitaal, tot de beheersching van het geheele kapitaal door eenige weinigen.
En in dezen bloei sterft het. De bloei valt af, en de nieuwe wereld treedt naar voren.
Want de Proletariërs, die zich aan het einde der achttiende eeuw vereenigden tot den strijd tegen hunne arbeidgevers, de Kapitalisten, die zich in het midden der negentiende eeuw vereenigden tot den strijd tegen hun nationale bourgeoisie in nationale partijen, zij vereenigen zich nu internationaal tot den strijd tegen de internationale bourgeoisie.
En in die Eenheid zullen zij overwinnen.
Maar waarom kunnen deze nationale kapitaalmassa's zich niet vereenigen? Waarom vereenigen Engeland, Duitschland, en de Vereenigde Staten zich niet en waarom werken zij niet samen tot de uitbuiting van het geheele Proletariaat der geheele aarde? Want dan ware toch hun macht een nog veel grootere, dan behoefden zij niet met elkaar te strijden, en konden zij misschien het geheele Proletariaat afhouden van den strijd, afhouden van de revolutie.
Het antwoord op deze vraag is ten eerste: Hun kapitalen zijn nationaal, niet tot een geheel vermengd, niet internationaal. De internationale kapitalen zijn in vergelijking tot de nationale slechts een zeer klein gedeelte van het Wereldkapitaal.
En ten tweede: Deze nationale kapitalen hebben verschillende belangen en een verschillend doel.
Wat is hun doel, wat is het doel dezer Giganten?
Wij zeiden het reeds: Duitschland wil België, Polen, Frankrijk, Rusland, Oostenrijk-Hongarije, den Balkan, Turkije, Klein Azië, Armenië, Mesopotanië, Syrië, Perzië, misschien Siberië, en andere deelen van Azië onderwerpen, daardoor het vaste land van Europa van zich afhankelijk maken, en zoo de eerste schrede doen naar de Wereldheerschappij.
[ 22 ]Aangeland aan de kusten van den Indischen Oceaan, is het dan gereed voor den tweeden wereldoorlog, om Indië, den Stillen Oceaan, en de daaraan liggende landen, om Afrika, om de Wereldheerschappij.
Engeland wil zijn wereldrijk uitbreiden over Afrika, door Azië, naar Indië.
De Vereenigde Staten willen heerschen aan den Stillen Oceaan, in China, in den Indischen Archipel, in Polynesië, in Midden- en Zuid-Amerika.
Wanneer het Engelsche wereldrijk heerscht over Afrika en in het Zuidwestelijk deel van Azië, en de Vereenigde Staten heerschen in Midden- en Zuid-Amerika, in den Stillen Oceaan, in China, en misschien in het noordelijk deel van Azië, dan beheerschen Engeland en de Vereenigde Staten reeds bijna de geheele wereld.
En door welk middel bereiken deze drie groote machten hun doel, de wereldheerschappij?
Wij zeiden het ook reeds: Duitschland door de vereeniging van Europa onder zijn leiding, de Vereenigde Staten en Engeland door de verbrokkeling van Europa. En waardoor bereiken zij dit middel?
Door den strijd, den Wereldoorlog.
En nu, stelt u voor, Arbeiders, Arbeiders van Europa en Amerika, Arbeiders der wereld, Arbeiders die men bedriegen wil, en houden onder het Kapitalisme, en afhouden van de Revolutie, door de hoop dat Wereldvrede, Ontwapening, en Wereldbond van Volken mogelijk zijn, stelt u nu voor, dat de oorlog ten einde is. Stelt u voor dat het slachten der geheele Menschheid voorbij is. Stelt u eerst voor, dat Engeland en de Vereenigde Staten overwonnen hebben. Dan zijn Afrika en Azië, Midden- en Zuid-Amerika, en alle wereldmarkten feitelijk in hun macht, en het vasteland van Europa is vooreerst machteloos.
Stelt u dan voor dat Duitschland overwint. Dan heeft Duitschland een deel van Afrika, en het staat in Azië voor de poorten van Indië, en waarschijnlijk ook van China.
Stelt u voor dat geen van beide overwint, dan blijft de spanning dezelfde.
Stelt u deze drie gevallen, de drie eenige mogelijke, klaar voor oogen, en vraagt u zelf dan: Zal er na dezen oorlog geen oorlog meer komen?
[ 23 ]Wanneer Engeland en de Vereenigde Staten overwinnen, zal het verzwakte en verdeelde Europa dit verdragen? Zal Duitschland zich niet aan het hoofd van Europa stellen en zich weder verheffen?
En stelt u duidelijk het tweede geval voor. Duitschland staat aan het eind van den oorlog, na den vrede, voor de poorten van Indië en China. En binnen die poorten staan de Engelsche en de Amerikaansche macht.
Wat zal geschieden? Denkt na, arbeiders! Zullen Engeland en de Vereenigde Staten niet trachten Duitschland te verjagen?
En stelt u voor de derde mogelijkheid. De oorlog blijft onbeslist. Er is geen overwonnene en geen overwinnaar. Dan blijft alles, zooals het was voor den oorlog. Duitschland door Engeland en zijn bondgenooten omgeven. En Duitschland altijd zich wapenend en voorbereidend tot wereldoorlog. Zal Duitschland dan ontwapenen? Zullen Engeland en de Vereenigde Staten ophouden met hun bedreiging van Duitschland?
Bedenkt: Alle deze groote Machten stooten nu op elkander. Zij staan nu aan elkanders grenzen. Niets scheidt hen meer. Er is geen ruimte meer tusschen hen.
Bedenkt: Er zijn daar buiten, aan de andere zijde der grenzen, voor ieder van hen de heerlijkste landen voor kapitaalsbelegging, de allerhoogste winsten.
Bedenkt: de twee Groepen willen dezelfde landen: Afrika en Azië, nu ook Rusland.
Bedenkt: deze landen zijn oneindig rijk, en nog bijna niet geexploiteerd. Milliarden, ja billiarden wachten daar op de uitbuiters.
Bedenkt, Arbeiders, de natuur, het wezen van het Kapitaal. Zijn wezen is uitbreiding, niet waar, op altijd grooter schaal?
Bedenkt in het bijzonder, nog eens, en nog eens, en altijd weer: Bij beide groepen zwelt voortdurend de kapitaalmacht, door uwen arbeid, en door den arbeid der arbeiders van alle andere onderworpen of met de twee groepen verbonden volken. De Kapitaalmacht zwelt in het oneindige. De twee groepen staan tegenover elkaar, grenzen aan elkaar, achter hun grenzen zwelt voortdurend, in altijd sterker mate, het Kapitaal. En daar buiten ligt de nieuwe buit, de winst.
[ 24 ]Wat denkt gij, zal er nog een nieuwe oorlog komen?
Gij kunt niet anders antwoorden dan: Ja.
Zoolang de kapitalen van Engeland, Duitschland en de Vereenigde Staten een verschillend doel hebben, en dezelfde landen willen veroveren, en alle de wereld willen veroveren, en zoolang zij nationaal, niet internationaal zijn, zal er oorlog zijn.
Deze wederlegging der Ontwapening, van den Wereldbond van Volken, van den Wereldvrede, is een beslissende. Daarmee is voor elk denkend arbeider eigenlijk reeds genoeg gezegd.
Daar echter de nu van bloed druipende Regeeringen, de Kapitalisten, de Sociaal-Patriotten, en de Pseudo-Marxisten nog met vele argumenten de arbeiders trachten te bedriegen, moeten wij ook deze hier bestrijden en weerleggen.
De Regeeringen en de burgerlijke Partijen aller landen, de Sociaalpatriotten, de valsche Radikalen, de Meerderheid en de Onafhankelijken in Duitschland, de Meerderheid en de Minderheid in Frankrijk en Italië, de Labour-Party en de socialistische Pacifisten in Engeland, en alle groote socialistische Partijen in de Vereenigde Staten, die den vrede, de ontwapening, of de beperking van bewapening propageeren, zij allen die dezen oorlog maakten of toelieten, moeten bewijzen dat deze mogelijk zijn, ook in dit opzicht.
Zij moeten, niet met holle phrases, maar precies, met de feiten, aantoonen hoe zij zich de regeling van den vrede denken.
Welke deelen der aarde moet Engeland, welke Duitschland, welke de Vereenigde Staten bekomen? Welke alle kleinere machten? Frankrijk, Italië, Japan, Oostenrijk-Hongarije, Turkije, enz.? Zij moeten dit op de kaart aangeven, zoo dat iedereen weet dat dit rechtvaardig is, en dat geen nieuwe oorlogen, dat nooit een nieuwe oorlog uit deze regeling ontstaat.
Zij moeten precies aangeven naar welke regelen verdeeld zal worden, hoe het vertrouwen tusschen Duitschland, Engeland en de Vereenigde Staten en alle anderen zal ontstaan, zoodat zij zich niet sterker behoeven te wapenen.
Arbeiders, dit alles aantoonen kunnen zij niet. Zoodra het om concrete bewijzen gaat, zwijgen zij. Nog nooit heeft [ 25 ]men tot nu toe ook maar een poging gedaan, op de kaart de grenzen aan te wijzen, waarmee ieder tevreden kan zijn. Het zijn alles altijd slechts holle woorden geweest. Holle leuzen zonder wezenlijke werkelijke beteekenis.
De Kapitalisten, de kapitalistische Regeeringen, met Wilson, den President der Vereenigde Staten, van bloed druipend, vooraan, zeggen: het Recht.
Maar waarom heeft Duitschland meer recht op Azië en Afrika dan Engeland? Waarom de Vereenigde Staten meer recht op den Stillen Oceaan dan Duitschland? Waarom heeft een van de drie een recht daarop? De verdedigers van de beperking der wapening moeten aantoonen welk recht er bestaat. Dit kunnen zij niet.
De Regeeringen, de Bourgeoisie, de Reformisten, van bloed druipend, zeggen: de Trust, een Trust der Naties. Evenals de kapitalisten de economische trusts gevormd hebben, evenals zij de concurrentie opgeheven hebben, en zich tot kartels vereenigd hebben, zoo moeten Engeland, Duitschland en de Vereenigde Staten trusts vormen tot uitbuiting der wereld.
De vergelijking met de trusts is valsch. Er bestaat een onderscheid tusschen de beide punten van vergelijking, dat beslissend is, en dat verhindert dat de staten in afzienbaren tijd zich tot de uitbuiting der wereld als trusts vereenigen. Dat onderscheid is dit:
De economische trust handelt met doode dingen. Met geld en met grondstoffen, wier kracht eenmaal gegeven is. Deze laat zich licht regelen en besturen, ook internationaal.
Maar staten zijn levende organismen, uit menschen bestaand. En dus, zooals alles wat leeft, zich ontwikkelend. En zoo zou het gebeuren, dat, zelfs als men, wat reeds onmogelijk is, een regeling, een verdeeling getroffen had, die allen bevredigde, de verhoudingen na korten tijd waren veranderd, de economische, de kapitaalskrachten anders gegroeid waren, zoodat de eene heerscher machtiger geworden was dan de andere, en zelfs de beheerschten de kracht gekregen hadden om op te staan, het juk af te werpen, en zelf heerscher te worden. Er zouden dan terstond nieuwe oorlogen ontstaan.
Niet-levende dingen kan men in een trust, vereenigen. De ieder naar wereldheerschappij strevende volken kan men het in afzienbaren tijd nog niet.
[ 26 ]De Bourgeoisie en de Regeeringen, de Duitsche, van bloed druipend, die tienduizenden zeelieden heeft vermoord, vooraan, zeggen: de Vrije Zee. Als maar de zee vrij is, zullen de oorlogen ophouden. Maar in vredestijd was de zee reeds vrij. Dat heeft evenwel den oorlog niet verhinderd.
De Kapitalisten en Regeeringen, van bloed druipend, die den oorlog begonnen uit handelsconcurrentie, om de hoogste winst, zeggen: de Vrije Handel. Als er slechts geen voorkeurtarieven en invoerrechten meer zijn, dan zal de vrede komen. Maar hoe ontstaat de handel? Door geweld, door moord en oorlog. Wie zal den moord begaan? Wie de wapens dragen? Duitschland of Engeland? Slechts het geweld beslist.
En de handel gedijt het best, waar men de politieke macht heeft. Dus ook wanneer de landen voor alle gelijk openstaan, zal men toch om de politieke macht strijden.
Maar de handel is niet langer het hoofddoel. Het hoofddoel is kapitaalexport, tot vorming van nieuw kapitaal. Het hoofddoel is het maken van spoorwegen, havens en fabrieken. En hoe brengt men dit alles, hoe brengt men kapitaal in Azië en Afrika? Hoe brengt men den grondslag der kapitalistische productie tot stand, de onteigening, de proletariseering der inboorlingen? Door geweld. En wie zal deze onteigening volvoeren? Duitschland of Engeland? Of de Vereenigde Staten? Het geweld, de oorlog, beslist.
De zachte Pacifisten, de burgerlijke en de socialistische, die juist door hun Pacifisme, waarmee zij de arbeiders hypnotiseerden, den oorlog mede veroorzaakten, en die dus ook druipen van bloed, zeggen: de kosten van een nieuwen oorlog zijn te groot, aan geld en aan menschenlevens. Maar de milliarden voor de verovering van Azië en Afrika uitgegeven, en de millioenen dooden zullen hun vrucht dragen, milliarden winst. Men zal misschien vele jaren moeten wachten, maar dan komt de winst honderdvoudig.
Italië, Roemenië, de Vereenigde Staten, zijn bovendien in dezen oorlog gekomen, nadat zij wisten wat de kosten waren.
Maar is de eisch van Eenheid niet belachelijk, zoo lang de belangen- en de krachtverschillen nog zoo groot zijn? Zoolang er nog zooveel zwakken met geringe moeite kunnen worden verpletterd? Is zij niet belachelijk, nu?
[ 27 ]Zoolang Engeland en de Vereenigde Staten gelooven dat zij alles kunnen krijgen, waartoe zouden zij zich met Duitschland verbinden? Wanneer Duitschland wint, waarom zou het niet blijven vertrouwen door oorlog nog meer te kunnen krijgen? Wanneer Engeland en de Vereenigde Staten denken aan de bijna onuitputtelijke hulpbronnen die zij in zich hebben, en die zij nog moeten ontwikkelen, waarom zouden zij zich dan voor dien tijd met anderen verbinden, en de buit die veel grooter worden kan, met anderen deelen? Zoolang Duitschland gelooft, dat zijn militarisme nog alles verpletteren kan, waarom zou het zijn macht met andere groote Machten deelen? Zoolang er nog zoo reusachtige gebieden te veroveren zijn als China, Voor-Azië, Nederlandsch-Indië, gedeelten van Midden-Azië, en van Afrika, zoolang er nog zooveel zwakken te verpletteren zijn, zal men op eigen kracht vertrouwen, en het eigen Imperialisme tot eenigen God verheffen.
En wanneer Duitschland Engeland en de Vereenigde Staten overwint, dan zullen deze weder opstaan.
En wanneer Engeland en de Vereenigde Staten Duitschland overwinnen, dan zal Duitschland dit nooit verdragen maar zich weder verheffen.
De kapitalistische Regeeringen, de Bourgeoisie van Engeland, Duitschland, en de Vereenigde Staten, de Sociaal-Patriotten, en de valsche Marxisten in alle landen, de Meerderheid en de Minderheid in Duitschland, Frankrijk, Engeland en Italië, de groote socialistische partijen in de Vereenigde Staten, de groote socialistische partijen der Meerderheid en der Minderheid in alle landen der wereld, zij alle die door hun nationalisme den oorlog veroorzaakten, en die zoo even beproefden de wereld voor zich te veroveren, zeggen: Men moet een Statenbond vormen, een Statenbond der Wereld.
Maar de belangen van Engeland, Duitschland en de Vereenigde Staten, die allen de wereldheerschappij voor zich willen veroveren, verzetten zich daartegen.
Wel zal men statenbonden vormen, Duitschland met Midden-Europa, Duitschland met het Europeesch vasteland, Engeland met de Vereenigde Staten, maar dit zal geschieden terwille van een des te krachtiger oorlogvoering, en een des te sterker uitbuiting der zwakkeren.
[ 28 ]Want Duitschland wil eerst Europa beheerschen en daarna en daardoor de wereld.
En de Vereenigde Staten en Engeland willen nu reeds de geheele wereld beheerschen en alle andere landen onderwerpen aan hun macht.
En wanneer het aan deze beide gelukken zou, nu een Wereldbond van Volken te stichten, dan zou nieuwe tweespalt daarin ontstaan en de bond zou na korten tijd uitéén vallen. Want deze zou slechts tot het voordeel dezer beide zijn opgericht, en dat zouden de anderen niet verdragen.
De kapitalistische Regeeringen, de Bourgeoisie van Engeland en de Vereenigde Staten, de valsche Socialisten in alle landen, de Meerderheids- en Minderheidssocialisten in Frankrijk, de Meerderheid en de Onafhankelijken in Duitschland, de Labour-Party en de pacifistische Socialisten in Engeland, de groote socialistische Partijen in de Vereenigde Staten, zij, die alle alleen voor zich, voor hun natie de menschheid uitmoorden of hielpen uitmoorden, zeggen: Men moet een Internationale Politie maken, uit alle staten, om den staat die den vrede schendt, te straffen. En wanneer een staat zondigt, moeten alle anderen hem straffen. En een Opperscheidsgerecht zal beslissen wanneer een zondigt.
Iets belachelijkers is nog niet in de wereld voorgekomen. Want er bestaat geen zekerder, krachtiger middel om den wedstrijd in bewapening te bevorderen, dan dit. Want de staat, evenals de mensch, is zondig. Door heerschzucht en winzucht. Dit is den modernen staat aangeboren. Hiertoe is hij gepraedestineerd, na den zondenval van het privaatbezit, ledere staat moet dus vreezen eens te zondigen. Maar dan wordt hij door alle anderen aangevallen. En daar hij dit weet, moet hij zich tegen allen wapenen. En omdat hij dit weet, moet hij een vloot en een leger hebben, die tegen alle anderen opgewassen zijn.
Maar allen weten ook, dat het belang over hun oordeel beslist. Zij weten dus, dat het mogelijk is, dat hun oordeel niet tegen, maar voor den zondaar zal uitvallen. Dat zij dus misschien aan de zijde van den zondaar zullen staan, en hem zullen verdedigen, de anderen bestrijden. Dat zij daarvoor een reusachtig leger en een enorme vloot zullen noodig hebben.
Zij zullen zich dus wapenen, en vechten als vroeger, alleen met nog wat meer huichelarij en onder den naam van dienders.
[ 29 ]De bedriegende Kapitalisten en hun officieele Regeeringen, de Sociaalpatriotten en de Pseudo-Marxisten van alle landen, de Meerderheids- en de minderheidssocialisten in Frankrijk, Engeland, Duitschland, Italië en de Vereenigde Staten, in alle landen,—zij, die alle landen, de wereld onderwerpen wilden, en aan geen enkelen staat de onafhankelijkheid gunden, zeggen: Het Zelfbeschikkingsrecht der Volken. Wanneer slechts iedere nationaliteit onafhankelijk is of zich naar vrijen wil bij andere nationaliteiten kan aansluiten, dan zal een hoofdoorzaak van den oorlog zijn weggenomen.
Maar deze oorlog en het Imperialisme toonen aan, dat juist het omgekeerde het geval is. Want als de kleine naties onafhankelijk zijn, zooals België, Servië, Montenegro, Griekenland enz., of zelfstandig worden, als Polen, Esthland, Lijfland, Koerland, Finland, dan worden zij juist tot strijdobjecten der groote staten.
De russische revolutionairen hebben wel het zelfbeschikkingsrecht der volken tot een grondslag der revolutie, tot een van haar beginselen, tot haar hefboom gemaakt. Maar zij voerden te gelijker tijd het Socialisme in. Want zij konden immers zonder dit middel, zelfbeschikkingsrecht der volken, de revolutie, de omverwerping van het Tsarisme, de stichting van het Socialisme niet volvoeren, en hadden dus het volste recht het te gebruiken. En op schitterende, op volkomen wijze hebben zij het zelfbeschikkingsrecht der volken als een hefboom der revolutie gebruikt. Maar nadat zij de revolutie volbracht hadden, bleek het dat dit middel onder het Imperialisme niet onderstelling, maar slechts gevolg van het Socialisme kan zijn.
Want ten eerste konden zij zelf het zelfbeschikkingsrecht niet handhaven. Zij meenden slechts het zelfbeschikkingsrecht van het Proletariaat. En ten tweede, werd juist het zelfbeschikkingsrecht der naties door Duitschland aangegrepen als middel om Polen, Litthauen, Esthland, enz. te annexeeren, de Oekraine en Finland afhankelijk te maken.
En—want men zou nog kunnen zeggen, dat het zelfbeschikkingsrecht, dat door Duitschland gegeven wordt, slechts een schijn is,—het zelfbeschikkingsrecht der volken wordt door Engeland-Vereenigde Staten aangegrepen om de naties van het vasteland van Europa van elkaar gescheiden te houden, en het zoo te verzwakken.
En deze zelfstandigheid kan nog erger zijn voor de Volken, voor het Proletariaat, dan de onderwerping.
[ 30 ]En dit is wel het echte zelfbeschikkingsrecht, hetzelfde wat vele van die volken ook werkelijk willen!
Op wreede wijze blijkt dus dat het zelfbeschikkingsrecht der volken ander het Imperialisme slechts gevolg, niet onderstelling van het Socialisme kan zijn[2].
Het Kapitalisme, en in het bijzonder het Imperialisme, kan het nationaliteiten-vraagstuk niet oplossen. Of het maakt de naties zelfstandig, maar dan wordt de kleine natie tot strijdobject der grooten, en strijden de kleinen onder elkander, of het onderwerpt en annexeert ze.
Duitschland volgt in Europa den laatsten weg. Het zoekt geheel Europa, alle naties aan zich te onderwerpen, met het doel Engeland te overwinnen. Engeland-Vereenigde Staten zijn op het eerste uit. Zij zoeken de nationaliteiten van Europa onafhankelijk te maken. Om Europa zwak te houden, de naties van Europa elkaar te doen bevechten, geen groote macht te laten ontstaan op het vasteland, om op deze wijze zelf, terwijl Europa verdeeld is, de wereldheerschappij te verkrijgen.
Vandaar, zoodra dit doel aan de kapitalisten duidelijk en bereikbaar werd, het geweldig enthousiasme voor den oorlog in Engeland, en vooral in de Vereenigde Staten.
Gelukt het Duitschland de naties van Europa te vereenigen, dan komt er een nog vreeselijker wereldoorlog dan deze. Gelukt het de Vereenigde Staten-Engeland de naties van Europa van elkaar gescheiden te houden, dan ontstaan voortdurend nieuwe twisten, en eindelijk, wanneer de Europeesche staten, in het bijzonder Duitschland en Rusland, weder machtiger worden, toch een nieuwe, nog vreeselijker wereldoorlog[3].
Het Kapitalisme is hier in een slop geraakt. Het kan de naties niet zelfstandig maken zonder ze tot strijdobjekten te maken. Het kan ze niet afhankelijk maken zonder ze te verpletteren. En in beide gevallen, wat het ook doet, ontstaat nieuwe oorlog.
Het zelfbeschikkingsrecht der volken kan slechts door het [ 31 ]Socialisme gegeven worden, het kan slechts komen nadat, het Socialisme is ontstaan.
De kapitalistische Regeeringen, de drie roofdieren Engeland, de Vereenigde Staten en Duitschland, en met hen hun knechten, de Sociaalpatriotten, en Pseudo-Marxisten, allen tot de tanden gewapend en druipend van bloed, zeggen: Langzame gradueele ontwapening.
Maar hoe zullen Duitschland, Engeland, de Vereenigde Staten kunnen ontwapenen, wanneer zij elkaar bedreigen? Hoe kan Duitschland ontwapenen, hoe kan het vasteland van Europa ontwapenen, wanneer de Vereenigde Staten en Engeland Afrika, Azië, Amerika en Australië beheerschen, doordat zij Europa machteloos hebben gemaakt? Dat zou zijn de zelfmoord, de ruïne van Europa.
En hoe kunnen Engeland en de Vereenigde Staten ontwapenen, wanneer Duitschland voor de poorten van Indië en China staat, wanneer het dreigt de havens aan den Indischen en Stillen Oceaan in bezit te nemen? Het zou zijn voor het Engelsche en Amerikaansche kapitaal zichzelf den hals af te snijden, als het toeliet dat Duitschland daar heerschte. Zij moeten zich dus tot het uiterste wapenen.
En hoe kunnen de drie groote machten ontwapenen, als de oorlog niet tot een beslissend einde komt?
In geen geval kunnen zij ontwapenen.
Neen, er bestaat geen uitweg uit het Imperialisme. Er bestaat zelfs uit dezen oorlog geen uitweg voor het Proletariaat.
Daar wij in deze vraag een andere meening hebben dan vele tot de uiterste linkerzijde behoorende partijgenooten, en deze vraag met het groote probleem van de verlossing van het Proletariaat uit het Imperialisme en den oorlog nauw samenhangt, zullen wij ook op deze vraag hier uitvoeriger ingaan.
Vele socialisten geven als vredesformule om aan den oorlog een einde te maken: geen annexaties en geen schadevergoeding.
Maar ook deze voorwaarden kunnen door het Wereldproletariaat niet aangenomen worden.
Want de vervulling van deze voorwaarde zou den toestand der kapitalistische wereld laten zooals hij is, en dus terstond nieuwe bewapening en nieuwe oorlogen veroorzaken. Voor [ 32 ]deze gevolgen kan het Proletariaat de verantwoordelijkheid niet op zich nemen.
Maar ook zelfs als revolutionaire eischen, als eischen door het Proletariaat zelf gesteld, om hun regeeringen te doen weigeren, en daardoor de revolutie te ontwikkelen, kunnen deze beide niet gelden. Want zoodra een regeering in een zeer slechten toestand komt, neemt zij ze aan (zooals Duitschland in 1917), stelt zelf deze eischen der arbeiders, zegt tot de arbeiders: ziet, wij willen hetzelfde als gij, en breekt daarmede een kracht der revolutie.
Geen annexaties en geen schadeloosstellingen zijn geen uitweg voor het Proletariaat uit dezen oorlog[4].
Evenmin als uit het Imperialisme zelf, bestaat er een uitweg uit dezen oorlog.
Dit is juist het vreeselijke van den toestand, waarin het Imperialisme de kapitalistische maatschappij heeft gebracht. Niets geeft beter het katastrophale karakter van het Imperialisme en van dezen oorlog aan.
De kapitalistische naties kunnen geen werkelijk verzoenenden vrede vinden, noch in dezen oorlog, noch er na. Zij moeten in dezen oorlog en er na tot een altijd grooter bloedbad verder gaan.
En het Proletariaat kan onder het Imperialisme noch den imperialistischen oorlog, noch ook een imperialistischen vrede willen. Want deze en iedere imperialistische oorlog beteekent nog vreeselijker Imperialisme, en iedere imperialistische vrede nog vreeselijker nieuwen oorlog.
Zoowel uit dezen oorlog als uit het Imperialisme bestaat er dus voor het Proletariaat maar één uitweg: de Omwenteling.
De kapitalistische Regeeringen van Engeland, Frankrijk en de Vereenigde Staten, de Sociaalpatriotten en Pseudo-Marxisten van alle landen, de Meerderheids- en Minderheidssocialisten van Duitschland, Engeland, Frankrijk en de Vereenigde Staten, die alle van hun macht afstand deden, en ze gaven aan den Generale Staf, die geen enkele werkelijke poging deden tot vrede, die de geheele verantwoordelijkheid hebben voor den oorlog en voor zijn duur, [ 33 ]die slechts dienaars waren van hun Meester, den Generalen Staf, en dus evenals deze druipen van bloed, zij zeggen: de Democratie. Wanneer maar eerst overal, ook in Duitschland en Oostenrijk-Hongarije, de Democratie bereikt is, dan zal de Democratie aan de wereld den vrede geven.
Maar de geldrepubliek Frankrijk is een Democratie, en het wereldbeheerschend Engeland is een Democratie, en de Vereenigde Staten, het land der Trusts en Monopolies, der gewapende stakingsbrekers, der justitiemoorden op het Proletariaat organiseerende en stakende arbeiders, is ook een democratie. Hebben deze democratiën den oorlog verhinderd! Neen, Engeland heeft door zijn politiek den oorlog veroorzaakt, doordat het onder Edward VII met zijn bondgenooten Duitschland omsingelde, en de Vereenigde Staten hebben ingegrepen, zoodra zij inzagen, dat het nu ging om de wereldheerschappij. En zullen deze democratiën nu vrede maken, wanneer zij overwonnen hebben, wanneer Duitschland en het verdeelde Europa hen met oorlog bedreigen, of, als ze geslagen zijn, wanneer alle naties van Europa onder Duitschland's leiding hen nog verder bedreigen? Neen.
In de expansiezucht van het kapitaal, in den export van kapitaal, zijn absolutistische monarchiën en democratische republieken gelijk. In heerschzucht en winzucht zijn Duitschland, Engeland en de Vereenigde Staten gelijk.
Monarchie en Democratie zijn onder het Imperialisme de hulsels van hetzelfde streven naar expansie over de wereld, wereldheerschappij, en wereldoorlog; het monarchistische vorstenhuis en het democratische parlement gehoorzamen beide aan de expansiezucht van het groot kapitaal, en aan den wil der monopolisten der groote banken, die beide tot den oorlog voeren; en Monarchie en Parlement zijn beide slechts gewillige, even weinig beteekenende werktuigen geworden dezer beide machten, die door hun plaatsvervangers, de regeeringen en de generale staven, aan monarchen en parlementen gebieden wat zij hebben te doen. Monarchen en parlementen zijn onder het Imperialisme onbeteekenende werktuigen geworden der hooge banken en der monopolies, die slechts dan macht hebben, als zij met deze hooge banken en monopolies samengaan.
Men kan aan de heerschappij der hooge banken en monopolies slechts een einde maken, als men in democratie en absolute monarchie het Imperialisme vernietigt, en zoolang [ 34 ]men dat niet doet, is de wereldvrede èn door de monarchie, èn door de democratie, onmogelijk.
Het beste voorbeeld voor de waarheid van deze stelling zijn de Vereenigde Staten, en hun President Wilson, de dienaar der Monopolisten der Trusts, die om de wereldheerschappij, het monopolie der wereldheerschappij te verkrijgen, een leger en een vloot maken, die, na dezen oorlog, hen in staat moeten stellen in elken volgenden oorlog te beslissen.
Dit zijn alle de voornaamste leuzen, die de Regeeringen, de Kapitalisten, de Sociaal-Patriotten en de Pseudo-Marxisten als uitweg voor het kapitalisme uit het Imperialisme aanvoeren. Wij hebben bewezen dat zij alle valsch zijn. Dat zij alle geen oogenblik voor het de waarheid zoekend oog stand kunnen houden.
Dat er dus theoretisch, voor het theoretisch onderzoek, geen uitweg voor het Kapitalisme uit het Imperialisme bestaat.
Maar het Proletariaat luistere niet alleen naar de theorie, die wij hier blootleggen, het luistere nu naar de werkelijkheid. Reeds siddert de grond van nieuwe oorlogen, reeds gapen de nieuwe breuken. Reeds overdreunen den donder der kanonnen de nieuwe geschillen.
Duitschland heeft Polen en België in zijn macht, en een stuk van Frankrijk. En het heeft reeds Rusland verdeeld, de Oekraïne, den Kaukasus, en Finland bezet, Lyfland, Esthland, Koerland geannexeerd, Groot Rusland tot machteloosheid gebracht. En dat doet niet alleen het monarchale Duitschland, dat doet ook het democratische, het sociaaldemocratische zelfs. Dat kunnen Engeland-Vereenigde Staten niet verdragen. Is dat wereldvrede? Is dat ontwapening? Dat is de zekere, de absoluut zekere nieuwe oorlog.
En de Vereenigde Staten en Engeland zullen, wanneer zij overwinnen, alle volken van Europa tot zelfstandigheid dwingen. Zij hebben het openlijk aangekondigd. Dat wil zeggen, zij zullen Europa in stukken en stukjes verdeelen, en uitleveren aan de inwendige vijandschappen, aan de innerlijke twisten in de landen van Duitschland, Oostenrijk-Hongarije, Polen, den Balkan, Rusland. En zoo zullen zij de alleenschappij der wereld veroveren. Dat is het doel van hun huichelaar Lloyd George, en van hun huichelaar Wilson. En daarmee stemmen alle partijen, niet alleen de [ 35 ]conservatieve, maar ook de democratische, zelfs de socialistische in hun meerderheid in. Nooit zal Europa dit verdragen. Het zal zich onder Duitschlands leiding daartegen verheffen. Is dat Wereldvrede, Ontwapening, Volkerenbond? Neen, het is de absoluut zekere nieuwe wereldoorlog, de absoluut zekere rij van nieuwe wereldoorlogen.
Het Proletariaat hoore slechts, hoore naar de werkelijkheid rondom. Het zie slechts naar de nieuwe oorlogshaarden die overal rondom branden. In Europa: Elzas-Lotharingen, Polen, al de staten van het oude Rusland, van Oostenrijk-Hongarije, en den Balkan. In Azië: geheel Azië, ieder land van dat werelddeel een nieuwe en blijvende oorzaak van nieuwe wereldoorlogen. In Afrika: geheel Afrika.
Het Imperialisme blijft, en de wedstrijd in bewapening blijft, en de oorlog blijft.
Arbeiders!
Bedenkt dat de Regeeringen, de Kapitalisten, de Sociaal-Patriotten en Pseudo-Marxisten dit alles ook reeds zeiden, deze valsche middelen ook reeds aangaven vóór dezen oorlog.
Bedenkt, Proletariërs der Wereld, die men nu weder bedriegen wil, en die men na dezen oorlog een nieuw compromis, een nieuw verbond wil doen sluiten met de bourgeoisie, bedenkt, Arbeiders, dat de groote sociaal-democratische partijen ook op hun congressen in Kopenhagen en Bazel gesproken hebben van Wereldvrede en Ontwapening, en dezen leuzen hebben aangenomen.
En wat heeft dat geholpen? Niets. De oorlog is uitgebroken.
Bedenkt, Arbeiders, Proletariërs der Wereld, dat juist dóór deze leuzen: Wereldvrede, Ontwapening, enz., de Bourgeoisie de macht over de arbeidersklasse gekregen heeft.
Want door deze leuzen aan te nemen, zwoert gij, zwoer de Arbeidersklasse de Revolutie juist af.
De Bourgeoisie begreep,—toen gij deze leuzen aannaamt,—dat gij deze vreedzame middelen aannaamt, en dat gij dus het eenige middel, de Omwenteling tegen den oorlog, niet aannaamt, opgaaft.
Zij wist dus, dat zij den oorlog maken kon zonder dat gij in opstand komen zoudt. En daardoor hebben zij dezen oorlog gemaakt.
[ 36 ]Deze leuzen: Wereldvrede, Ontwapening, waren juist de middelen tot dezen oorlog.
En zult gij nu, Arbeiders, deze leuzen weder aannemen?
Wilt gij u weder door de Kapitalisten en hun Regeeringen, door de Sociaal-Patriotten en de valsche Marxisten laten bedriegen?
De Tsaar van Rusland, en met hem alle regeeringen, maakten vredesconferenties, stichtten het Vredespaleis in 's Gravenhage, zeiden dat zij een scheidsgerecht stichten wilden, om u te bedriegen, Arbeiders.
Juist met dezen schijn hebben zij u in den oorlog gelokt en gebracht.
De sociaaldemocratische partijen en hun leiders, de Reformisten en de valsche Marxisten, zeiden tot u: Gij moet voor Wereldvrede en Ontwapening strijden.
En juist daarmee hebben zij u in den oorlog gebracht, en in Juli en Augustus 1914 van de Revolutie afgehouden. Want gij waart niet voorbereid op de Revolutie. Zij hadden u niet op de Revolutie voorbereid, en u slechts alles van Ontwapening en den Wereldvrede doen hopen!!
De Regeeringen, de Kapitalisten, de Reformisten en de valsche Radikalen hebben u juist met deze leuzen in den oorlog gejaagd.
En zult gij nu weer deze leuzen aannemen? Tweemaal in denzelfden val loopen?
Dat is onmogelijk. Gij zoudt daardoor slechts een tweeden, een derden en vierden wereldoorlog veroorzaken.
De Kapitalistische Regeeringen, de Kapitalisten aller landen, de Sociaalpatriotten, en de valsche Radicalen, de rechtervleugel en het centrum der Arbeiderspartijen aller landen hebben juist door deze valsche leuzen den oorlog, de slachting verlengd, en verlengen hem door deze leuzen nog altijd. Iederen dag.
Want zij stemmen voor de oorlogscredieten, of houden u af van de Revolutie, juist daardoor dat zij u zeggen, dat door hun toedoen na dezen oorlog de Wereldvrede komt, en de Ontwapening, en de Wereldvolkenbond.
Daarop vertrouwend denkt de arbeidende klasse en de den oorlog voerende massa der Arbeiders: Laat ons volhouden, want als wij volhouden tot het einde, komt een voor ons goede wereldvrede.
[ 37 ]Juist daardoor, door deze hoop, duurt het bloedbad voort.
Deze hoop is valsch, maar juist ook door deze valsche hoop duurt de slachting onverminderd voort.
En zult gij nu weder, evenals voor den oorlog, op deze leuzen vertrouwen?
Nu, door dezen oorlog, na dezen oorlog, zijn deze leuzen nog valscher dan voor den oorlog.
Want deze oorlog maakt juist den haat tusschen de volken nog grooter, verdeelt en scheidt ze nog meer, maakt hun belangen nog veel meer tegenstrijdig en vijandig, en maakt, zooals wij aangetoond hebben, de nieuwe oorzaken van oorlogen, de nieuwe oorlogshaarden nog veel grooter en talrijker.
De kapitaalmassa's groeien, de drang naar expansie wordt grooter, het belang om nieuwe oorlogen te voeren altijd grooter, in alle deelen der wereld. De nieuwe wereldoorlogen zijn dus veel zekerder dan voor dezen oorlog.
En zult gij, Arbeiders, u nu weder laten bedriegen zooals voor den oorlog, door de Reeringen en Kapitalisten, door de Sociaal-Patriotten en de Radikalen?
De kapitalistische Regeeringen, de Bourgeoisie, de Sociaal-Patriotten en de Pseudo-Marxisten gaven u het drogbeeld van den Wereldvrede. Juist daardoor kwam de oorlog der volken, en, wat nog erger was, de oorlog aller Proletariaten met elkander. Want gij weekt daardoor, in den tijd voor den Wereldoorlog, voor de Revolutie terug.
Zij gaven u het drogbeeld van den Wereldbond aller Volken. Juist daardoor kwam de Wereldoorlog aller Volken. Juist daardoor kwam, wat nog erger was, de scheiding van het Proletariaat in nationale deelen.
En zult gij u nu weder daardoor laten bedriegen?
Wanneer gij dat doet, dan komt de nieuwe wereldoorlog nog verschrikkelijker dan deze, de nieuwe scheiding van het Proletariaat, en de geheele verwoesting van het Wereld-Proletariaat.
Er bestond, om dit te verhoeden, vóór den oorlog maar één middel: de proletarische Revolutie.
Er bestaat om dit alles te verhoeden maar één middel: de proletarische Revolutie.
[ 38 ]Arbeiders!
Het Kapitalisme der Wereld heeft zich tot zijn verovering der Wereld in twee reusachtige groepen georganiseerd.
Het heeft om zich de wereld te veroveren, alle zijne krachten, levende en doode, der Natuur en der Menschheid, in twee reusachtige groepen verzameld.
Om elkander de Wereldheerschappij te ontrukken, strijden deze beide groepen, en zullen zij strijden.
En gij, Arbeiders, wordt tusschen deze beide Machten, in den strijd dezer beide Machten, onderdrukt en verpletterd, en zult verpletterd worden, nog vele jaren lang.
Er bestaat geen uitweg.
Er bestaat geen uitweg voor het Kapitalisme uit het Imperialisme.
Het Kapitalisme, dat slechts leefde van strijd en bloed, nu gestegen tot den strijd van twee groepen aller Volken om de geheele wereld, kan voor zich geen uitweg vinden uit het bloedbad, het verstikt in zijn eigen bloed, in het bloed zijner zonen, zijner volken, in uw bloed, Arbeiders!
Proletariaat der Wereld!
Er bestaat ook voor u geen uitweg uit het bloed, uit den oorlog van het Imperialisme. Noch het Recht, noch de vrije Zee en de Vrije Handel, noch een Vrede zonder Annexaties en Schadeloosstellingen, noch de Volkenbond der Wereld, noch verplicht Scheidsgerecht, noch het Zelfbeschikkingsrecht der Volken, noch de Democratie.
Dit zijn alles leugens en bedrog, om U, Proletariers der Wereld, des te vaster aan het Imperialisme te smeden, of het Imperialisme des te sterker te maken.
Want er bestaat maar één Recht: het Uwe.
Er bestaat maar één Vrijheid: de Proletarische.
Er bestaat maar één Vrede: het Communisme.
Proletariaat der Wereld!
Er bestaat voor u uit het Imperialisme geen kapitalistische uitweg.
Er bestaat evenwel een proletarische.
Gij kunt het Imperialisme vernietigen.
[ 39 ]Gij kunt het vernietigen, als gij u vereenigt tot een Wereldbond der Proletariërs. Dan kunt gij het geheele Imperialisme, het Imperialisme der Wereld vernietigen.
De Omwenteling, de Wereldomwenteling tegen het Imperialisme, dat is de uitweg uit het Imperialisme en uit zijn oorlog.
Maar het Imperialisme kan niet opgeheven worden, wanneer niet het Kapitalisme opgeheven wordt.
De uitweg uit het Imperialisme, Arbeiders, de eenige uitweg voor u, is dus de Sociale Omwenteling.
En dat dit geen profetie is, maar de waarheid, de werkelijke waarheid, bewijst de Russische Revolutie reeds.
- ↑ Opzettelijk, om dit geweldige probleem van Wereldoorlog en Ontwapening en Wereldvrede geheel en al duidelijk te maken, hebben wij hier den strijd vereenvoudigd. Wij stellen het voor alsof slechts de drie groote naties streden. Inderdaad is de strijd veel gecompliceerder, namelijk een van alle naties der wereld, en daardoor de oplossing van het probleem door wereldvrede nog veel onmogelijker. In de brochure: Het Imperialisme, de Wereldoorlog en de Sociaaldemocratie, hebben wij dit uiteengezet. Daar worden ook de ekonomische oorzaken, waarom wereldvrede en wereld-volkenbond onmogelijk zijn, zeer uitvoerig behandeld.
Als de Vereenigde Staten en Engeland zich in de toekomst van elkaar losmaakten, dan zou dit geen verschil maken in het beeld dat wij hier van het Wereld-Imperialisme geven. Want elk van deze beide staten zou dan toch voor zich de wereldheerschappij zoeken, en iedere nieuwe groepeering, iedere nieuwe bond, bijv. met Duitschland of Japan, zou dat eveneens doen.
- ↑ Bij het zelfbeschikkingsrecht moet men wèl onderscheiden tusschen West- en Oost-Europa, de Staten van Azië en de Koloniën.—Het zou te lang zijn hierop in te gaan.
- ↑ Wij moeten, om de gevolgen van het kapitalistische Imperialisme geheel en duidelijk te laten zien, natuurlijk in dit hoofdstuk voor het oogenblik aannemen, dat het socialisme nog niet zegeviert.
- ↑ Wij laten hier nog weg, dat deze voorwaarde landen als België, Polen, Servië geheel en al in het ongeluk zou laten. Daarvoor kan het Proletariant toch ook zeker niet de verantwoordelijkheid op zich nemen.