Maximen van La Rochefoucauld/1.3
← Maximen toegevoegd in de editie van 1671 | Maximen van La Rochefoucauld. Wikisource vertaling van Œuvres de La Rochefoucauld, nouvelle édition, vol. I, 1868 door François de La Rochefoucauld, vertaald door Wikisource collectief | Maximen toegevoegd in de editie van 1678 → |
Uitgegeven in Parijs door Librairie Hachette 1868, vertaling wikisource 2023. |
[ 164 ]Maximen toegevoegd in de editie van 1675
- 341. De hartstocht van de jeugd benadeelt het welzijn niet minder dan de onverschilligheid van de ouderdom. [ 165 ]
- 342. De tongval van de geboortestreek blijft voortbestaan in de geest en in het hart, net zoals in de taal.
- 343. Om een groot mens te zijn moet men alles weten te benutten wat het lot brengt.
- 344. De meeste mensen hebben, net als de planten, verborgen eigenschappen die door het toeval te voorschijn komen. [ 166 ]
- 345. Door de omstandigheden leren anderen ons kennen, en wij onszelf nog meer.
- 346. Er kunnen geen regels in de geest en het hart van een vrouw zijn als ze niet overeenstemmen met haar temperament.
- 347. We vinden mensen zelden gezond verstand hebben, tenzij ze onze mening delen. [ 167 ]
- 348. Als men liefheeft twijfelt men vaak aan wat men het sterkst gelooft.
- 349. Het wonderlijkste van de liefde is dat ze de behaagzucht geneest.
- 350. Wat ons zo bitter stemt tegenover degenen die ons met sluwheid benaderen is dat ze denken slimmer te zijn dan wij.
- 351. Het kost veel moeite te breken als men niet meer van elkaar houdt. [ 168 ]
- 352. Men verveelt zich meestal bij degenen bij wie men zich niet kan veroorloven zich te vervelen.
- 353. Een respectabel mens kan verliefd zijn als een gek, maar niet als een dwaas.
- 354. Er zijn van die gebreken die, mits goed gehanteerd, schitterender zijn dan de echte vermogens.
- 355. Bij het verlies van sommige personen voelen we meer gemis [ 169 ]dan verdriet; en bij anderen meer verdriet dan gemis.
- 356. We prijzen gewoonlijk slechts van harte degenen die ons bewonderen.
- 357. Kleine geesten worden gekrenkt door kleinigheden; grote geesten merken ze alle op maar zijn er niet door gekrenkt.
- 358. Nederigheid is het echte bewijs van de christelijke deugden: [ 170 ]zonder haar behouden we onze gebreken en zijn die slechts aan het oog onttrokken door onze trots, die ze verbergt voor anderen en vaak ook voor onszelf.
- 359. Ontrouw zou liefde moeten doen uitdoven, en we zouden nooit jaloers moeten zijn als men er het slachtoffer van is; enkel mensen die nooit aanleiding geven tot jaloezie zijn het waard om die op te wekken.
- 360. Men verspeelt veel eerder ons krediet door kleine bedriegerijen tegenover ons dan grote tegenover anderen. [ 171 ]
- 361. De jaloezie wordt altijd tegelijk met de liefde geboren, maar zij sterven niet altijd tegelijk.
- 362. De meeste vrouwen betreuren de dood van hun geliefde niet zozeer vanwege hun liefde voor hem, maar om meer het beminnen waard te lijken.
- 363. De klappen die anderen ons geven doen ons vaak minder pijn dan wat we onszelf aandoen.
- 364. Men beseft voldoende dat men niet te veel over zijn vrouw moet praten, maar men beseft onvoldoende dat men nog minder over zichzelf moet praten. [ 172 ]
- 365. Er zijn goede eigenschappen die aftakelen tot gebreken als ze aangeboren zijn, en andere die nooit volmaakt worden als ze verworven zijn: zo moet bijvoorbeeld ons verstand ons leren te waken over ons bezit en over wie te vertrouwen; daarentegen moet de natuur ons goedheid en dapperheid schenken. [ 173 ]
- 366. Welk wantrouwen we ook hebben omtrent de eerlijkheid van degenen die met ons praten, we geloven altijd dat ze tegenover ons eerlijker zijn dan tegenover anderen.
- 367. Er zijn weinig vrouwen met fatsoen die die manier van leven niet beu zijn.
- 368. De meeste eerbare vrouwen zijn verborgen schatten, die slechts veilig zijn omdat men er niet naar zoekt.
- 369. De kwellingen die we onszelf aandoen om niet lief te hebben zijn vaak gruwelijker dan de afwijzingen van de geliefde. [ 174 ]
- 370. Er zijn maar weinig lafaards die altijd volledig hun angst beseffen.
- 371. Het is bijna altijd de vergissing van degene die verliefd is niet te merken dat de liefde niet meer wordt beantwoord.
- 372. Het grootste deel van de jongeren denken ongedwongen te zijn terwijl ze onbeleefd en lomp zijn.
- 373. Er zijn van die tranen die vaak onszelf misleiden nadat ze eerst anderen hebben misleid. [ 175 ]
- 374. Als men denkt van zijn geliefde te houden omwille van de liefde voor haar, dan vergist men zich terdege.
- 375. Middelmatige geesten veroordelen gewoonlijk alles wat hun begrip te boven gaat.
- 376. Afgunst verdwijnt door echte vriendschap, en behaagzucht door echte liefde.
- 377. De grootste mislukking van scherpzinnigheid is niet het doel niet te bereiken, maar het voorbij te schieten. [ 176 ]
- 378. Men geeft raad, maar men heeft geen invloed op het gedrag.
- 379. Als onze vermogens minder worden, neemt ook onze goede smaak af.
- 380. Het lot maakt onze goede en slechte eigenschappen zichtbaar, zoals het daglicht de voorwerpen. [ 177 ]
- 381. Het geweld dat men zichzelf aandoet om trouw te blijven aan een geliefde is niet veel meer waard dan een keer ontrouw zijn.
- 382. Onze daden zijn als opgegeven rijmwoorden, iedereen kan er bij aanvullen wat hem het beste bevalt.
- 383. De wens om over onszelf te praten, en om onze gebreken van de door ons gewenste kant te laten zien, maakt een groot deel uit van onze openhartigheid. [ 178 ]
- 384. Men zou zich nergens over moeten verbazen, behalve over het zich nog steeds kunnen verbazen.
- 385. Men is bijna even moeilijk tevreden te stellen als men te veel liefheeft als wanneer de liefde vrijwel over is.
- 386. Er zijn geen mensen die zo vaak ongelijk hebben als diegenen die het niet kunnen uitstaan ongelijk te hebben.
- 387. Een dwaas heeft te weinig kwaliteiten om goed te zijn.
- 388. Al werpt de ijdelheid de deugden niet volledig omver, ze brengt ze toch wel allemaal aan het wankelen. [ 179 ]
- 389. Wat de ijdelheid van anderen zo onverdraaglijk maakt is dat ze de onze kwetst.
- 390. We zien eerder af van ons eigenbelang dan van onze smaak.
- 391. Het lot wordt door niemand zo blind gevonden als door degenen die er geen geluk door hebben.
- 392. Men moet met zijn lot omgaan als met zijn gezondheid: ervan genieten als het goed gaat, geduld hebben als het slecht gaat, en nooit naar drastische middelen grijpen tenzij dat uiterst noodzakelijk is.
- 393. Het burgerlijk fatsoen raakt men soms kwijt in het leger, maar nooit aan het hof. [ 180 ]
- 394. Men kan slimmer zijn dan een ander, maar nooit slimmer dan alle anderen.
- 395. Het is soms minder ongelukkig door een liefde bedrogen te worden dan erdoor te worden gedesillusioneerd.
- 396. Men is zijn eerste geliefde lang trouw, als men niet aan een tweede liefde begint.
- 397. We hebben doorgaans niet de moed om te zeggen [ 181 ]dat we geen slechte eigenschappen hebben, en onze vijanden geen goede, maar op de keper beschouwd zijn we nogal geneigd dat te geloven.
- 398. Van al onze gebreken is die waar we ons het makkelijkst bij neerleggen de luiheid: we maken onszelf wijs dat zij verwant is aan alle vreedzame deugden, en dat zij, zonder deze te vernietigen, slechts het effect daarvan opschort.
- 399. Er is een vorm van uitblinken die niet van het lot afhangt: het is een soort zelfbewustzijn dat ons kenmerkt en dat ons lijkt voor te bestemmen voor grote dingen; het is een prijs die we ongemerkt aan onszelf toekennen; het is door deze eigenschap dat we de achting van de anderen afdwingen, en zij is het gewoonlijk die ons meer boven hen plaatst dan afkomst, ereambten of verdiensten. [ 182 ]
- 400. Er is verdienste zonder promotie, maar er is geen promotie zonder enige verdienste.
- 401. Promotie is voor verdienste wat versiering voor mooie mensen is.
- 402. Wat men het minst aantreft in liefdesavontuurtjes is liefde.
- 403. Het lot bedient zich soms van onze gebreken om onze rang te verhogen, en er zijn lastige mensen waarvan de verdienste [ 183 ]slecht beloond zou worden als men niet bereid was te betalen voor hun afwezigheid.
- 404. Het lijkt erop dat de natuur in het diepste van onze geest talenten en vaardigheden heeft verborgen die we niet kennen; enkel de hartstochten hebben het recht ze aan het licht te brengen en ons soms veel vastere en diepgaandere inzichten te verschaffen dan we met vernuft zouden kunnen bereiken.
- 405. We komen als nieuwelingen aan in elke volgende levensfase, en we hebben er dan vaak te weinig ervaring voor, ondanks onze jaren.
- 406. Behaagzieke vrouwen beroemen zich op jaloezie omtrent hun minnaar om te verbergen dat ze afgunstig zijn op andere vrouwen. [ 184 ]
- 407. Het scheelt heel wat dat degenen die in onze listen trappen ons minder belachelijk overkomen dan wijzelf als we in die van anderen trappen.
- 408. Het gevaar zich te blameren lopen ouderen die aantrekkelijk waren bij uitstek als ze vergeten dat ze dat niet meer zijn.
- 409. We zouden ons vaak schamen voor onze mooiste daden als anderen alle beweegredenen ervoor zouden weten.
[ 185 ]
- 410. Wat de meeste moeite kost in vriendschap is niet onze eigen tekorten te tonen; het is de ander de zijne te laten inzien.
- 411. Men heeft vrijwel geen tekortkomingen die zo onvergeeflijk zijn als de middelen die men aanwendt om ze te verbergen.
- 412. Welke schande we ook verdiend hebben, het ligt bijna [ 186 ]altijd in onze macht onze reputatie te herstellen.