Nieuwe Tijdinghen/1620/15 februari
| Nieuwe Tijdinge vanden Krijch nv onlanckx ghepasseert is, soo in Bohemen ende Moravien, hoe dat de nieuwe Italianen ende Walen, met xxv. Vendelen volcx wt Budweysz zijn ghevallen in Bohemen, onder t’beleydt van Don Balthasar, ende hebbent stedeken Thin in genomen, met noch xxv. Amonitie waghens, den Grave van Bucquoy heeft de Stadt Ips, in ghecregen ligghende op de Donauw
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje A, [zaterdag] 15 februari 1620 |
[ca. 20 februari] 1620 → |
nv onlanckx ghepasseert is, soo in Bohemen ende Moravien, hoe dat de nieuwe Italianen ende Walen, met xxv. Vendelen volcx wt Budweysz zijn ghevallen in Bohemen, onder t’beleydt van Don Balthasar, ende hebbent stedeken Thin in genomen, met noch xxv. Amonitie waghens, den Grave van Bucquoy heeft de Stadt Ips, in ghecregen ligghende op de Donauw.
Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde veste inde gulde Sonne. Gheprint den 15. Februarij. Anno 1620.
Gheschreuen wt Roomen 1620.
Met brieuen wt Roomen verstaet men als dat sijne Heylicheyt tot welstandt vande gheheele Christenheydt, ende Catholijcke Religie ende voorderinghe des H. Rijckx, heeft gheordonneert gheheel Italien door ende andere Landen, d’welck de Gheestelijcke gheerne begheren te doen, ende te gheuen den 7. Penninck tot Assistentie van den Keyser ende krijch van Duytslandt.
De Republicque van Luca neempt een menichte Crijschvolck aen te voet ende te Peerde, ende betaelt die seluer tot hulpe van den Keyser.
Wt Weenen in Oostenrijck 18. Jannarij 1620.
Den Coninck van Polen heeft verboden op lijfstraffe gheen Buspoeyer wt het landt te voeren, naer Bohemen, Slesien, oft Moravien.
Den vyant heeft by de stadt Melck twee dorpen [ 4 ]gheplundert ende verbrant, waer ouer den Graeff van Bucquoy op is ghetrocken naer den Vyant, ende by hem heeft ses stucken Gheschuts, schietende ysers van 34. ende 40. pont swaer.
Voorleden weke hebben de Walen den Heer Hermhart Jorgeren 2. schoone kasteelen afghenomen ende gheplundert.
Aengaende de Hunghersche Tractatie ende Vredehandelinghe tot Presburg, met Bethlin Gabor, diemen daer soude doen is noch onwetens, want des Keysers Commissarissen hier noch niet gearriveert en waren, zijne Keyserlijcke Majesteydt is noch hier men vermeynt hy naer Gratz soude verreysen.
Den Vice Roy van Napels Sone, die Generael ouer dat Italiaensche volck is, heeft by den Keyser Audientz ghehadt, hy wert heerlijck onthaelt, ende heeft by den Ambassadeur vanden Coninc van Spagnien aen de Tafel gheseten.
Voor weynich daghen heeft den Vyant van des Marckgrauen van Anspachs volck, dat Clooster Swartsach meynen in te nemen maer sijn daer af gheuaghen vande Wirtzbourghsche Ruyters, soo datter ouer de 50. doot bleuen ligghen.
Den xvi. Februarij is beschreuen tot Herbipoli oft Wirtzburg eenen Generalen Rijckxdach, waer dat de Catholijcke Vorsten ende Princen sullen vergaderen, [ 5 ]oft hunne Ambassadeurs, men vermeyndt dat zijne Keyserlijcke Majesteyt, daer soude comen met vijf duysent Peerden, wat daer besloten sal worden wilt ons den tijdt leeren.
Wt Weenen den 15. Januarij.
Den Generael Graef van Bucquoy is getrocken naer de stadt Ips, op de Donauw, ende soo de selue besedt was met Landtvolck, oft aenghenomen Boeren, ende hy daer voor ghecomen is, heeft de stadt opgheeyscht voor den Keyser, d’welck sy goetwillich hebben ouergegheuen, ende den Keyser begheren onderdanich te wesen.
De Nieuwe Italianen ende Walen die ghecomen zijn tot Budweys met 1500. mannen sijn wtghevallen met xiiij. Vendelen volckx, ende hebben wederom het stedeken Tin inghenomen, in Bohemen.
Wt Cracouw in Polen.
Hier rontsomme de stadt ende allen plaetsen is ouer al veel krijsch-volck, waer datse henen willen is noch onwetens.
Den Prince Omenaij is wederom met ettelijcke duysent Cosagghen in Hungarijen ghevallen, ende heeft daer groote schade ghedaen met roouen en branden, maer is wederom te rugghe ghedreuen van de Hunghersche, ende hy beuint hem nv hier tot Cracouw. [ 6 ]
Den Bethlin Gabor bevindt sich noch tot Presburg, men verhoopt eenen Vrede, ende stilstand van wapenen, waer ouer den Transilvaen Bethlin Gabor wederom naer Zevenburghen soude vertrecken.
Wt Weenen.
Hier is adviso comen, als dat den Catholijcken Coninck van Spagnien aen onsen Keyser heeft gesonden met een Extraordinaris Courier dry Millioenen Gouts tot den Oorlooch, ende is hier ghearriveert, ende hy was door Brussel ghepasseert den 26. Januarij.
Die van Budweys zijn wederom wt ghevallen, ende hebben vanden Vyant xxvi. waghens met alderhande goederen gheladen genomen, ende hebben gherooft ende gheplundert tot Wodian ende Wittengauw toe, waer ouer de Boheemsche de passagien soecken te besetten.
wt Praghe.
Men is hier int werck om een groote somme gelts op te brengen om de Soldaten te betalen, ende af te dancken, dan sullense wederom eenen anderen Eede doen aen den Nieuwen Boheemschen Coninck.
Den gepretendeerden Boheemschen Coninc verstaen hebbende het secours dagelijcx is comende voor den Keyser, heeft ordre ghegeuen aen de Heeren Generael vanden Legher, met gheheele macht vanden [ 7 ]Legher naer Passauw te trecken, om het secours te beletten datter compt.
Men heeft hier den xvi. snachts in de stadt eenen grooten brandt ghehadt, ende is ghecomen door een meyssen die het licht qualijck bewaert hadde, waer mede is oock afghebrandt tot den gronde toe Sinte Benedictus Kercke.
Wt Praghe den xix. Januarij 1620.
Men is hier besich om eenen Generalen Landtdach te beschrijuen, waer ouer men den 5. man hier op sal nemen.
Als ghisteren zijn hier stercke Placcaten aengheslaghen, van weghen den gepretendeerden Bemerschen Coninck, waer in hy doet verbieden alle Dans-spelen, Mommerijen Musiek, ende Dansscholen, ende datmen soude twee uren daechs bidden, ende tweemael ter weken te kercken comen, ende des vrydaechs, ende swoensdaechs vasten.
Wt Praghe den xxvi. ditto.
Den gepretendeerden Bemerschen Coninc soude als morghen van hier verreysen naer der Slesien ende Moravien.
Ouer eenighe daghen zijn door Passauw ghepasseert xxv. Vendelen Italianen ende Walen, onder t’beleydt van Don Balthasar, ende zijn naer Budweys ghecomen, die doen daghelijckx groote schade met wtvallen int Coninckrijck van Bohemen, die
[ 8 ]van Strackowitz comen hier tot Praghe datmense soude beschermen ende helpen, wandt en connen des Keysers volck niet wederstaen, soo niet moeten de steden ouer gheuen. Don Balthasar heeft van Keysers weghen gheschreven aen de stadt Zabislauw 2. mijlen van Thabor, dat sy hem van Keysers wegen goetwillich souden in laten ende ouer gheuen wt wijsende zijne Patenten, oft anders wilden hy te vier ende te sweerde haer vernielen, waer ouer hier wt Praghe is ghesonden den Hauptman Semler met zijn twee Vendelen volckx om daer henen te trecken, hier zijn noch eenige wagens met Amonitie ende twee Cartouwen naer Pissegh ghevoert, met noch twee Vendelen Soldaten om de stadt te besetten.
Wt Weenen.
s’Keysers volck leyt meestendeel hier om S. Polten by der Donauw, den Graef bevint hem met veel volckx by Wilffers-dorf ses mijlen van hier, ende trect naer Moravien toe, daer toe by hem gereet waren tweelf waghens met storm-leeren.
Door advis van de Bemersche hebben die van Moravien, allen die Gheestelijcke goederen verbeurt ende gheconfisqueert, verjaghen de Geestelijckheydt ende vercoopen alles voor de hant, hebben tot gelde ghemaeckt ende vercocht de weerde van acht Tonnen Goudts, om de Soldaten te betalen.
FINIS.
Imprimi poterit P. C. C. A.