Nieuwe Tijdinghen/1620/16 juli (1)
| ← 3 juli 1620 | Nieuwe Tijdinghe wt des Keysers Legher, Hoe de Boheemsche hebben meynen den leger op te slaen, ende met schaden hebben moeten wederom wt trecken met groot verlies van Volck
[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Mm, [donderdag] 16 juli 1620 |
16 juli 1620 [2] → |
Nieuwe Tijdinghe
wt des Keysers Legher,
Hoe de Boheemsche hebben meynen den leger op te slaen, ende met schaden hebben moeten wederom wt trecken met groot verlies van Volck.
Overghesedt wt de Hooch-Duytsche sprake in onse Nederlantsche Tale.
Eerst Ghedruckt den xvj. Julij.
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620.
Met Gratie ende Privilegie.M m.
_vignet.jpg)
wt weenen in Oostenrijck.
Gheschreven den 12. Junij.
OVer eenighe daghen hebben de Boheemsche hun verthoont, teghen den Legher van den Grave van Bucquoy tot Langenlois, waer omme den selven Heere Grave alle de principaelste bagagie naer Krems ghesonden heeft, ende ghereetschap ghemaeckt om den vyant te wederstaen, maer daer en is niet naer ghevolcht. Dan heden kompter eenen persoone van Krembs, die seyt dat hy onder weghen Weenen seer heeft hooren schieten, waer uyt men wilt presumeren dat zy aen malcanderen zijn gheweest, want de Boheemsche waren wel inde der[ 4 ]tich duysent mannen sterck, Des vrydaechs auonts hebben hun de Boheemsche vertoont ontrent de buytenste brugghe, ende hebben in onse Schantsen gheschoten, waer door eenen Soldaet ghequetst is.
Interim wordt alhier heel sterck aende brugghe ghewrocht om te ghevoechelijcker over ende weder te passeren.
De Staten van Oosten-rijck zijn ter Raets vergadert, waer henen de Keyserlijcke Majesteyt oock Ambassadeurs ghesonden heeft, te weten dry uyt de Ridderschap, ende dry uyt de Heerlijcke om hun te vermaenen vande Confederatie mette Boheemsche aenghegaen af te wijcken, ende voorts hun te verstaen totte Huldinghe, Daer teghens houden de Boheemsche sterck aen, op dat zy van hun Confederatie niet en souden wijcken, ende ten minsten soo langhe souden teghen houden, totten wtganck vanden Hunghersen Landt-dach, naerdemael den selven Landt-dach is wt ghestelt totten vijfthienden deses. Nochtans zijn de meeste partije vande voorsz. Staten meer geneycht totte ghehoorsaemheyt van daer teghens.
Bethlehem Gabor is met 4000. mannen nae den Vngerschen Landt-dach tot Nieuwensol vertrocken, alwaer allen de Hunghersche Ridderschap ende Staten ontboden zijn, by verliesinghe van alle Have ende goederen, ende de Keyserlijcke Ambassadeurs zijn [ 5 ]oock derwaerder vertrocken. De Ambassadeur van Vranckrijck wordt alhier daghelijckx verwacht ende zijn logiment wort alhier ghereet ghemaeckt in het Huys van Losensteyn.
Wt Vlm vanden veerthienden ditto.
De Gevnieerde Vorsten ende Staten en zijn noch niet alle by een, daer is den Hertoghe van Wiertenberch met zijn twee Ghebroeders, den Marckgrave van Ansbach, den Landt-Grave van Hessen, ende eenen Ambassadeur van Vranckrijck, zy maecken goede siere, ende rijden daeghelijckx ter iacht.
Ondertusschen is eenen Capiteyn vanden Marcgrave van Ansbach, de welcke hem al te naer by den Legher vanden Hertoch van Beyeren vertoont heeft doot gheschoten worden.
Wt opper Elsas vanden 17. ditto.
In dit Quartier is het (sedert het lest ghepasseerdt Krijchsvolck) heel stil, de welcke al naer Beyeren getrocken zijn, Ende den Marckgrave van Baden is met zijnen legheren, oock op ghebroken, ende is ontrent dry mylen by Straesborch ghepasseert, ende nemen den wech naer Vlm toe.
Daer is oock tijdinghe, datter daeghelijckx noch 16. duysent mannen te peerde ende te voete verwacht worden die souden wt Bourgoygnien comen, waer van alreets dry duysent ghecomen sijn, ofte zy [ 6 ]nu naer Nederlant oft naer Beyeren trecken sullen en weetmen noch niet.
Wt Ceulen van 21. ditto.
De orloghe teghen die van Hambourg wilt nu zynen voortganck nemen, de Hertoghen van Lunenborgh, ende van Brunswijck hebben tot Wolffenputten een sterck verbont ghemaeckt, waer oppe de selve Hertoghe van Brunswijck stracx aende Stadt van Brunswijck sterck verboden heeft aen die van Hamborgh gheen assistentie te doen, ende daerenboven aen alle zijne Ridderschap, datse voor dry maenden moeten te velde trecken, ende haere banieren op rechten.
Wt Vlm van 16. Junij heeftmen als volght: Dese Standen zijn noch in seer groot ghetal hier vergaedert, ende hier is den Hertoge van Wirtenberg, Marc-Grave van Ansbach, Landt-grave van Hessen zijn noch alhier. Den Franschen Ambassadeur bemoeyt sich seer om vrede int Rijcke te maecken, of het in effect comen conde, daer aen wert seer getwijffelt, die en wildt vande Boheemsche saecken niet trackteren. Daer sullen oock Beyersche Ghesanten hier comen: Het schijnt dat de oorloghe desen Somer int Rijcke gesuspendeert blijven mochte, door dien sich niemant roert, maer te voren sien willen hoe het met die Boheemsche saken afloopen sal, ende ligghen die Beyersche ende Marck-graefsche van Ansbachsche noch [ 7 ]teghen een ander in hunne Quartieren. Hertogh Magnus heeft 3000. Ruyters, ende 21. Vaendelen voet-volck, met 21. stucken gheschut int Legher naer Leipen ghebracht.
Wt den Over-Elsas van 17. dito, schrijftmen, dat Keysers volc is alle door getrocken nemen hunnen wech na Beyeren, t’welck velen seer vremt dunckt ende alderleys van ghediscoureert wert. Soo is doch by den meestendeel raetsaem bevonden datmen de Oorloge aen een plaatse continueren soude, daermen de beste wederstant coste doen.
Heden is die van Dourlach ooc met zynen gantschen Leger opgetrocken, nemende zijnen wegh op Vlm, om by dat Ansbachsche en Wirtenbergsche volc te comen, ende zijn die Schantsen met Landt-volck wel beset.
De Priuilegie van onſe Ghenadige Princen.
ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.