Pagina:Stijl vol 01 nr 11 De nieuwe beelding in de schilderkunst.djvu/1

Deze pagina is proefgelezen
A­BON­NE­MENT BIJ VOOR­UIT­BE­TA­­LING BIN­NEN­LAND 4.50 BUI­TEN­LAND 5.50 PER JAAR­GANG . VOOR AN­­NON­CES WEN­DE MEN ZICH TOT DEN UIT­GE­VER.

MAAND­BLAD VOOR DE BEEL­DEN­DE VAK­KEN. RE­DAC­TIE THEO VAN DOES­BURG. UIT­GA­VE X. HARMS TIE­PEN.

ADRES VAN RE­­DAC­TIE: KORT GAL­GE­WA­TER 3 LEI­DEN. AD­MI­NI­STRA­TIE: X. HARMS TIE­PEN, HY­PO­LI­TUS­BUURT 37 DELFT, INTERC. TEL. 729 EN 690.

1e JAARGANG.
NUMMER 11.
SEPTEMBER. NEGENTIENHONDERDACHTTIEN.

DE NIEUWE BEELDING IN DE SCHILDERKUNST.

DOOR PIET MONDRIAAN.

IX. VAN HET NATUURLIJKE TOT HET ABSTRACTE, D. I. VAN HET ONBEPAALDE TOT HET BEPAALDE. (VERVOLG VAN III).

Zal het uiterlijke leven tot eenheid komen, dan moet het groeien tot abstract reëel leven. Dit leven vormt thans de periode van overgang van den ouden tot den nieuwen tijd. Het abstract reëele leven is geen uitsluitend natuurlijk leven meer en tòch is het niet onnatuurlijk. Ook is het geen uitsluitend geestelijk leven en tòch is het geestelijke de inhoud ervan. 1) Het is het stadium van realiseerende bezinning, na een al te traag vasthouden aan het natuurlijke en een al te voorbarig streven naar het geestelijke. Het abstract-reëele leven behoeft niet uitsluitend in kunst, wetenschap of godsdienst gezocht te worden: het kan zich hierin realiseeren, maar het kan ook in elke levenswerkzaamheid geleefd worden.
Omdat in het abstract-reëele leven evenwichtigheid van natuur en geest te realiseeren is, kan het dàt levensstadium zijn, waarin de mensch zich-zelf — waarin hij evenwichtig en volledig mensch kan zijn, zoowel in eigen dualiteit als tegenover het leven rondom hem. 2) Dit toch ziet en beleeft hij abstract en dus is hij niet aan de beperkingen ervan gebonden.
Het abstract-reëele leven is het leven van den werkelijk modernen mensch (zie inleiding blz. 2) door wien het nieuwe tijdsbewustzijn zich kàn uitdrukken. De werkelijk moderne mensch beleeft bewust den dieperen inhoud van het individueele: want hij is het gerijpte individu. Omdat hij het individueele-als-het-universeele ziet, strijdt hij tegen het individueele-als-het-individueele. Zoo is hij door triomf over het uiterlijk individueele eerst zelfstandig individu — bewuste zelfheid.

Is de Abstract Reëele Schilderkunst een uiting van abstract-reëel leven, dit leven kan zich wederkeerig handhaven door te steunen op de waarheden, welke in deze schilderkunst naar voren zijn gebracht. Deze waarheden zijn overoude waarheden, maar die nu eerst de mogelijkheid van exacte realiseering verkrijgen (zie art. VI blz. 73). Als we door aanschouwing van deze waarheden doordrongen worden, zijn zij niet langer