Winkler-Zand en duinen (1865)

Zand en duinen (1865) door Tiberius Cornelis Winkler

Titel, opdracht en inhoudsopgave

Zand en duinen
Dit werk is in het publieke domein.
[ Cvr ]
[ fr.t. ]
 

ZAND EN DUINEN.

 
[ Titel ]

ZAND EN DUINEN

 

DOOR

 

Dr. T.C. WINKLER

 

afb

 

DOCKUM,

J. J. HANSMA

1865

 
[ dr. ]
 

Gedrukt bij Gebr. v. Asperen v.d. Velde, te Haarlem.

 
[ Opdr. ]
 

AAN MARIE.



Nog heugt het mij hoe gelukkig gij u gevoeldet, ronddolende in Haarlems omstreken; nog hoor ik u uitroepen:


Nu is 't m' een lust in 't bosch te dwalen;


nog zie ik uw gelaat stralende van het genot dat eene omzwerving op de duinen bij Overveen en op den Blinkert u verschafte—en thans kunt gij die genoegens niet smaken, gij die zoo gevoelig zijt voor al wat schoon is en wel luidt, voor al wat rein en edel is! Maar ik heb een boekje geschreven over zand en duinen en over dieren en planten die op de duinen leven. Ik heb het geschreven op verzoek van eenige dames, die in den vorigen winter mijne voorlezing over de duinen hebben bijgewoond. En niet zelden heb ik onder het schrijven aan u gedacht:


Want schoon de Zuiderzee ons scheide
Gedenk ik u toch tusschenbeide.


 
[ Opdr. ]
 

Misschien, zoo dacht ik, als gij dit boekje leest, voert het u terug in de gedachten tot die dagen van genot. Mag ik het u opdragen? Mag ik hopen dat gij daarin een blijk wilt zien van mijne broederlijke genegenheid?


Haarlem,
Maart 1865. T. C. WINKLER.



 
[ Inhoud VII-VIII-IX-X ]
 

INHOUD.




Blz.
 Zand en Duinen 1.
 
De duinen 2–3.
Zand 4.
De verwering 5–8.
Vervoer van stoffen 9–10.
Het bergijs. De sneeuwgrens 11–12.
Beweging van het bergijs 13.
Steendijken op het bergijs. 14.
Afslijpen en krassen der gesteente 15.
Het bergijs aan de polen 16.
Drijvende ijsbergen 17.
IJsbergen met steenen. Grind en keijen  18.
Zwerfblokken. De ijstijd 19.
Afkomst van het zand. Het diluvium 20.
Zand 21–23.
Schelpbrokjes in het duinzand 24.
Weekdieren in het zeestrand 25.
Verstuiven van de duinen 26.
 
 Het ontstaan der duinen 27.
 
De golven der zee 28.
Water en zand 29.
Zandbanken 30.
Blz.
De vorming der duinen 31, 33.
Duinheuvels 32.
Lagen der duinen 34–35.
Verstuiven der duinen 36, 38, 39.
Plaatsverandering der duinen 37.
Bosschen op de duinen 40–41.
Klettr, klit, düne, duin 42.
Begroeide duinen 43–44.
Tegengaan van het verstuiven 45.
De helmplant 46–47.
Het planten van helm 48.
Duinbeplanting 49.
Boomen op de duinen 50–51.
 
 De duinen van andere landen 52.
 
De duinen van Egypte 53–54.
De duinen van Algiers 55.
De duinen van Amerika 56–58.
Duinbeplanting in Amerika 59.
De duinen van Denemarken 60–61.
De zeewind op de duinen 62.
De tundra 63–64.
De wind en de boomen 65.
Water in de duinen 66.
Aardlagen onder de duinen 67.
Afslaan der duinen 68.
Wegslaan der duinen 69.
De Liimfjord 70–71.
Dieren en planten in den Liimfjord 72.
De duinen van Frankrijk 73–74, 79–82.
Meren aan den voet der duinen 75.
De Landes van Gascogne 76–78.
Bosschen op de duinen van Frankrijk 83.
Kurkeiken 84.
Wijnbouw op de fransche duinen 85.
De wijnbouw op de duinen 86.
Blz.
 Onze eigene duinen 87.
 
Ons land van ouds 88-89.
Het voormalige veen 90.
De ondergrond der duinen. Derrie. Kienhout 91.
Zeegaten 92.
Het vormen van nieuwe duinen 93.
Duinbeplanting 94.
Dennebosschen op onze duinen 95.
 
 De dieren onzer duinen 96.
 
de zoogdieren der duinen 96.
De bonsem 96.
De fret 97.
De dwergmuis 98.
De haas 99-101.
Het konijn 101-103.
de vogels der duinen 104, 116-117.
De graauwe kuikendief 105.
De oeverzwaluw. De grasmusch 106.
De sprinkhaan-rietzanger 107.
Tapuiten 108.
Piepers 109.
De graauwe klaauwier 110.
De kluifleeuwerik, de kneu 111.
De patrijs 112.
De griel 113.
De kliet. De wulp 114.
De bergeend 115.
Het zandhoen 117.
de kruipende dieren der duinen 118.
De hagedis 118.
De groene padde 119.
de insecten der duinen 121.
De duinkever. De meikever. Lievenheersbeestjes 122.
Het goudhaantje. De boktor 123.
Blz.
De groene zandkever 123-124.
De roofkever. De blaauwe sprinkhaan 125.
Het pieterseliebeestje. Het koevinkje. De atlas 125-126.
Het blaauwtje. De parelmoervlinder. Dikkoppen 127.
De olifantrups. De St. Jakobskapel 128.
De bramenkapel. De gewolkte nachtvlinder. Het vedermotje 129.
Juffertjes. De schorpioenvlieg 130.
De zandwesp. De goudwesp. Steekmuggen 131.
De langpoot. De zweefvlieg 132.
De hooiwagen 133.
 
 De planten der duinen 134.
 
De grove den. De jeneverbes 135.
Het bundgras. De zandhaver. Populieren 136.
Salomonszegel. De aspergie 137.
De duindoorn. Het walstroo 138.
De duinroos. De braambes 139.
Viooltjes. De tijm 140.
De bremraap. De muurpeper. Het rendiermos 141.
Duinplanten 142-144.
 
 Besluit 144-146.