Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Minaccie

← Chia­rez­za. Door­luch­tig­heyd

Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants (1644) door Cesare Ripa et al. Mi­nac­cie. Drey­ge­ment, p. 95-96

Vbra­chiez­za. Dron­cken­schap →

Uitgegeven in Amstelredam door Dirck Pietersz Pers.

[ 95 ]

Minaccie. Dreygement.

EEn Vrouwe metten mond open, en een hulſel op ’t hoofd, dat een vreeſlijck Monſterdier gelijckt. Zy is in ’t grauw gekleet met root en ſwart geſtreept, hebbende in d’eene hand een ſwaerd, en in d’ander een ſtock, dreygende daer mede te ſlaen.
Dreyginge is een bewijs om te doen vreeſen, en andere ſchrick aen te jaegen, en daerom kan de verbaeſtheyt in vierderleye maniere werden aengemerckt, gelijck ’t ſelve Euſtachius beſchrijft, te weten met het hoofd, met de kleedinge, met het ſwaerd, en met den ſtock.
Mette open mond wortſe geſtelt, om te betoonen dat de kracht van de dreyginge door de ſtemme geſchiet, diewelcke daer nae een verschrickinge, door haer krijten, aenbrenght; en om dat door het krijten het bloed ontroert wort, ſoo draeghtſe altijd, ick weet niet wat verſchricklijckheyt in ’t aengeſicht. En gelijck de ſtemme de ooren beweeght, alſoo brengen oock de rimpels en kreucken door het miſmaeckte aengeſicht, ſchrick aen, als mede het vreeſlijcke hulſel dat zy op haer hoofd draeght.
Het gryſe kleed, weſende van ſwart en wit te ſaemen geſtelt, dient om de voorbode van den nacht uyt te beelden, niet alſſe op ’t allerdonckerſt is, wanneermen niemant kan ſien, maer wanneerſe naer ’t yſſelijck, [ 96 ]en tuſſchen licht en duyſter is, en daerom wortſe geſtelt om meeſt te verſchricken, als men noch een weynigh ſien kan. De Poëten ſeggen dat de Hel vol duyſter licht is. En Virgilius ſeyt in ’t boeck Æneidos:

Hoc dat de duyſtre Maen’ door ’t dwaellicht kan verleyen,

En ’t ſchaduachtig bosch met kromme wegen ſpreyen.

’t borduyrſel van root en ſwart, bediet dat de dreygementen daer toe ſtrecken om verſchrickinge aen te jaegen, het zy ten bloede of ten doode.
De ſtock en ’t bloote geweer, drucken uyt, wat ſoorte van dreygementen men tegen de moedige vyanden, en hoedaenige men tegens knechten, en ’t gemeen volxken moet gebruycken, die weynigh weeten of kennen wat de eere is.