Unie van Dordrecht
| Register van Holland en Westvriesland Van de jaare 1575 p. 422-427, Unie van Dordrecht (1575) door Staten van Holland en Vriesland |
[ 422 ]
Den 4 Juny 1575.
Naer de noene.
P R Æ S E N T E N,
Uyt de Edelen.
Den Grave van Culemburgh,
Van Swieten,
Van Kenenburgh,
ende
Noortwijck,
Ende van de Steden,
Mr. Jacob Pauli,
Huych Jacobsz,
Mr. Cornelis Koning,
Mr. Paulus Vos,
Dirk ’t Hoen,
Adriaan van Helmduynen
Adriaan Dircksz van den Heuvel,
Van Schiedam.
Feymer Verwerts
ende
Mr. François Blockhuysen,
Van Woerden.
ende
Van Oudewater.
De selve van
Noordt-Hollandt,
Andries Jacobsz de Jonge,
Huych Joostensz,
{{gap|3em}Van Zirckzee.
Mr. Pieter de Rijcke.
ende
Die van
Ter-Veere.
[ 423 ]
DE Staten van Hollandt ende Zeelandt voorgeleesen zynde de Conditien van den Verbonde, sulks die met den anderen verdraagen ende beslooten waren geweest, hebben de selve sulks gearresteert, ende belooft te onderhouden, waer af behoorlijke Acte gemaakt ende ondegeteekent ende bezegelt is als hier na volgt.
{{initiaal|NAdemaal tot weederstand des gemeenen Vyandts van de Landen van Holland ende Zeland, voor al noodig zy de Lidmaten ende Steeden van deselve Landen, onder den Gouvernemente ende gehoorsaamheidt van den Prince van Orange, Grave van Nassauw, &c. Stadthouder ende Capitein Generaal over de selve Landen van wegen den Koning van Hispanien, als Grave van Holland en Zeeland, hen te vereenigen ende onder elkanderen te verplichten, om haare gemeene saake, soo loffelijk ende gelijkerhand aengegreepen, jegens den Hertoge van Alve, syne Aanhangeren ende Navolgers, Vyanden van de gemeene ruste ende der gantscher Landen van herwaards over, met meerder verseekertheid ende ordentelijke eendragt ten goeden gewenschten einde gebracht ende uitgerecht te moogen werden, sonderlinge want een iegelijk kan bemerken ende genoeg bekend is, der voorschreeve Vyanden opset en voorneemen anders niet te zyn, dan by alle middelen ende listigheid, soo door haren voorstel van den jegenwoordigen Vreedehandel, als andere heimelijke aanslagen, eenig voordeel op de selve Landen te gekrygen, daar toe ontwyffelijk deselve Vyanden ook niet nalaaten sullen, met alle weegen ende sinistre practycquen te arbeiden, de Lidmaaten van de voorschreeve Landen van den anderen te misleiden; ook in onvriendschap ende tweedracht te brengen, voor soo veel mogelijk soude zyn.
Soo is'r, dat de Ridderschap ende Edelen van Hollandt, mitsgaders de Gedeputeerden van de Steeden van Holland ende Zeeland ondergeschreeven, Staats-gewyse binnen Dordrecht vergadert zynde, uit den naame ende van weegen hare Steeden respective, des in den haaren na voorgaande rapport, advis ende beraad, elk in sijn reguard belast zynde, henluiden met den anderen verbonden ende verpligt hebben, verbinden ende verpligten by deesen, in manieren, Poincten ende Articulen hier na volgende. Eerstelijk, dat syluiden malkanderen na haar uiterste vermoogen, kracht ende macht alle bystand ende hulpe sullen doen met raad ende daad, omme te wederstaan en krenken haare voorschreeve ende alle andere Vyanden des lieven ende gemeenen Vaderlands, mitsgaders van het gemeene welvaren, vryheeden ende gerechtigheeden der voorschreeve Landen ende [ 424 ]Steeden van Holland ende Zeeland, sonder daer inne Goed ofte Bloed te sparen, nochte malkanderen eenigsins te verlaaten, in wat cas, nood ofte pericul dat het zy. Dat niemand van hen eenige communicatie ofte gemeenschap houden sal, hanteren nogte converseeren, ende veel min eenige Capitulatie, Verdragh ofte overkomste macken met den gemeenen Vyand, hoe ende welker wyse het selve soude mogen geschieden, ende dat niemand gedoogen sal sulks gedaen te werden by eenige hare Poorteren, Inwoonderen ende Ingezeetenen der voorschreeve Steeden ende Landen, dan by advis van den voornoemden Heere Prince van Orange, met gemeen consent van de andere Verplichten ende Bondgenooten; Wes tot bescherminge der verpligte Landen ende Steeden, ende uitvoeringe des jegenwoordigen Krijgs ende het gunt daar aan kleeft, van nooden bevonden sal mogen werden, sal by eene generale ende eenparige maniere van Contributie over het breed ende in ’t gemeen gevonden werden, op den voet ende de bequaamste middelen, die by de Bondgenoten geraamt ende beslooten sullen werden. Ende sullen de voorschreeve Bondgenooten gelijkerhand volkoomen ende achtervolgen, doen volkoomen ende achtervolgen elks in den synen, het gund Staats-gewys in haarluider Vergaderinge goedgevonden ende besloten sal werden na de Ordonnantie der selver Vergaderinge, ende dat niet alleen de voorschreeve Contributie ende den voet ofte middelen van dien aangaande, maar ook in alle andere saken, de Politie ende gemeenen staat der Landen beroerende, ende sullen de Onwilligen by de Goedwilligen met gemeenderhand daartoe bedwongen mogen werden met’er daadt, het zy by arrest ende aanhoudinge van Personen ende Goederen der Onwilligen, ende onder de Onwilligen behoorende, ofte anders sulks alsdan na geleegentheid der saaken goedgevonden sal werden by de Goedwilligen. De Bondgenooten, by ofte van wegen syne Princelijke Excellencie, ofte anders by den geenen die sulcks bevoolen sal weesen, beschreeven ofte geroepen zynde, omme eene gemeene saacke, sullen ten gesetten tyd op deselve beschryvinge in competenten getale ende met behoorlijk bevel verschijnen, op pœne dat die geene, die daer sullen blyven absent, ofte haare bykomste vertrekkende, by de Presenten gemulcteert sullen werden in een mulcte pecunieel na gelegentheid van saaken, behoudelijk altyd wettelijke onschult, daer toe een yegelijk geadmitteert ende gehoor gegeven sal werden, de voorschreeve mulcte te executeren met’er daedt, sonder eenige verdere proceduuren ofte provocatie. Alle questien ende processen, tusschen de voornoemde landen ende Steeden voor dato van deese beroerte gereesen ende aengegeven, sullen voortaan noch geschorst ende gehouden werden in sulken state, als die waaren ten dato als booven, alles sonder prejudicie in toekomenden tyd van iemandts gerechtigheid, ten ware Parthyen anders in ’t vrundelijk met malkanderen transigeerden ende vereenigden, ofte dat by de Bondgenooten in ’t generaal geadviseert ende bewil[ 425 ]ligt wierd, dat Parthyen jegens malkanderen verder souden procedeeren; ende indien eenige questien of geschillen tusschen de voornoemde Landen ofte de Lichaamen van de Steeden, in deesen Verbonde begreepen, binnen en staande deese beroerte opgereesen moogen zyn, ofte ma datum van deesen nog souden moogen oprysen, sullen deselve staan en gestelt weesen tot kennisse ende beslegtinge van sijne Princelijke Excellencie, na wiens verklaaringe een iegelijk van Parthyen hem sal hebben te voegen, alles by provisie ende sonder prejudicie als booven van iemands geregtigheid. Privilegie ofte coſtume.
De Ingezeetenen van de voorschreeve Landen ende Steeden sullen binnen deselve Landen ende Steeden vry ende onbelet moogen converseeren, handelen ende wandelen, als na ouder gewoonte, koopende, verkoopende, haalende ende brengende uit ende inne allerhande Waaren, soo wel van Victuaille ende Ammunitie van Oorlog als alle andere specien van Koopmanschappen, die alomme binnen de voorschreeve Landen ende Steeden respective behoeftig sullen zyn ende gesleeten moogen werden, sonder eenige restrinctie ofte beſwaarnisse, anders dan by gemeen advis der Staaten ende der Bondgenooten daar op geordonneert is, ofte geordonneert sal werden; behoudelijk, dat op de vreemde Waaren ende Koopmanschappen, uit andere Landen ende over Zee inkoomende, de voornoemde Steeden elks in den sijnen eenige draagelijke Imposten ofte belastingen sullen moogen setten, tot subsidie ende onderſtand in haare daagelijkche lasten ende onkosten, onder in het verkoopen ofte uitvoeren na de voorschreeve andere Landen ende Steeden, in het Verbond begreepen, de Koopers ofte Uitvoerders van dien, Ingezeetenen der selver Landen ofte Steeden weesende, iet verder te beswaaren ofte eisschen.
Sullen in geene der voorschreeve Steeden ontfangen werden eenige Poorters. Burgers ofte Inwoonders uit eenige andere der selver Steeden koomende, dan by weete ende consent van de Burgermeesters ende Regeerders der Steede daar uit deselve vertrokken zyn, ende daar sy haare laatste Woonplaatse hebben gehad; welverstaande, dat de voorschreeve Inwoonders, die voor geen Poorters ofte Burgers en zyn gehouden, ende die binnen vier jaaren voor datum van deesen in eenige der voorschreeve Steeden gekoomen zyn ter woone, niet ontfangen en sullen werden als vooren, sonder suffisante Attestatie van den tyd ende plaatse haarder Woonplaatse binnen de voorschreeve Landen van Holland ende Zeeland, daar toe elk van de Steeden in den sijnen met den eersten sal doen behoorlijke publicatie ende verkondiginge.
De voorschreeve Bondgenooten sullen malkanderen met alle getrouwigheid assisteeren, omme te voorkoomen ende af te weeren, ook te doen repareeren ende straffen, alle injurien ende onregt, schande, schade, fortse of geweld die jeegens ende tot agterdeel der voorschreeve Landen ofte Steeden in het gemeen ofte particulier, haare Gecommitteerden ofte Ingezeetenen, binnen, ofte buiten de Steeden [ 426 ]ten platten Lande, by iemandt, van wat qualiteit ofte state hy soude mogen zyn, hoewel ook Vyant der gemeene Vyanden wesende, Capiteinen ofte Soldaten, soude mogen werden voorgestelt ofte gepleegt, mitsgaders malkanderen gesaamenderhand te helpen maintineren ende vorderen de authoriteit van alle overigheidt, de administratie van de Justitie, ende de executie van alle goede Ordonnantien ende Statuten, by alle behoorlijke weegen ende middelen, die syluiden Bondgenooten onderlinge sullen adviseeren, ende na rechten, reedenen ende billijkheid bevinden sullen daar toe te dienen ofte te behooren, t’allen tyden, soo wanneer by een ofte meer der Bondgenoten met oorsaake des vermaaninge ofte versoek gedaen sal werden.
Ende sullen voorts de voorschreeve Bondgenoten onder malkanderen in alles houden alle goede correspondentie, vrundschap ende nabuurschap, de een de ander getrouwelijk adverteerende ende verboodschappende van het gund syluiden vernemen souden mogen tot iemandts schade, hinder ofte pericul te weesen, sonder daer inne hen te ontsien eenige kosten, moeite ofte arbeid.
Ende ofte in deesen Verbonde, ende het gund voorschreeve is, eenige duisterheden ofte twijffelachtigheeden souden moogen bevonden werden, sal de interpretatie ende het beduid van dien staan aan deselve Bondgenoten, ende de meeste stemmen van dien.
Het voorschreeve Verbond sal geduuren soo lange dese jeegenwoordige Krijgsberoerte ende onvreede niet en sal weesen beslegt, met advis ende bewilliginge van de generale Staaten van de Landen van herwaerts over, ofte anders ten goeden ende gemeenen genoegen van de Bondgenoten der Staaten ende Steeden van Holland ende Zeeland voorschreeve.
T’oirkonde by de voorschreeve Ridderschap ende Edelen, mitsgaders de Gedeputeerden der Steeden van Holland ende Zeeland, Staats-gewyse vergadert, uit den name ende van weegen hare Collegien ende Steeden voorschreeve desen ondergeteekent, ende tot meerder vastigheid t’haarluider beede ende versoeke by den Doorluchtigen Hoogh-Gebooren Furst ende Heere Wilhem, Prince van Orange, Grave van Nassauw, &c. met synen Zeegele, mitsgaders de Burgemeesters en Regeerders der voorschreeve Steede Dordrecht met der selver Steede Zeegele bezegelt.
Aldus gedaan binnen Dordrecht den vierden Juny vyftien honderd vyf en seeventig.
Ende was onderteekent,
Van weegen de Edelen,
Florus, Graef van Culemburg,
Otto van Egmont,
A. de Swieten,
Johan van Woerden van Vliet,
Jh. Willem van Zuylen van Nyvelt.
Van Dordrecht.
M. Jacob Pauli,
Van Delf.
Cornelisz,
Van Gouda.
Dirck Dircksz,
Van Rotterdam.
Adriaen van Helmduynen,
Van Gornichem.
Job Pietersz,
Van Schiedam.
Cornelis Jacobsz Fabri,
Van den Brielle.
J. Commersz,
Van Schoonhoven.
Frans van Blockhuysen,
Van Oudewater.
Willem Jansz,
Van Woerden.
Jan Willemsz,
Van wegen die van Noort-Hollant ende Waterlandt onderteykent by haerluyder Gedeputeerden,
Mr. Nannius van Foreest,
Simon Meyndertsz,
Anthonis Simonsz,
Jan Pietersz Schilder,
Van Middelburg.
Andries Jacobsz de Jonge,
Van Zirckzee.
Thomas Leendertsz,
Van Vlissingen.
Mr. Pieter de Rijke,
Van ter Veere.
R. Barradus.
Ende was bezegelt met een uythangende Zegel van syne Excellencie in rooden Wassche, ende van de Stede van Dordrecht in groenen Wassche, al aen dubbelden Staerte.
