Apologie van Pr Willem I/Verthooninghe

← Brief van de prins van Oranje aan de Koning en de potentaten

Apologie van Pr Willem I van 1580 (1789) door Willem de Zwijger, prins van Oranje

Verthooninghe van de Prins van Oranje aan de Generale Staten, en antwoord van de Generale Staten

Apologie van de prins van Oranje tegen de ban of proscriptie door de koning van Spanje →

Uitgegeven in Arnhem door Jacob Nijhoff.

[ 11 ]

VERTHOONINGHE VAN MIJN HEERE
DE PRINCE VAN ORANGIEN, AEN
MIJNE HEEREN DE GENERAELE
STAETEN.

MYNE Heeren, Ghy hebt sonder twijffel wel ghesien seker sententie by sorme van Ban oste Proscriptie, by den Coningh van Spaegnien herwaerts overgbesonden, ende naderhandt ghepubliceert by bevele van den Prince van Parma. Ende also onse vyanden daer doer ghepooght hebben onse eere ten hooghsten aen te tasten, ende alle onse voorleden daden ende handelingen quaet te doen vinden: So hebben wy voor goet aenghesien, hier op te nemen advijs van veele ende diveersche vermaerde personnagien ende van grooter qualiteit, selfs van de voorneemste Raden der landen van herwaerts over. De welcke, acht genomen hebbende op de gestaltenisse van de voorsz. Proscriptie, metgaders de leelicke ende schandelicke crijmen, [ 12 ]die ons daer in werden opgheleit (hoe wek t'onrechten ende sonder eenighe redene) hebben eendrachtelick gheadviseert ende ons gheraden, dat wy door gheen ander middel en conden onse eere voldoen, noch ghenoecksaem voorstaen, dan de selve doer een openbaer schrifte verdedighende, ende bewijsende hoe ongerechtighlick dat wy van veelen crijmen zijn beschuldight ende beswaert worden. Insghelijcks hoe dat men ons openbaerlick heest geiniurieert ende gelastert. Achtervolghende d'welcke advijs, Mijne Heeren nademael dat wy ulieden alleene in dese weerelt voor onse overheeren bekennen: Soo presenteren wy ulieden dese onse Verantwoordinghe teghen de lasteringhen van onse teghenpartije geschreven, door de welcke wy niet alleene en verhopen haere valsche beschuldingben, ende bedrogh ontdeckt, maer oock ons, metgaders alle onse voorgaende handelinghen, wettelick verdedigher te hebben. Dewijle dan dat haere voorneemste intentie ende meyninghe is, alle middelen te soecken om ons t'leven te benemen, ofte emmers wt desen landen te verbannen, ende ten minsten die authoriteit die ulieden belieft heeft ons te gheven, eenichsins te swichten ende te verminderen, even als of hen alsdan alle dingen na haren wille ende wenschen [ 13 ]souden gaen, so sy konden t'selve te weghe brenghen: Ten anderen, ghemerckt datse: ons valschelick beschuldighen, als dat wy doer onbehoorlicke middelen de voorsz onse : authoriteit souden behouden : Soo bidden, wy ulieden, mijne Heeren, te willen ghelooven, hoe wel dat wy te vreden zijn: noch soo langhe alst God believen sal, onder ulieden te leven ende te verkeeren mergaders onsen ghetrouwen dienst voorder te continueren: dat wy t'selve niet teghenstaende, noch ons leven (d'welek wy tot uwen dienste heel ende al hebben toege.. eyghent) noch onse teghenwoordigheit in 't: midden van ulieden, so lief ende weerdt: met en fijn houdende, dat wy niet van Herten gheerne ons leven en begheeren te laten, ofte wt den lande te vertrecken, wanneer ghy sult bevinden dat d'een of d'ander ulieden mochte eenighsins dienstelick Wesen om een versekerde vryheit te mogen verwerven. Ende belanghende de authoriteit die ulieden belieft heeft ons te gheven, ghy weet, Mijne Heeren, hoe menichmael dat wy ulieden hebben ghebeden, te willen met den dienst dien wy tot nu toe ghedaen hebben, ulieden te vreden houden ende ons te ontlasten, by al dien dat ghy bevindt tot uwe ende der gemeene sake wel[ 14 ]vaert also te behooren: ghelijckerwijs als wy noch tegenwoordelick t'selve met ernst versoecken: Ulieden daer beneven niet te min aenbiedende (alsoo wy altijt gedaen hebben). dat wy in alle t'gene dat ulieden believen sal ons te bevelen, bereydt zijn ghetrouwelick voor te varen ende te continueren, om ons tot den dienst des vaderlandes te laten ghebruycken: by den welcken wy gheen dinck ter weerelt en achten, also wy t'selve ulieden breeder zu verthoonende in dese onse verantwoordingbe. De welche, soo 't ulieden raetsaem dunckt, wy ulieden versoecken te willen goetvinden ende ghedooghen datse, doer de Printe aen 't licht gebrocht werde, ten eynde dat niet ghy, Mijne Heeren, alleene, maer oock de gheheele weerelt van onser saken billicheyt ende onser teghenpartije ongherechtcheyt moghe dies te beter oordeelen.

Ghepresenteert by mijnen Ghenadighen Heere den Prince van Orangien, aen mijne Heeren de Generale Staeten, ende van de Gheunieerde Provincien vergadert binnen der stede van Delst, den XIII. Decembris, M.D.LXXI.

Onderstondt gheschreven:
My present.

L. HOVFFLIN

[ 15 ]

ANTVVOORDE VAN MYNE HEEREN
DE GENERAELE STAETEN.

DE Generaele Staeten onlanghs ghesien ende ghelesen hebbende: seker Proscriptie by de vyanden ghepubliceert teghen den persoon yan V. Vorst. Ghen. waer mede sy de selve willen oplegghen seer leelicke ende enbehoorlicke erijmen, om die selve in den haet te brenghen als offe by onbehoorlicke middelen, ofte slimme weghen ende prastijcken soude gheusurpeers hebben die stede, graed, digniteyt ende ossicie daer in sy teghenvvoerdelick ghestelt is: metgaders pooghen haren persoon als eenen roos ende buyt over te leveren, ende de selve hare eere te benemen: Ghesien hebbende insghelijcks die verantvvoordinghe van V. Vorst Ghen, teghen de voors. Proscriptie: Bevinden by t'ghene dar in dese landen hem in der vvaerheyt heest toeghedraghen [d'vvelck eenen jeghelicken van de voors. Staeten in 't besondere, ende vor soo veel als 't hen aengaet, hei- [ 16 ]melick is ende openbaert da] de voors, crijmen ende lasteringhen't'onrechten V. Vorst. Ghen. zijn opgheleit: Ende belanghende de lasten, so wel van Lieutenant generael, als van de particuliere gouvernementen, dat nae voorgaende wettelicke keuse ende electie. V. Vors. Ghen. de selve niet en heeft willen aenveerden, dan van ons ernslick daer toe versocht ende ghebeden zijnde, in de welcke sy oock altijdts ghecontinueert heeft op onse begeerte ende aenhouden, metgaders met volkommene vernoeginghe ende contentement van den lande: Versoeckende aen de voors. V. Vorstel. Ghen. noch voorder in den selven te willen volheerden ende continueren, ende daer beneven belovende alle hulpe ende bystandt, sonder te sparen, eenighe van hare middelen, metgaders alle ghewillicheyt ende ghehoorsaemheys V. Vorst. Ghen. te bewijsen. Ende overmidts dat den voors. Staten welbekens zijn de ghetrouwe diensten by V. Vorst. Ghen. desen landen ghedaen, ende de ghene diese in toekomenden tijde noch van haar zijn verwachtende: Soo, ist datse de selve presenteren tot meerder versekertheyt van haren persoon, te onderhouden een cornette van peerdevolck, voor hare lijsguarde, versoeckende aen V. Vorst. Ghen. die te willen aennemen [ 17 ]van weghen der ghenen die hen bekennen verobligeert ende verbonden te wesen, de selve te bewaren. Ende so vele als de voors. Staten belanght, die hen selven by de voors. Proscriptie oock belast ende beschuldight vinden, Soo verstaen sy inghelijcx met den eersten hen daer van te justificeren ende verontschuldighen, alsoo sy sullen bevinden te behooren. Aldus besloten in de vergaderinghe van mijn Heeren de Generaele Staeten, binnen der stede van Delft. Den seventhienden dagh in December xv^e.tachtich.

Ten wtdruckelicken bevele van de voors. Staten.

Gheteeckent I. HOVFFLIN.

Bronnen uit de Tachtigjarige Oorlog