Alleen op de wereld/A
 Publiek Domein
|
|---|
| Deze bron (Alleen op de wereld/A) is (gedeeltelijk) afkomstig van Project Gutenberg.
Bronnen afkomstig van Project Gutenberg zijn in het publiek domein. |
Deze van Gutenberg.org afkomstige tekst is een vertaling van Gerard Keller. De tekst was tamelijk archaïsch en is nu gemoderniseerd. De muziekliefhebbers vinden in het laatste hoofdstuk het Napolitaanse lied dat Remi voor Lise zong. Klik voor een verdere toelichting op Voorrede van de vertaler.
VOORREDE.
Zelden, misschien nooit, las ik een boek, dat zoo rein en eenvoudig en toch zoo boeiend en vol afwisseling is, als dit meesterstuk van Hector Malot, door den schrijver aan zijne dochter Lucie opgedragen en zoo terecht met den _Montyon-prijs_ bekroond.
"Alleen op de wereld" is rijk aan afwisselende gebeurtenissen, maar niet minder rijk aan gevoelvolle en ook spannende tafereelen. Het ademt evenveel menschenkennis als menschenliefde, en zonder dat de schrijver zich tot hoofddoel gesteld heeft de jeugdige lezers te onderwijzen, zullen deze er toch hunne kennis door vermeerderen.
Maar meer nog dan hun hoofd zal hun hart door de lezing winnen. Voor de vorming daarvan vooral verdient dit zeldzaam voortreffelijke boek algemeen gelezen te worden.
Gerard Keller.
TOELICHTING VAN DE BEWERKER
De vertaling van dit beroemde boek is afkomstig van Gutenberg. Het betreft een vertaling waarin het taalgebruik niet meer van deze tijd is. Ik heb daarom besloten de tekst te moderniseren.
Persoonlijk ben ik tegenstander van het moderniseren van de tekst van een schrijver, maar in dit geval gaat het om een vertaling.
Ik ben in het bezit van een oud exemplaar van Sans Famille, in twee deeltjes, gedateerd 1915. Ik veronderstel dat de tekst in deze boekjes getrouw is volgens het manuscript van de schrijver. Ik heb de vertaling van Gutenberg niet alleen gemoderniseerd, maar ook met de gedrukte boekjes vergeleken en de onnauwkeurigheden gecorrigeerd. Hier en daar zijn in de vertaling hele stukken weggelaten (die de vertaler niet zo interessant vond) en ook is hier en daar een regeltje tussengevoegd.
Het is een lastig karwei om twee vertalingen woord voor woord te vergelijken. Ik heb ongetwijfeld wel wat onnauwkeurigheden laten zitten.
Een klein probleem bestond bij de aanspreekvormen. In de tijd waarin het boek is geschreven, zeiden de Fransen haast altijd 'vous' tegen elkaar, ook tegen kinderen, met enkele uitzonderingen.
In een vertaling kan men ervoor kiezen de aanspreekvormen te gebruiken zoals wij die gewend zijn. Dan ontstaat er echter een probleem als er in de tekst iets wordt gezegd over het tutoyeren. In de vertalingen die ik heb gezien, werd dat pobleem opgelost door de opmerkingen weg te laten. Er zijn in het boek vier episodes waarin het tutoyeren wordt besproken: Remi verbaast zich over de Engelsen die altijd 'vous' tegen elkaar zeggen, Mattia spreekt met Remi af dat ze voortaan maar 'tu' zullen zeggen, de barbier-musicus begint Mattia spontaan te tutoyeren, en de vrederechter tussen Ussel en Chavanon toont zijn vriendelijkheid door Remi te tutoyeren. Dergelijke episodes zouden onvertaalbaar worden als 'tu' en 'vous' naar willekeur vertaald worden.
Ik heb besloten 'tu' te vertalen met 'jij'. 'Vous' is vertaald met 'u', behalve in situaties waar dat erg vreemd zou klinken (namelijk als een kind wordt aangesproken), en dan is 'vous' vertaald met 'gij'. Hierbij wil ik nog even aantekenen dat 'gij' volgens sommige mensen heel plechtig en superbeleefd is, maar dat is een historische misvatting. Vanouds is 'gij' helemaal niet bijzonder beleefd en tegenwoordig is het alleen maar ongebruikelijk. In de tekst, zoals ik die van Gutenberg heb overgenomen, wordt de aanspreekvorm 'gij' heel vaak gebruikt.
Aan het einde van het laatste hoofdstuk vindt u het Napolitaanse lied dat Remi voor Lise speelde. In de meeste gedrukte vertalingen ontbreekt dit lied.
Door op 'Geschiedenis' te klikken en de oudste en nieuwste versie te vergelijken, kunt u zien wat er aan de tekst van Gutenberg veranderd is.
Handige Harry