Hoofdportaal:Krijgswetenschap/Geschiedenis en organisatie

Geschiedenis en organisatie van land-, zee- en luchtmacht

NAVO-ceremonie in Pabradė in Litouwen, november 2014

Bronnen bij de geschiedenis en organisatie van land-, zee- en luchtmacht

Internationale land-, zee- en luchtmacht

• Anoniem (2 januari 1893) ‘Aan een pas verschenen lijvig boekwerk, getiteld: „Puissance militaire des Etats de l'Europe„ […]’, Limburger Koerier, [p. 2].

België; landmacht

• Anoniem ([10 februari 1619]) ‘Nederlandtsche tijdinghe den 9. Februarij’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren].

Denemarken; zeemacht

• Anoniem (31 mei 1781) ‘Deenemarken’, Hollandsche Historische Courant, [p. 1].

Nederland; algemeen

Nederlandsche Bond van Oud-onderofficieren

• Anoniem (12 februari 1898) ‘Gisteren morgen’, De Zuid-Limburger, Eerste blad, [p. 2].

Nederland; landmacht

• Anoniem ([30 november 1618]) ‘VVt s'Gravenhage, den 29. dito. [= 29 november 1618]’, alinea 4, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c.
• Anoniem ([augustus 1620]) Eygentlicke afbeeldinge van het Legher Ed. H. M. Heeren Staten ende sijn Princelijcke Exelentie, met alle ghelegentheydt van dien. Midtsgaders de Afbeeldinghe der Stadt Weesel, ende de om leggende plaetsen, daer hem onse partyen houden [nieuwsprent], Leyden: Niclaes Geelkerck.
• Anoniem (21 augustus 1620) ‘Wt Aernhem den 19. dito. [= 19 augustus 1620]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 2].
• Anoniem (24 november 1785) ‘’s Gravenhage den 23 November’, alinea 3-5, Rotterdamsche Courant, [p. 2].
• Anoniem (12 januari 1856) ‘Bij besluit van Zijne Majesteit […]’, De Roermondenaar, [p. 1].
• Anoniem (8 augustus 1867) ‘Z. M. heeft bij besluit: […]’, De Noordbrabanter, [p. 3].
• Anoniem (14-15 april 1872) ‘De dezer dagen gepensioneerde kapitein plaatselijke adjudant J. A. Hengst […]’, Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage, bijvoegsel, [p. 1].
• Anoniem (25 december 1878) ‘Ten gevolge van de tegen 1 Mei a.s. bevolen garnizoensverandering […]’, Het Vaderland, tweede blad, [p. 1].
• Anoniem (26 augustus 1880) ‘Wij vernemen, dat de manoeuvres, door de 4e divisie […] geen voortgang zullen hebben, […]’, De Tijd, [p. 2].
• Anoniem (26 augustus 1880) ‘Land- en zeemacht’, De Tijd, [p. 2].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘Bij de fortmanoeuvres, die van 11 tot 30 Juli a. s. in de Nieuwe Hollandsche Waterlinie zullen plaats hebben, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (12 november 1900) ‘Land- en zeemacht’, De Morgenpost, [p. 3].
• Anoniem (3 maart 1904) ‘Evenals in het vorig jaar, zal bij de a.s. inlijving van lotelingen voor de militie […] brood, koffie, melk, enz. tegen verminderd tarief verkrijgbaar worden gesteld. […]’, Haagsche Courant, Tweede blad, [p. 2].
• Anoniem (15 december 1905) ‘Zee- en landmacht’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, eerste blad, [p. 1].
• Anoniem (27 maart 1907) ‘Landsverdediging’, De Nieuwe Courant, Ochtendblad, [p. 3].
• Anoniem (20 oktober 1910) ‘Reservekader bij de bereden korpsen’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, p. 6.
• Anoniem (20 oktober 1910) ‘Ontheffing werkelijken dienst’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, p. 6.
• Anoniem (20 oktober 1910) ‘De Minister van Oorlog heeft thans ter kennis van de commandeerenden officieren van de korpsen der landmacht gebracht, […]’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, p. 6.

Anoniem (20 oktober 1910) ‘Bij beschikking van den Minister van Oorlog […]’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, p. 6.

• Anoniem (27 juni 1911) ‘De levering van reuzel […]’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, p. 7.
• Anoniem (15 oktober 1912) ‘Leger en Vloot’, De Telegraaf, Avondblad, Tweede Blad, p. 7.
• Anoniem (28 januari 1914) ‘Nederlandsche officieren in Albanië’, Het Vaderland, Ochtendblad, [p. 1].
• Anoniem (29 juli 1914) ‘De militie en de landweer’, Dagblad van Zuid-Holland en ’s-Gravenhage, Eerste Blad, [p. 1].
• Anoniem (3 oktober 1916) ‘Personalia’, Nieuwe Haarlemsche Courant, eerste blad, [p. 2].
• Anoniem (15 maart 1928) ‘Landmacht’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Ochtendblad, B, p. 3.
• Anoniem (16 juni 1930) ‘Legerwedstrijden’, Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, eerste blad, [p. 3].
• Anoniem (16 juni 1930) ‘Lichting 1930’, Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, eerste blad, [p. 3].
• Anoniem (16 juni 1930) ‘Regiment Wielrijders’, Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, eerste blad, [p. 3].

Brakel, Dirk Willem Hendrik van (1730-1798)

• Anoniem (24 november 1785) ‘’s Gravenhage den 23 November’, alinea 4, Rotterdamsche Courant, [p. 2].

Brauw, Cornelis de (1728-1804)

• Anoniem (24 november 1785) ‘’s Gravenhage den 23 November’, alinea 4, Rotterdamsche Courant, [p. 2].

Eys, Mozes Pieter van (1731-1817)

• Anoniem (24 november 1785) ‘’s Gravenhage den 23 November’, alinea 5, Rotterdamsche Courant, [p. 2].

Hardenbroek, Johan Adolph van (1721-1791)

• Anoniem (24 november 1785) ‘’s Gravenhage den 23 November’, alinea 3, Rotterdamsche Courant, [p. 2].

Kamps, Willem Pieter (1791-1872)

• Anoniem (14-15 april 1872) ‘Naar aanleiding van het door ons medegedeeld overlijden van den gepensioneerden kolonel, […]’, Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage, bijvoegsel, [p. 1].

Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger

• Anoniem (25 april 1854) ‘Bij Zijner Majesteits besluit van den 15den April 1854, no. 90, […]’, De Tijd, [p. 3].
• Anoniem (23 augustus 1897) ‘Het verlof wegens ziekte, verleend aan den kapitein der genie G. J. Cassa en wegens langdurigen dienst aan den 1en luit. van genoemd wapen L. J. R. Geene, […]’, De Telegraaf, [p. 6].
• Anoniem (23 augustus 1897) ‘De bij het leger in Oost-Indië nieuwbenoemde officieren van gezondh. 2e kl. […]’, De Telegraaf, [p. 6].
• Anoniem (3 februari 1898) ‘Venlo’, De Zuid-Limburger, [p. 3].
• Anoniem (7 juli 1898) ‘De begrafenis van den gepens. majoor van het Nederl. Indische leger W. A. van Rees […]’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, Eerste Blad, [p. 1].
• Anoniem (15-16 november 1913) ‘Te Voorburg is […] overleden de heer J. H. Mulder, […]’, De Avondpost, derde blad, [p. C1].
• Anoniem (1 juli 1938) ‘Javaansch korporaal-verpleger zwaar gewond door Atjeher’, De Indische Courant, tweede blad, p. I.

Koninklijke Marechaussee

• Anoniem (20 december 1892) ‘Roermond, 18 Dec.’, Limburger Koerier, [p. 3].
• Anoniem (31 december 1892) ‘Mheer, 30 Dec.’, Limburger Koerier, tweede blad, [p. 3].
• Anoniem (21 maart 1898) ‘Bij het wapen der koninklijke marechaussee […]’, De Zuid-Limburger, [p. 2].

Landmacht West-Indië

• Anoniem (23 augustus 1897) ‘De detacheering van den 1en luit. der inf. T. B. van Lelijveld, […]’, De Telegraaf, [p. 6].

Nationale Militie

• Anoniem (29 januari 1827) ‘De Directie der Maatschappij van Waarborg voor de Nationale Militie in Zuid-Holland, brengt ter kennisse van de belanghebbende: […] [advertentie]’, Leydsche Courant, [p. 3-4].

Nederland; zeemacht

• Anoniem ([10 februari 1619]) ‘Nederlandtsche tijdinghe den 9. Februarij’, alinea 4-5, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren].
• Anoniem (1781) Tweede nieuwe vermeerderde en verbeeterde lijst der zeemagt van de Republiek der Vereenigde Nederlanden, Utrecht: A. Stubbe.
  Aankondigingen en recensies:
  • Anoniem (31 mei 1781) ‘A. Stubbe, Boekverkooper te Utrecht, geeft à 3 st. uit, […; advertentie]’, Hollandsche Historische Courant, [p. 2].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘De luit. ter zee 1e kl. W. M. J. Visser, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘De officier van gezondheid 2e kl. bij de zeemacht J. C. H. H. Mackay, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘De benoemde tijdelijke officier van gezondheid 2e kl. bij de zeemacht E. F. W. Lehmann, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘De offic. van gez. 2e kl. van de landmacht, tijdelijk gedetacheerd bij de zeemacht, dr. J. E. L. Kraft, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (19 juni 1884) ‘De benoemde offic. van gez. 2e, kl. bij de zeemacht C. J. P. Verhoeff, […]’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].
• Anoniem (23 augustus 1897) ‘De luit. ter zee 2e kl. […]’, De Telegraaf, [p. 6].
• Anoniem (15 december 1897) ‘Hr. Ms. „Holland”’, De Telegraaf, Avond-editie, [Eerste blad], [p. 1-2].
• Anoniem (5 januari 1899) ‘Gisterenavond had in het Geb. voor K. en W. het gebruikelijke adelborstenbal plaats. […]’, Het Vaderland, Tweede blad, [p. 2].
• Anoniem (20 oktober 1910) ‘Blijkens bij het dep. van marine ontvangen bericht […]’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, p. 6.
• Anoniem (15 maart 1928) ‘Zeemacht’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Ochtendblad, B, p. 3.
• Kempe, E. (19 juni 1884) ‘Zomer-oefening bij de Marine’, Het Nieuws van den Dag, Tweede Blad, [p. 1].

Admiraliteit; algemeen

• Anoniem (4 februari 1670) ‘’s Gravenhage den selfden dito’, Amsteldamsche Dingsdaegse Courant, [p. 2].
• Anoniem (23 april 1789) ‘’s Gravenhage den 21 April’, Oprechte Donderdagse Haarlemse Courant, [p. 1].

Admiraliteit, Amsterdam

• Anoniem (20 maart 1621) ‘De Ho: Mo: Heeren Staten Generael ende den Prince van Orangien laten mede niet na om op alle krijchs saken te Water ende te Lande goede ordre te stellen, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (25 september 1786) ‘Alle de geenen, welke iets te pretendeeren hebben, ofte verschuldigd zyn aan de nagelaaten Boedel van wylen den Heer Dirk Quirinus van der Deure, […] [advertentie]’, Leydse Courant, [p. 2].

Admiraliteit, Rotterdam

• Anoniem (24 november 1785) ‘De Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden ter Admiraliteit op de Maze, […] [advertentie]’, Rotterdamsche Courant, [p. 2].

Admiraliteit van Friesland

• Anoniem (23 april 1789) ‘’s Gravenhage den 21 April’, alinea 2, Oprechte Donderdagse Haarlemse Courant, [p. 1].

Korps Mariniers

• Markus (1878) Waar moeten wij heen? Een woord over het Korps Mariniers, Rotterdam: Adrs. Koller.
  Aankondigingen en recensies:
  • Anoniem (25 december 1878) ‘Te Rotterdam bij Adr. Koller is een brochure verschenen, […]’, Het Vaderland, tweede blad, [p. 1].

Korps Mariniers; Cornelis Pieter van Borselen (1864-1936)

• Anoniem (11 augustus 1936) ‘Begrafenis Kolonel C. P. van Borselen’, Haagsche Courant, vijfde blad, [p. 1].

Quast, Hillebrand Gerritsz. (fl. 1606-1631)

• Anoniem ([15 juni 1619]) ‘Nederlantsche tydinghe den 14 Iunius’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren].

Swartenhondt, Jochem (1566-1627)

• Anoniem (10 oktober 1620) ‘Inkomste des Ambassadeurs van Venetien’, alinea 2, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2] (als ‘Jochim Hendricksz. swarten-hondt’).

Land-, zee- en luchtmacht; overige landen

Duitsland; landmacht

• Anoniem (2 juli 1784) ‘Weenen den 27 Juny’, Nederlandsche Courant, [p. 1].

Deutsches Heer

• Anoniem (24 december 1892) ‘Uit Duitschland’, Limburger Koerier, tweede blad, [p. 1].

Distanzritt Berlijn-Wenen

• Anoniem (20 december 1892) ‘Duitschland’, Limburger Koerier, [p. 2].

Duitsland; luchtmacht

• Anoniem (19 januari 1912) ‘Luchtvaart’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Ochtendblad, A, p. 2.

Frankrijk; landmacht

• Anoniem (19 juni 1854) ‘Parijs, Donderdag 15 Junij. Een provinciaal blad verzekert, dat het zuidelijk leger onder d’Hautpoul zijn hoofdkwartier te Aix zal hebben, […]’, Algemeen Handelsblad, [p. 1].

Legerkamp van Satory

• Anoniem (26 juli 1902) ‘Versailles, 24 juli’, Het Vaderland, Eerste Blad, [p. 1].
• Anoniem (26 juli 1902) ‘Betreffende het ongeluk in het kamp van Satory […]’, Het Vaderland, Eerste Blad, [p. 1].

Jamont, Édouard Fernand

• Anoniem (21 juni 1893) ‘Op ’t slagveld van St Privat’, Ons Zuiden, [p. 2].

Joffre, Joseph (1852-1931)

• Anoniem (4 januari 1931) ‘Het overlijden van Joffre’, Algemeen Handelsblad, [eerste blad], [p. 1],

Partouneaux, Maurice de (1798-1865)

• Anoniem (19 juni 1854) ‘Parijs, Donderdag 15 Junij. De generaal Partonneaux […] is naar zijn post teruggekeerd’, Algemeen Handelsblad, [p. 1].

Pittiée, François (1829-1886)

• Anoniem (31 augustus 1885) ‘In de kapel der Invaliden’, De Tijd, [Eerste Blad], [p. 2].

Vreemdelingenlegioen

• Anoniem (31 januari 1882) ‘De sergeanten S. en v. Z., […], hebben zich […] bij het „vreemdenlegioen” in Algiers geëngageerd. […]’, Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage, p. 146.

Frankrijk; zeemacht

• Anoniem (31 mei 1781) ‘Vrankryk’, Hollandsche Historische Courant, [p. 1].

Courbet, Amédée (1827-1885)

• Anoniem (31 augustus 1885) ‘In de kapel der Invaliden’, De Tijd, [Eerste Blad], [p. 2].

Eerste Wereldoorlog

• Anoniem (11 mei 1916) ‘Getorpedeerd’, De Avondpost, Avond-editie, p. A2.

Frankrijk; luchtmacht

• Anoniem (8 augustus 1910) ‘Nancy, 7 Aug.’, Algemeen Handelsblad, Avondblad, Derde Blad, p. 10.

Italië; landmacht

• Anoniem (25 februari 1651) ‘Wt Romen den 28 dito. [= 28 januari 1651]’, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].
• Anoniem (27 februari 1878) ‘Te Parma […]’, Opregte Woensdagsche Haarlemsche Courant, [p. 2].

Italië; zeemacht

• Anoniem (26 juli 1902) ‘Tripolis, 24 Juli’, Het Vaderland, Eerste Blad, [p. 1].

Sicilië

• Anoniem ([10 februari 1619]) ‘Nederlandtsche tijdinghe den 9. Februarij’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren].

Malta; zeemacht

• Anoniem (28 augustus 1620) ‘VVt Venetien, den 14. August. 1620’, alinea 3, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c., [p. 1].

Noord-Rhodesië; luchtmacht

Northern Rhodesia Air Wing

• Anoniem (5 augustus 1940) ‘Vliegtuigen uit Noord-Rhodesië’, Bataviaasch Nieuwsblad, [p. 1].

Oostenrijk; landmacht

• Anoniem (19 juni 1854) ‘Weenen, 14 Junij. Volgens de jongste berigten, […]’, Algemeen Handelsblad, [p. 1].

Rusland; landmacht

Gortsjakov, Michail Dmitrijevitsj (1793-1861)

• Anoniem (19 mei 1854) ‘Amsterdam, den 17 Mei’, Leeuwarder Courant, [p. 1].

Paskevitsj, Ivan (1782-1856), generaal

• Anoniem (25 april 1854) ‘Weenen, 22 April’, alinea 6, De Tijd, [p. 3].
• Anoniem (19 mei 1854) ‘Amsterdam, den 17 Mei’, Leeuwarder Courant, [p. 1].

Rusland; zeemacht

• Anoniem (8 september 1893) ‘Naar aanleiding van het bezoek van het Russische eskader te Toulon […]’, Arnhemsche Courant, Bijvoegsel, [p. 1].
• Anoniem (3 maart 1904) ‘Russische torpedobooten op jacht’, Haagsche Courant, Tweede blad, [p. 1].

Rozjestvenski, Zinovi (1848-1909), admiraal

• Anoniem (3 maart 1904) ‘Weer terug’, Haagsche Courant, Tweede blad, [p. 2].

Spanje; landmacht

Maroto, Rafael (1783-1853), generaal

• Anoniem (8 augustus 1839) ‘Parijs, den 4den Augustus. De regering heeft heden morgen eene telegrafische depêche uit Bayonne ontvangen, […]’, Noord-Brabander, [p. 1].

Spanje; zeemacht

• Anoniem ([22 juni 1619]) ‘Nederlantsche tydinghe den 21. Iunius’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Malga wert geschreven vanden 18. Januarij, […]’, alinea 4, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].

Verenigd Koninkrijk; landmacht

Royal Arsenal, Woolwich

• Anoniem (10 augustus 1881) ‘Er moet te Woolwich een poging gedaan zijn om een gebouw en het tuighuis […] in de lucht te laten springen. […]’, Het Nieuws van den Dag, Eerste Blad, [p. 2].

Roberts, Frederick Sleigh (1832-1914)

• Anoniem (25 december 1878) ‘Londen, 23 Dec.’, alinea 2, Het Vaderland, tweede blad, [p. 1].

Verenigd Koninkrijk; zeemacht

• Anoniem ([20 september 1620]) ‘Des Conincks van Groot Britangiens Oorlochschepen zijn al ghereet, […]’, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (1 maart 1621) ‘Wt Malga wert geschreven vanden 18. Januarij, […]’, alinea 3, [Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren], [p. 2].
• Anoniem (13 april 1775) ‘Londen den 7 April’, Amsterdamsche Donderdagsche Courant, [p. 1].
• Anoniem (5 augustus 1782) ‘Engeland’, Diemer of Watergraafsmeersche Courant, [p. 1].
• Anoniem (14 april 1837) ‘Groot-Britannie’, Leydsche Courant, [p. 2].
• Anoniem (25 april 1854) ‘Londen, 22 April’, alinea 3, De Tijd, [p. 3].

Verenigd Koninkrijk; luchtmacht

• Anoniem (24 april 1912) ‘De Engelschen blijven ongelukkig met hun luchtschepen. […]’, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Ochtendblad, A, p. 1.

Verenigde Staten; zeemacht

• Anoniem (2 november 1824) ‘Londen den 29 October’, alinea 2, Rotterdamsche Courant, [p. 1].